Türk müteahhitlerinin yurt dışında yılın 6 ayında üstlendiği 132 yeni projenin toplam fiyatı 4,6 milyar dolar oldu. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), “Dünyada Enflasyon Büyümeyi Unutturdu, Resesyon Riski Gündemde” başlıklı, “Temmuz 2022 İnşaat Dalı Tahlili Raporu”nda ayrıyeten yurtiçinde orta ve dar gelirli kesim için konut sahibi olmanın giderek zorlaştığı da vurgulandı.
Yeni pazar arayışı hızlanmalı
Raporda, Türk müteahhitlerin Ocak-Haziran 2022 devrinde yurt dışında 4,6 milyar dolarlık 132 yeni proje üstlendiğine işaret edilerek, mevcut pazarlarda daha etkin olunması ve yeni pazar arayışının hızlandırılması muhtaçlığı vurgulandı. Dış siyasette yaşanan son gelişmelerle dalın tecrübesinin yüksek olduğu Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan pazarlarının öne çıktığı belirtilen raporda, Nijerya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Tanzanya ve Gana olmak üzere Sahra-altı Afrika bölgesinin de yakından takip edildiği aktarıldı.
Rusya rekor düzeylerde arttı
Raporda, geçen yıl 11 milyar dolar tutarında rekor düzeyde yeni proje üstlenilen Rusya’da, devam eden projelerin 20 milyar dolar fiyatında olduğu söz edilerek, savaş nedeniyle ülkede Avrupa firmalarıyla ortak projelerde aksamaların yaşandığı bildirildi. Savaş kaynaklı belirsizliklerin, dalın başkan pazarında bekleme sürecine girilmesine neden olduğunun altı çizilen raporda, Ticaret Bakanlığının bilgilerine nazaran bu yılın 6 ayında Rusya’da toplam fiyatı 396 milyon dolar olan 4 yeni proje üstlenildiğine işaret edildi.
Girdi maliyetleri baskı yaratıyor
İnşaat kesiminde yatırımlarda düşüş ve artan girdi maliyetleri problemiyle birlikte faaliyetlerin yine durma noktasına geldiği tabir edilen raporda, maliyet artışlarının konut fiyatları üzerinde üst istikametli baskı yaratmaya devam ettiği vurgulandı. Raporda şunlar kaydedildi:
“Sektörde büyümeye dönüş için inşaat yatırımlarında canlanmaya ve öngörülemez seviyede artan girdi maliyetlerinin yarattığı sorunun tahliline muhtaçlık duyulmaktadır. Özellikle kamunun yatırım programlarının bu çerçevede yol gösterici olmasına muhtaçlık duyulmaktadır. Bu kapsamda kamu yatırım programında bir önceliklendirme yapılmasında ve ekonomik ve toplumsal katma paha yaratacak projelerin tercih edilmesinde fayda görülmektedir.”
Arsa maliyetleri azaltılmalı
Yükseltilmiş olan stopaj ve katma paha vergisinde tevkifat oranlarının en azından eski seviyelerine çekilmesi olduğu kaydedilen raporda şu sözler yer aldı: “Yaşanan yüksek maliyet artışlarının yüklü tesiriyle konut fiyatlarında artışla yeni konut üretiminde temkinlilik hatta gerileme izlenmektedir. Fevkalâde bir devirden geçişin yüklü tesiriyle dengesizliklerin izlendiği piyasa şartlarında orta ve dar gelirli kesim için konut sahibi olmak giderek zorlaşmaktadır. İnşaat imalatını finanse edebilecek tahliller gerekmektedir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının konut fiyatlarında hissesi yüksek olan arsa maliyetlerinin azaltılmasına yönelik çalışmaları bu açıdan büyük ehemmiyet taşımaktadır.”
Dünya Gazetesi