Türkiye İMSAD yapı kesimi ve iktisat etrafları tarafından dikkatle izlenen Aylık Kesim Raporu’nun temmuz ayı sonuçlarını açıkladı. Raporda inşaat materyallerine yönelik iç talebin mayıs ayında zayıfladığı, dış talepte de yavaşlama işaretlerinin gelmeye başladığı belirtildi. Rapora nazaran güçlü pazarlardan olan Euro Bölgesi’ndeki gelişmelerin, Türkiye’nin inşaat materyalleri ihracatını iki istikametli olarak etkilemesi bekleniyor.
İnşaat gereci kesiminin çatı kuruluşu Türkiye İMSAD tarafından hazırlanan Aylık Bölüm Raporu’nun temmuz ayı sonuçlarını açıkladı. Raporda, inşaat gereçleri sanayi üretiminin 2022 yılı birinci çeyreğinde yüzde 4,4 artış gösterdiği, ocak ayında güç kesintileri nedeniyle üretim artışının yüzde 0,1 olduğu, şubat ayında yüzde 8,3’e süratle yükseldiği ve mart ayında yüzde 4,8’e gerilediği; ikinci çeyreğin birinci ayı olan nisanda da yüzde 2,8 olduğu hatırlatıldı. Raporda şu tespitler yer aldı:
İnşaat materyalleri sanayi üretimi sürat kesmeye devam ederek mayısta geçen yılın mayıs ayına nazaran yalnızca yüzde 0,5 arttı. Mayıs ayında bayram tatilleri nedeniyle çalışma gün sayısındaki azalmaya bağlı olarak üretim artışında da yavaşlama gerçekleşti. Böylelikle yılın birinci beş aylık periyodunda üretim geçen yılın birinci beş ayına nazaran yüzde 3,5 arttı. İnşaat gereçlerine yönelik iç talep mayıs ayında zayıflarken dış talepte de yavaşlama işaretleri gelmeye başladı.
2022 yılında kimi alt bölümlerde üretim artışları olurken, kimi alt kesimde ise üretimde gerilemeler yaşandı. Yılın birinci beş ayında 12 alt dalda üretim geçen yıla nazaran artarken, 10 alt dalda üretim düştü. Birinci beş ayda en yüksek üretim artışı yüzde 32,5 ile seramik kaplama gereçlerinde, yüzde 23,4 ile birleştirilmiş parke ve yer döşemelerinde ve yüzde 22,6 ile seramik sıhhat gereçlerinde gerçekleşti. Demir çelikten çubuk ve profiller üretimi yüzde 15,7 ve plastik inşaat materyalleri üretimi 22 oranında yükseldi. Buna rağmen tıpkı devirde tuğla ve kiremit üretiminde yüzde 18,5, demir çelik radyatörler üretiminde yüzde 11,4 ve yalıtımlı kablolar üretiminde ise yüzde 5,7 düşüş kaydedildi.
Euro Bölgesi’nde inşaat kesimindeki gerileme üçüncü ayına girdi
Dünya genelinde tüm pazarlara ihracat yapan Türkiye inşaat materyalleri endüstrisinin öncelikli pazarını Avrupa Birliği ve Euro Bölgesi oluşturuyor. Global iktisatta ve Avrupa’da tesirli olan genel yavaşlama-resesyon tasasının, inşaat faaliyetlerini olumsuz etkilendiği gözleniyor. Türkiye’nin inşaat materyalleri ihracatında yılın ikinci yarısındaki performansında, bu pazarlardaki inşaat faaliyetlerinin seyri ve inşaat materyallerine yönelik talep belirleyici olacak.
20 aylık ortanın akabinde mayıs ayında birinci kere küçülmeye işaret eden Euro Bölgesi İnşaat Faaliyetleri Endeksi, haziran ve temmuz aylarında bu eğilimini sürdürerek şubat ayından bu yana en süratli düşüşünü kaydetti. Haziran ayında 47 puan olan endeks, temmuz ayında 45,7’ye geriledi. Euro Bölgesi’nde inşaat faaliyetlerinde hızlanan küçülme eğiliminin ana nedenlerini, beklentilerdeki bozulma ve talepteki küçülme oluşturdu. Maliyet artışları ile arz ve tedarik meşakkatlerinin tesirleri giderek azalırken, hem girdi hem de çıktı fiyatlarındaki artış da yavaşladı.
Bölgede alt dallar prestijiyle ticari bina ve yapı inşaatlarında daha yüksek bir daralma gerçekleşti. Konut inşaat faaliyetlerindeki daralma daha hudutlu kalırken, alt yapı ile mühendislik faaliyetlerinde ise büyüme değerli ölçüde yavaşladı.
Öte yandan Euro Bölgesi genelinde inşaat bölümünde alınan yeni iş siparişlerinde kıymetli bir daralma yaşandı. Siparişlerdeki daralma hem konut hem de ticari binalar tarafında tesirli oldu. Yılın ikinci yarısında inşaat dalında genel bir küçülme bekleniyor. Bu beklentiye bağlı olarak inşaat materyalleri endüstrisinin aldığı yeni siparişlerde de küçülme başladı.
İngiltere’de inşaat faaliyetleri 2021 Ocak ayından beri birinci kere daraldı
Türkiye’nin Avrupa’da en kıymetli inşaat gereçleri ihracat pazarlarından biri olan İngiltere’de inşaat faaliyetleri temmuz ayında, 2021 yılı ocak ayından bu yana birinci defa geriledi.
Alt bölümler prestijiyle konut inşaat faaliyetlerinde ve mühendislik-müşavirlik-mimarlık hizmetlerinde küçülme yaşandı. Konut finansman faiz oranlarındaki yükselme, konut fiyatlarına ve talebine ait kaygılar, konut inşaat faaliyetlerinin gerilemesine neden oldu. Buna rağmen ticari binaların inşaatlarında büyüme yavaşlayarak da olsa sürüyor.
İngiltere’de alınan yeni iş siparişlerindeki düşüş inşaat kesiminde küçülmenin yılın ikinci yarısında da devam edeceğini gösteriyor. Öte yandan yüksek inşaat maliyetlerinin, emtia ve buna bağlı gereç fiyatlarındaki düşüşlerle birlikte azalması bekleniyor.
Türkiye’nin inşaat gereçleri ihracatı iki taraflı etkilenecek
Euro Bölgesi’nde ve İngiltere’de inşaat faaliyetlerinde ve inşaat gereçleri talebinde yaşanmaya başlanan daralma, Türkiye’nin inşaat gereçleri ihracatını da sınırlayacak üzere görünüyor. Lakin Avrupa genelinde uygulanacak olan güç ve doğalgaz tasarrufları ile birçok güç ağır inşaat gereci üreticisinin de kısıtlamalara tabi kalabileceği belirtiliyor. Buna bağlı olarak yaşanacak üretim kayıplarının Türkiye’den yapılacak ek tedarik ile karşılanması güçlü bir seçenek. Bu türlü bir durumda Avrupa’ya yönelik inşaat materyalleri ihracatında Türkiye’nin mümkün kayıplarının en az düzeyde kalabileceği öngörülüyor.