Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Mars Express isimli yörünge aracı tarafından yakalanan çapraz formlu yarıklar kısa bir müddet evvel internet üzerinde paylaşıldı. Bu oluklar tırmalama izlerine benzetildi ve Mars’ta Tantalus Fossae olarak bilinen devasa bir fay sisteminin kesimi olarak karşımıza çıkıyor.
Dev bir canavar tarafından bırakılmış üzere görünseler de, bu yarıklar çok daha kolay bir açıklamaya sahip. Yarıklar, yakındaki bir yanardağın ortaya çıkması sırasında meydana gelen doğal jeolojik süreçlerin sonucu.
ESA, fotoğrafla ilgili 28 Nisan tarihli bir blog yazısında, “Birinci bakışta, bu özellikler birileri tırnaklarını Kızıl Gezegenin yüzeyinde gezdirmiş üzere görünüyor” dedi ve devam etti: “Tantalus Fossae bir oluşum olarak o kadar dramatik olmasa da, Mars’ta göze çarpan bir özellik.“
Uzay ajansı, oluk sisteminin Alba Mons isimli bir Mars yanardağının doğu kenarı boyunca uzandığını söylüyor. Sığ çökük alan manasına gelen bir terim olan Fossa, Alba Mons’un doruğu yükselirken oluştu. Bu yükseliş, çevreleyen yüzeyin bükülmesine ve kırılmasına neden oldu ve gerisinde bir dizi yarık bıraktı. Bu yarıklar 1.000 km uzunluğunda ve 350 metre derinliğe kadar uzanıyor.
ESA, “Birebir özellikler, Alba Mons’un batı tarafında bulunabilir ve yanardağın etrafında tamamlanmamış bir halka oluşturur” diyor.
Mars Express yörünge aracı 2003 yılında fırlatıldı ve Avrupa’nın Kızıl Gezegene yönelik birinci misyonuydu. Mars atmosferini ve iklimini incelemek ve su izlerini aramak için pek çok farklı kamera sistemi kullanıyor. ESA, bu yıl birinci keşif aracını Mars’a göndermeye hazırlanıyordu, fakat Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin akabinde fırlatma tarihini en erken 2026’ya erteledi.
Ajanstan Jorge Vago tarafından geçtiğimiz hafta yapılan açıklamaya nazaran, Rusya ile olan işbirliğinin sonlandırılmasından sonra, ExoMars vazifesinin devam ettirilmesi için ağır uğraş gösteriliyor.
ESA, Mart ayında yaptığı duyuruda, misyon için fırlatma aracı ve iniş platformu sağlayan Rusya ile çalışmaya devam etmenin imkansız olacağını belirtmişti. Şu anda Mars yüzeyinde, üçü NASA ve biri Çin uzay ajansı tarafından işletilen dört uzay aracı bulunuyor.