Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) 15 Temmuz hain darbe teşebbüsü sırasında Bursa’da kelamda “sıkıyönetim komutanı” olmayı beklerken “yakalanan birinci darbeci” olan devrin Vilayet Jandarma Kumandanı Yurdakul Akkuş ve 5’i tutuksuz 15 sanık hakkındaki birinci derece mahkemesinin kararının Yargıtay tarafından usulen bozulmasının akabinde, sanıkların istinaf mahkemesinde yine yargılanmalarına başlandı.
Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinde görülen duruşmaya, tutuklu ve tutuksuz sanıklarla, sanık yakınları, avukatları ve Cumhurbaşkanlığı vekilleri katıldı. Tutuksuz sanıklardan B.D. sıhhat meseleleri nedeniyle duruşmaya katılmadı.
Mahkemede, periyodun Erkan Lideri Albay Kemal Şahintürk, Ses ve Manzara Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla şahit sıfatıyla dinlendi.
Darbe gecesi yaşananları anlatan Şahintürk, “Darbeye kalkışan 6 generalin örgüte üye oldukları ve bunların yargılanacakları istikametindeki duyumlar bizim rütbelerimizdeki kumandanlarca darbe teşebbüsünden evvel de biliniyordu. Ben kalkışmayla ilgili birinci arandığımda bu yüzden bunun FETÖ’nün kalkışması olduğunu bu yüzden direkt anladım.” diye konuştu.
Şahintürk, periyodun Garnizon Kumandanı emekli Tümgeneral Seyfullah Saldık’ın garnizon önünde tüm çalışana konuta gitmelerini söylediğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Bir kısım işçinin durumdan habersiz olması irtibat çağında bence pek mümkün değil. Komutanın bağırarak nizamiyedekilere konutlarına gitmelerini söylediğinde askerlerin de ortalarındaki bağlantısı ve ailelerinin ve tanıdıklarının da durumun ne olduğunu sormaları mümkün olduğu için, komutanın buyruğunu bilmemek, anlamamak pek mümkün görünmüyor. Bu olay Türk siyasi tarihinin, Türk Silahlı Kuvvetlerinin en hain, en karanlık gecesidir. Bunu o gece Garnizon Bölge Komutanlığına gelen kimilerinin bilmemesi, anlamaması durumunu ben pek mümkün görmüyorum. Yaşadığımız şeylerin ışığında hava yeni kararmıştı diye düşünüyorum vakti anlamak açısından.”
Şahit beyanlarına karşı savunma yapan Yurdakul Akkuş, darbe teşebbüsünün akabinde Seyfullah Saldık’ın bir televizyon programında Albay Kemal Şahintürk ile ilgili tabirlerinden bahsederek, Şahintürk’ün 15 Temmuz gecesi kendisinden rütbeli olmasına karşın müdahale etmediği ve münasebetiyle kalkışmaya göz yumduğu tezinde bulunarak, “Bir disiplinsizlik durumunda her üst müdahale eder, kaldı ki bu türlü bir durumda her üst müdahale etmeliydi.” kelamlarını sarf etti.
Mahkeme liderinin “Savunmanızla bizi darbeye karışmadığınız savına mı yönlendiriyorsunuz? Şahidin beyanlarına ait savunmanıza odaklanırsanız daha tesirli yol alırız” uyarısı üzerine Akkuş, şu sözleri kullandı:
“Saldık girdi nizamiyeye ‘Ben cumhurbaşkanının, başbakanın emrindeyim, helal süt emdim’ diyor. Darbeden falan bahsetmedi. Ben anladım darbeyi kastettiğini lakin oradaki garibanlar anlamazdı. Ben ne olduğunu gelen buyruklardan ötürü anladım ancak öbür garibanlar anlamaz. Şahintürk tezlerinde darbeden bahsettiğini söylüyor Saldık’ın, palavra. Benim imkanım vardı vurup öldürmeye, makam aracımda beş silah, mermi ve şarjörler vardı. Şahintürk’ü öldürebilirdim, ona bile gerek yok bir yere kapatabilirdim. Hatta birebir şeyi Saldık’a da yapabilirdim. Bursa’da baştan sona buyruk komuta zinciri bozulmamış, şiddet, cebir yok, darbe teşebbüsü yok. Ben Ankara ve İstanbul’dakilere iştirakten ceza aldım. Darbeci dediğiniz, sıkıyönetim kumandanı olduğunu bildiğiniz kişiyi içeri alıyorsunuz, başkalarına ‘girmeyin’ diyorsunuz, bu bir çelişkidir.”
Akabinde sanıkların ve müdafilerinin şahit beyanlarına karşı diyecekleri soruldu. Sanıklar ve avukatları, şahidin aleyhe olan beyanlarını kabul etmediklerini lisana getirdi.
“SANIKLARIN EN AĞIR BİÇİMDE CEZALANDIRILMALARI ÜLKEMİZ İSMİNE EN BÜYÜK TEMENNİMİZ”
Cumhurbaşkanlığı vekili avukatlardan Rifat Bakan ise 15 Temmuz gecesi yaşananları kıymetlendirerek, “Darbe teşebbüsünün tekrar edilmemesi, bilhassa sanıkların en ağır biçimde cezalandırılmaları ülkemiz ve vatandaşlarımız ismine en büyük temennimiz. Biz vatandaşlar olarak köprüde insanların direnişini izlediğimizde bunun bir kalkışma olduğunu anladık. Komutanın bağırarak herkesin meskenine gitmesini söylediğinde, bunu duyan ve emre karşı gelip darbecinin buyruğuna uyanların yaptığı açıkça hatadır bize nazaran.” dedi.
Yapılan değerlendirmede, sanık avukatlarının kimi talepleri üzerine, mahkemede sanıkların savunmalarının Ses ve İmaj Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla alınması ve son kelamları sorularak yargılamanın tamamlanması, emsal nitelikteki emsal bir karara atıfta bulunularak usulen hukuka karşıt bulundu.
Sanık avukatlarının kimi temyiz taleplerinin reddedildiği değerlendirmede, şu tabirlere yer verildi:
“Yargılama sırasında ceza infaz kurumlarında tutuklu olarak bulunan, duruşmalarda ve temyiz dilekçelerinde ‘SEGBİS ile kendini tabir edemediği’ belirtilen sanıklar Yurdakul Akkuş, Erkan Şen, Duran Demir, Erkan Demirtemel, Ayhan Şen, Mustafa Ekici, Kemal Şendur ve İbrahim Çetin’in karardan evvel yayımlanarak yürürlüğe giren kanun hususuna nazaran, olaya mahsus ve kâfi münasebet ile belirtilmeden mahkeme salonunda hazır bulundurulmaksızın SEGBİS tekniğiyle savunmaları alınıp son kelamları sorulmak suretiyle yargılamanın tamamlanması ve kurulan mahkumiyet kararlarına temel alınan, cürmün oluşu ve cezanın şahsileştirilmesi bakımından belirleyici kanıt olan şahit Kemal Şahintürk’ün beyanlarının direkt aleni duruşmada sanıkların huzurunda yahut SEGBİS kullanılmak ya da tarza riayet edilmek suretiyle istinabe yoluyla dinlenmemesi nedeniyle savunma hakkının kısıtlanması, kanuna alışılmamıştır. Sanıklar ve müdafilerinin temyiz itirazları bu prestijle yerinde görülmüş olduğundan sair istikametleri incelenmeyen kararın bozulmasına, bozma sebebi ve yöntem iktisadı gözetilerek belgenin Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına tevdiine oybirliğiyle karar verildi.”
Duruşmanın görülmesine yarın devam edilecek.
BİRİNCİ DERECE MAHKEMESİ VE İSTİNAF KARARLARI
FETÖ’nün darbe teşebbüsüyle ilgili birinci gözaltına alınan isim olan, çantasından “sıkıyönetim atama listeleri” ve “yeni yapılanma” dokümanları çıkan Yurdakul Akkuş’un 15 Temmuz 2016 gecesi gözaltına alınmasıyla, teşebbüsün seyri değişmiş, çantadaki dokümanlara nazaran operasyonlar hızlanmıştı.
Akkuş’un çantasındaki dokümanda, kelamda sıkıyönetim sırasında başa geçecek 81 vilayet valisi askerler, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) komuta kademesinde görevlendirmeler ile darbecilerin idare planı şemaları ve ülke genelinde kamu kurum ve kuruluşlarının başına geçecek isimlerin listesinin yer aldığı söz edilmişti.
Bursa 8. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanan Akkuş, 11 Temmuz 2018’deki duruşmada ağırlaştırılmış mahpus cezasına çarptırılmıştı.
Birinci derece mahkemesinin kararını pahalandıran Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 16. Ceza Dairesi, 16 Ocak 2020’de, yargılamayı ve verilen mahpus cezalarını hukuka uygun bulmuştu.
Yargıtay 2. Ceza Dairesi, Akkuş ve öbür sanıklara mahallî mahkemece verilen ve istinaf mahkemesince hukuka uygun bulunan ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezalarını, sanıkların son savunmalarını manzaralı sistemle yapmalarının savunma haklarını kısıtladığı ve usulen kimi başka münasebetlerle bozmuştu.