Merkez Bankası’nın, kurdaki fahiş artışın önüne geçmek ismine ihracatçılara getirdiği döviz önlemleri ve TL ile kontrat yapma mecburiyeti, döviz bozdurmak istemeyen firmaları öbür alternatiflere yönlendirdi. İhracat yapan firmalar, hammadde stokuna ve yurt dışında kağıt üzerinde şirket kurup eserlerini bu şirketler üzerinden Türkiye’ye getirmeye başladı. Bu durum da, dış ticaret açığında yeni bir rekora imza attı.
Türk Lirası’nın gitgide paha kaybetmesini önlemek ismine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın attığı adımlar, firmaların da siyasetlerinin değişmesine sebep oldu. Yatırım ve işletme sermayesi için başvurdukları kredileri almakta zorlanan firmalar, Merkez Bankası’ndan fedakarlık beklerken ihracatçılar, döviz bozdurmamak ismine hammadde stokuna başladı. Bu gidişat da ithalatı artırıp dış ticaret açığının 10 milyar 605 milyon dolarla rekor kırmasına neden oldu.
Tüm bu gelişmelerin akabinde hammadde şirketleri de yeni bir formül buldu ve iç piyasada TL ile kontrat yapma zorunluluğuna rağmen, yurt dışında kağıt üzerinde şirket kurarak, eserlerini bu şirketler üzerinden Türkiye’ye getirmeye başladı. Şirketler, “Ürünü dövizle yurda getiriyoruz. Ulusallaştırma için tüm vergilerini ödüyoruz. İç piyasada TL ile mukavele mecburiliği var. Kur oynaklığından ötürü müşterilerimizle mutabakat yapmakta zorlanıyoruz. Yüzde 3-4 olan karımızı da kurdan ötürü kaybetmek istemiyoruz” fikri ile bu modele yöneldi.
Dünya’dan İmam Güneş’in haberine nazaran; Avrupa’nın birçok ülkesinden fatura kesen firmalar, hammaddeyi Türkiye’ye yurt dışındaki şirketleri üzerinden getirdikleri için yararlarını da yurt dışına çıkarmış oluyor. Velhasıl, Hazine, Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası’nın aldığı kararlar hem üreticiler hem de ihracatçılar nezdinde karşılık bulmuyor.
Sektör kaynakları, yurt dışında şirket kuran firmaların yüklü olarak plastik kesiminden olduğunu, dokuma kesiminde de bu uygulama için teşebbüslerin başladığını belirtiyor. Döviz kurundaki oynaklıktan ötürü müşterileri ile ödeme ve vadelendirme konusunda daima tartışma yaşayan şirketler, yurt dışındaki şirketleri vasıtasıyla kestiği faturalarla artık döviz kurundaki problemlerle ilgilenmiyor.
Şirketler, Merkez Bankası’na döviz bozdurmamak, iç piyasada TL ile çalışmamak istiyor. Bunun yerine “Ürünümü Körfez ülkelerinden bağlarım, Avrupa’da şirket kurarım, faturayı da oradan keserim” niyetini benimsediler. Şirketler, birçok Avrupa ülkesinde paylaşımlı ofis olarak nitelendirilen küçük metrekareli yaklaşık 50 firmanın yer aldığı bir merkezden yer kiralayıp, faturalarını buradan kesiyorlar. Münasebetiyle ofis yahut depo kurmalarına da gerek kalmıyor.
karar.com