Son dakika haberi: Ayasofya’nın kâfi korunmadığına dair argümanları SABAH takımı yerinde inceledi. Ayasofya’dan Sorumlu İstanbul Vali Yardımcısı Mehmet Fatih Çiçekli yapının nasıl korunduğuna dair ayrıntıları paylaştı. İstanbul Kültür ve Turizm Müdürü Dr. Coşkun Yılmaz da dünyada en âlâ korunan tarihi yapısının Ayasofya olduğunu söyledi. 159 güvenlik kamerası, 250 güvenlik vazifelisi ve alanında uzman isimler Ayasofya’yı titizlikle koruyor. Ayasofya Camii’nin korunmadığına dair dezenformasyona karşı işte Ayasofya’nın gerçekleri…
Ezan-ı Muhammedî’nin sesi meydanda yankılanıyor. İçeri giremeyenler dışarıda saf tutmuş cuma namazını bekliyor. Giriş kapısı ise kapalı. Bir bayan kapı girişindeki güvenliğe “Namaz kılacağız açar mısınız?” diye soruyor. Güvenlik vazifelisi büyük bir sorumlulukla “Adım atacak yer yok içeride” diyerek ibadet esnasında izdiham olmaması için Sultanahmet Camii’ne yönlendiriyor. Bildiniz. İbadet esnasında bile titizlikle korunan bu yer Fatih Sultan Mehmed Han’ın emaneti Ayasofya. İki yıl evvel aslına rücu ederek müzeden mescide çevrilen Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin girişinde biz de beklemekteyiz. Geliş nedenimiz ise malum; son devirde Ayasofya Camii’nin kâfi korunmadığına dair savlar…
GÜVENLİK VAZİFELİLERİ İTİNALI, ŞEFLERİ ANBEAN TAKİPTE!
Bir mühlet sonra Ayasofya’nın giriş kapısı açılıyor; güvenlik koridorundan x-ray aygıtları ve dedektör kapısı var. Burada güvenlik denetimine giriliyor ve titizlikle arama yapılıyor. Etrafta birçok güvenlik vazifelisi görmek mümkün; turizm polisleri, özel güvenlik vazifelileri, Emniyet’in çeşitli ünitelerinde misyon yapan görevlilerin itinalı halleri gözden kaçmıyor. Güvenlik görevlilerin şefi ise elinde telsizi anbean takipte! Her şeyi denetim eden şef görevlilere gerekli talimatları da veriyor.
AYASOFYA 159 KAMERAYLA İZLENİYOR!
Kısa bir müddet sonra Ayasofya’dan Sorumlu İstanbul Vali Yardımcısı Mehmet Fatih Çiçekli ile buluşuyoruz. Çiçekli, Ayasofya’nın nasıl korunduğuna dair bilgileri aktarmak için güvenlik merkezine götürüyor bizi. Burada pür dikkat kamera manzaralarını inceleyen vazifeliler var. Kamera manzaralarından bir an bile gözlerini ayırmayan güvenlik vazifelileri kuşkulu bir hareket gördükleri an telsizle öbür takım arkadaşlarına anında haber veriyor.
Güvenlik Merkezi’nde Çiçekli kelam alıyor: “Burası güvenliğin idare merkezi. Ayasofya’nın korunması için 159 güvenlik kameramız var. Yedi gün 24 saat arkadaşlarımız burada vazife başındalar. Kameralar daima kayıt halinde; hareketli ve sabit olanları da mevcut. Rastgele bir olumsuzluk tespit edildiğinde derhal müdahale ediliyor.”
GÜNDE 50 BİN KİŞİ ZİYARET EDİYOR!
Güvenlik merkezinden çıktıktan sonra ziyaretçi sayısı bahse husus olunca Çiçekli ziyaretçi sayısını açıklıyor: “Müzeyken ziyaretçi sayısı günde 10 bindi. Cami olduktan sonra pandemiye karşın ziyaretçi sayısı 10 bin küsurdu sonra 20 bin akabinde 30 bin bandına ulaştı. Bu ay itibariyle Ayasofya Camii’ne günde 50 bin civarında ziyaretçi geliyor, önemli bir ziyaretçi akını var.”
250 GÜVENLİK İŞÇİSİ KORUYOR!
Akabinde Çiçekli’ye ziyaretçi akınını nasıl denetim ettiklerini, Ayasofya’nın güvenliğini nasıl sağladıklarını sorduğumuzda tek tek anlatıyor: “Toplamda 250 küsur işçiyle güvenliğini sağlıyor ve koruyoruz; bu sayıya cami dışı, etrafı ve içi dâhil… 250 güvenlik görevlisinden 180 civarı emniyet işçisi içlerinde turizm işçisi ve başka ünitelerden işçi var. 70’i ise özel güvenlik işçisi. Onlar direkt cami içerisinde görevli! Gece gündüz demeden Ayasofya Camimizi koruyoruz, arkadaşlarımız 7 gün 24 aslıyla etkin takipte!”
“ESKİDEN VAR OLAN, ASIRLARIN YIPRANMIŞLIKLARINDAN KAYNAKLANAN TENKİTLER BİZİ ÜZÜYOR”
Dış avludan geçtikten sonra mescide girmeden evvelki iç kısımda yani Bizans İmparator koridorunda dokuz kapı bulunuyor. Ortada İmparator kapısı her iki yanında dörder kapı var. Çiçekli buraya Bizans terminolojisi ile “iç narteks” denildiğini bugünün terminolojisine nazaran ise “son cemaat yeri” olarak isimlendirildiğini ve Ayasofya’nın içine girişin ana kapısı olduğunu belirtiyor.
“Kapı kırıldı”, “Su haznesine ayakkabı kondu”, “Duvarlar kazındı”, “Ayasofya korunmuyor” üzere toplumsal medyadaki dezenformasyon içeren paylaşımları sorduğumuzda Çiçekli “Ayasofya itinayla korunuyor” diyor ve ekliyor: “Üzerinde asırların yorgunluğu olan 1500 yıllık bir yapıdan bahsediyoruz. Gözünüzün gördüğü her yüzey nereden baksanız bu yaşta.
Buna duvarı, kapısı, maksuresi ve her şey buna dâhil. Yüzlerce yıllık yorgunluğu üzerinde barındıran bir yapı olduğu için yeni bir tahribattan bahsetmekten fazla üzerindeki yorgunluğun işaretlerini görmek lazım. Buraya fevkalâde bir teveccüh var ve buna rağmen nitekim artırılmış bir önlem de var. Yapan tenkitlere açığız ancak evvelden var olan, asırların yıpranmışlıklarından kaynaklanan ya da sahiden o denli olduğu kuşkulu olan konular üzerinden tenkitler bizi çok üzüyor.
Burada ben dâhil benim mahiyetimde vazife yapan bütün arkadaşlar dünyevi bir misyon yapmanın ötesinde ibadet şuuruyla bu vazifesi yapmaya çalışıyor. Ve arkadaşlarımız mesai mefhumunu gözetmeksizin çalışıyor, müdahale edilmesi gereken sıra dışı bir durum olduğunda derhal müdahalesini yapıyor. Münasebetiyle Ayasofya’da rastgele bir güvenlik derdi ya da güvenlik zafiyetinden bahsetmek asla ve asla kelam konusu değil.”
ASIRLARIN YORGUNLUĞU NEDEN!
Ayasofya’nın içini gezdikten sonra çıkışta tekrar İmparator koridorundan sol tarafa gerçek yola devam ederek meydana çıkış yapılıyor. İşte son periyotta duvarlarının kazındığı tarafında argümanların yer aldığı kısım de bu çıkışta! Bu kısımda duvarlarında olduğu üzere çabucak üstünde da birebir yıpranmışlık mevcut. Çiçekli de buna dikkat çekerek duvarın kazındığı savlarını yalanlıyor: “O yer burası. Duvarın üstünde da benzeri yıpranmışlıklar var. Yılların değil asırların yorgunluğu derken bundan bahsediyoruz!”
“DUVARA BİR MÜDAHALE YOK, VAKİT İÇERİSİNDE YIPRANMIŞLIK VAR!”
Ayasofya Camii’nde buluştuğumuz İstanbul Kültür ve Turizm Müdürü ve Ayasofya Camii Yönetim Şurası Üyesi Dr. Coşkun Yılmaz, dünya tarihinin en değerli yapıtlarından biri olan Ayasofya Camii’nin nasıl korunduğunu anlatarak savlarla ilgili şunları söylüyor: “Dünyanın en eski tarihi yapılarından biri olan Ayasofya Camii 1500 yıllık bir yapı.
Fatih Sultan Mehmet’ten başlayarak bütün Osmanlı sultanları Mekke-i Mükerreme, Medine-i Münevvere ve Kudsü Şerif’e ve Ayasofya’ya katkıda bulunmayı özel bir vecibe ve zenginlik olarak görmüşlerdir. Bu mabedin yaşamasında Mimar Sinan’ın ve sonrakilerin katkıları var. Cumhuriyet periyodunda de bu bu türlü devam etmiştir. Bugün de Vali Yardımcımız misyonlu, en üst seviyede Cumhurbaşkanımızın nezaretinde buranın bakımı yapılıyor. Toplumsal medyaya düşen hadiselerin kıymetli bir kısmı bir algı oluşturma uğraşı yahut çok niyetini aşan bir tartışmaya bahis oldu, bu hakikat değil.
Ayasofya Camii insanlığın kültürel zenginliği ve bize emanet! Hepimizin! Ve en üst seviyede korunuyor. Ayasofya rastgele bir görüş, yaklaşım yahut farklılıktan ötürü bir tartışma konusu olmaktan çıkarılmalı. 1500 yıllık bir yapının ister istemez tarihi süreç içerisinde yıpranmışlıkları oluyor. Örneğin su hazinesi ile ilgili açıklamayı yapmıştık. Orada onarım mantığı var. Duvardaki hadiseyle ilgili özel bir müdahale yok, vakit içerisinde oluşan bir yıpranmışlık var.”
“DÜNYADA EN YETERLİ KORUNAN TARİHİ YAPI AYASOFYA CAMİİ!”
Yılmaz kelamlarını şöyle devam ediyor: “Ayasofya üzere yapılar dünyada daima bakım ve tamiratta tutulan yapılardır zira vaktin verdiği yıpranmışlık vardır. Buradaki problem teknik donamını kâfi grupların olması. Bunların hepsi bizde mevcut. Kültür ve Turizm Bakanlığı Ayasofya için özel gruplar oluşturdu. Güvenliği başka temizlikçisi farklı… Lakin Kültür ve Turizm Bakanlığı Ayasofya’daki bütün bu mimari kültürel ögelerin korunması için üst seviyede yönetimci ve uzmanlar görevlendirdi, bu uzmanlar 24 saat Ayasofya’yı yakından takip ediyor ve müdafaa altına alıyor. Ayasofya’nın milletlerarası üne sahip bir bilim şurası var.
Burada hangi adım atılıyorsa hepsi bilim heyetinin onayıyla yapılıyor. Bu manada Ayasofya Camii dünyada en uygun korunan yapı yahut binalardan birisi. Ayasofya’nın korunması Cumhurbaşkanlığımızın ve bakanlığımızın uyguladığı siyasetler sayesinde dünyanın kültürel mirasını muhafaza konusunda en gelişmiş formül, en gelişmiş teknoloji ve en yetenekli uzmanlar tarafından yürütülüyor. Bunlar yapılıyorken, bunu zayıflatabilecek bütün teşebbüsler ülke ve millet olarak hepimize ziyan verir. Ayrıyeten Ayasofya’daki ziyaretçi yoğunluğu etraflıca pahalandırıyor ve çalışmalar sürüyor. En gelişmiş sistemlere nazaran en hoş sonuçlar elbette alınır.
Vatandaşlarımız da Ayasofya Camii’ne hassas, bu da bizi çok şad ediyor. Duyulan hassasiyetten rahatsız olmak kelam konusu değil, bu bizim kültürel mirasın korunmasındaki gelişmişliğimizi gösterir yalnızca. İstirhamım şu: Her konuyu bir arbede ve zıtlaşma konusu yapmayalım. Araştıralım, soruşturalım, yanlışsız haberi paylaşalım. Doğrunun yayılması ve yanlışsız sonucun alınması için uğraş edelim. Ayasofya üzerinden bir hengameye, gürültüye gerek yok, ülkenin prestijine ziyan vermenin bir manası yok.”
“TARİHTE BİRİNCİ SEFER VALİ YARDIMCISI DÜZEYİNDE AYASOFYA YÖNETİLİYOR!”
Vali Yardımcısı Çiçekli ise Ayasofya Camii’ne devletin verdiği kıymete dikkat çekerek Ayasofya’dan Sorumlu Vali Yardımcılığı için şunları söylüyor: “Ayasofya’nın sevk ve yönetimine devletimizin gösterdiği kıymetin bir sözü olarak Ayasofya’da vazifeli birçok kuruluş, lokal idare dâhil sevk ve yönetim edilmesi için tahminen de tarihte birinci kere bir vali yardımcısı düzeyinde Ayasofya yönetiliyor. Bu bizim için gururdur. Ayasofya Yönetim Konseyi başında Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ender Alpaslan Beyefendi var. Kültür ve Turizm Bakanlığından, Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan ve Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden genel müdürlerimiz var. Biz de Ayasofya Yönetim Konseyi’nin sevk ve yönetimi altında Ayasofya’yı yönetmeye çalışıyoruz.”
HER GÜN PAKLIĞI YAPILIYOR, HAVALANDIRILIYOR!
Ayasofya’nın içerisinde ise hummalı bir çalışma var. Paklık vazifelileri canhıraş çalışıyor. Çiçekli ayda bir bütün halıların yıkandığından kelam ederek, “Ayasofya’nın sistemli olarak paklığını her gün yapıyoruz. Gece 23.00 ila sabah imsak vaktine kadar bütün caminin pencerelerini açmak suretiyle havalanmasını temin ediyoruz. Onun dışında sabah namazından sonra 8.30 ila 10.00 ortasında genel bir paklık ve dezenfeksiyon süreçlerini de yapmış oluyoruz” diyor.