Deprem erken ikaz sistemi EDIS devreye girdi. Apti, Sentez, Hubbox ve Seismic AI üzere alanında uzman dört firmanın bilgi birikimlerini birleştirerek oluşturulan EDIS, site, apartman ve iş merkezlerine hizmet veren Apti uygulaması üzerinden sarsıntısı yerinde tespit ediyor ve evvelce ikaz gönderiyor.
EDIS Kurucu Ortağı ve CEO’su Ali Emre Erişen, sarsıntı araştırma enstitüleri ve sismoloji uzmanlarının takviyesi ile 2017 yılında EDIS’in birinci çalışmalarına başladıklarını belirterek “Sistemi üç yıl boyunca test ettik. Muğla’daki testlerimiz yaklaşık 14 ay sürdü. Akabinde sistemi İzmir’e kurduk. Mesela İzmir sarsıntısının öncesinde biz görmüştük, şiddetini de biliyorduk. (Merkez üssü Ege Denizi’nin Seferihisar açıkları olan 6,6 büyüklüğündeki) İzmir sarsıntısını, 23-24 saniye evvel tespit etmiştik” dedi.
YAPAY ZEKÂ İLE ÇALIŞIYOR
Proje kapsamında Marmara Bölgesi’nde belirlenen alanlara EDIS Sarsıntı Algılama Radar Sistemlerinin konumlandırıldığını lisana getiren Erişen, şu bilgileri verdi: EDIS sarsıntı erken ihtar sistemi sayesinde, beşerler bulundukları binalardan ayrılırken EDIS’in yapay zekâsı binayı zelzeleye hazır hâle getirecek sinyali iletiyor. Şu an sarsıntının şiddeti daha sizin olduğunuz noktaya ulaşmadan sinyali alabilecek durumdayız.
Bina içerisinde gerekli irtibatlar da yapılarak alınan sinyal ile binalar ikincil afetleri önlemek için asansörü en yakın katta sabitleyip, yangın ve patlama risklerine karşı elektrikle çalışan aygıtları ve doğalgazı kapatabilecek. Bina çıkışlarında bulunan kapılar ve bariyerleri, elektronik geçişleri açık hâle getirerek tahliye süreçlerini kolaylaştıracak.
Erişen, AFAD ile iş birliği kapsamında sarsıntı konusunda da bilinçlendirme eğitimi verdiklerine dikkat çekerek “AFAD tarafından hazırlanan zelzele farkındalığı konusunda görüntüler var. Biz kullanıcılara sinyali vermeden evvel bu eğitimi alma zaruriliği getirdik. Uygulamamızdan sinyal takibi yapabilmek için öncelikle bu görüntülerin izlenmesi, eğitimin alınmış olması gerekiyor” diye konuştu.
EDIS’in yalnızca zelzelesi değil, öteki doğal afetleri de evvelce bildirmesi için çalışmaların devam ettiğini söz eden Erişen, İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere sarsıntı jenerasyonundaki bütün ülkelerde hizmet vermeyi amaçladıklarını söyledi.