Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş nedeniyle ülkede hem siyasi hem de ekonomik olarak büyük bir kriz yaşanıyor. Atakların akabinde batılı devletler başta olmak üzere dünya genelinde Rusya’ya yönelik yaptırım kararları alırken çok sayıda Rus oligarkın vefatları büyük kuşku uyandırıyor. Hayatını kaybeden oligarklar, Rusya’nın petrol ve doğal gaz dalında yer alan isimler olmasıyla dikkat çekiyor.
KUŞKULU VEFATLAR SAVAŞLA İLİŞKİLENDİRİLDİ
İntihar eden yahut öldürülen kimi Rus oligarklar Kremlin’e yakınlığıyla tanınıyor. Ölen birçok oligarkın, birbiriyle bağlantılı güç şirketlerinin yöneticisi olması hem Rus basınında hem de dünya kamuoyunda Rus oligarkların vefatlarına yönelik kuşkuları arttırıyor.
“UKRAYNA SAVAŞI İŞ DÜNYASINDA BASKI OLUŞTURDU”
İHA’nın haberine nazaran; Avrupa Psikoterapistler Derneği üyesi Rus tabip Ekaterina Trofimova, Rus oligarkların birçoğunun Rus güç şirketlerinde vazife yapmasına dikkat çekti. Rusya’nın Ukrayna operasyonlarında en çok güç firmalarında ve iş dünyasında baskı oluşturduğunu hatırlatan Trofimova, “Bir insanın yaşadığı en ağır gerilimlerden biri, hiçbir şeyi etkileyemeyeceğimiz bir durumla karşılaştığımızda yaşadığımız gerilimdir. Bir çaresizlik duygusu var. Ve sonra beşerler güçlerini ve aktivitelerini direkt kendi güçlerinde olana yönlendirirler. Ve değiştirilmesi gerekmeyen şeyleri değiştirmeye çalışırlar“ dedi.
İNTİHAR ARGÜMANI
Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat’ta başlattığı askeri operasyonların çabucak öncesinde birinci vefat haberi Rus petrol şirketi Gazprom’un üst seviye yöneticisi Leonid Şulman’dan geldi. 60 yaşındaki Şulman’ın Leninsky Bölgesi’ndeki 500 bin dolarlık 3 katlı yazlığının bir odasında intihar ettiği açıklandı. Şulman’ın konutunda bulunan notta Şulman’ın bacağındaki ağrıdan nedeniyle yaşadığı kahırları anlattığı tabir edildi. Şulman’ın 1 yıl evvel karısından ayrıldığı, çocuğu ve ailesiyle farklı bir hayat sürdüğü kaydedildi.
MELNİKOV’UN VE AİLESİNİN MEVTİNDE RUS İSTİHBARATI TEZİ
Rusya’nın Ukrayna’ya taarruzlarında 1 ay sonra Rusya’nın Nijniy Novgorod kentinde faaliyet gösteren MedStom isimli tıbbi gereç üreten şirketin 43 yaşındaki sahibi Valisiy Melnikov’un, 41 yaşındaki karısı, 10 ve 4 yaşındaki çocuklarını öldürdükten sonra intihar ettiği kaydedildi. Geçtiğimiz yıl 2 milyon rubleden fazla (208 milyon dolar) net karla Rusya’nın en büyük şirketlerinden biri olan MedStom’un sahibi Valisiy Melnikov’un alkol, sigara ve uyuşturucu husus kullanmadığı, sessiz ve sakin bir hayat sürdüğü söz edildi.
Valisiy Melnikov’un, Nijniy Novgorod kentindeki Rus zenginler için inşa edilen bir sokakta bulunan konutunda, evvel karısı ve çocuklarını silah ve bıçakla öldürdüğü akabinde da silahıyla intihar ettiği açıklandı. Fakat, bu vefat ile ilgili hem Rus hem de dünya basını olayın kolay bir cinnet ve intihar olayı olmadığını tez ederek intiharın ardında Rus istihbaratı olduğunu sav etti.
RUS OLİGARK, İNGİLTERE’DE MEYYİT BULUNDU
Batılı ülkelerin Rusya’ya ve Rus iş beşerlerine yönelik ekonomik yaptırımları devam ederken 2000’li yılların başından beri İngiltere’de yaşayan Ukrayna doğumlu petrol ve doğalgaz zengini Rus oligark Mikhail Watford’un, Surrey kentindeki meskeninde kendisini astığı kaydedildi. İngiliz polisinin, petrol rafinerisi ve doğal gaz şirketi sahibi Watford’un mevtini “Şüpheli ölüm” olarak tanımladığı aktarıldı. Lakin, büyük bir servet sahibi olan Watford’un kesin mevt nedeniyle ilgili daha sonra rastgele bir bilgi paylaşılmadı. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in iktidarının çabucak başlarında servetine servet katan Watford’un vefatının gerisinden birçok spekülasyon ortaya atıldı.
GAZPROM’UN ESKİ YÖNETİCİSİ, AİLESİNİ VE KENDİSİNİ ÖLDÜRDÜ
Mikhail Watford’un vefatından bir mühlet sonra başka Rus oligarklar üzere güç dalında yer alan bir ismin daha öldüğü açıklandı. Rus petrol şirketi Gazprom’un eski yöneticilerinden ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e yakınlığıyla tanınan Rus oligark Vladislav Avayev 19 Nisan’da, Moskova’daki meskeninde dehşet saçtı. Avayev evvel 47 yaşındaki eşi Yelena Avayev’i akabinde 13 yaşındaki kızı Mariya’yı silahıyla vurduktan sonra intihar etti.
Rus polisi, Gazprom’dan ayrıldıktan sonra RT-Carbon isimli bir şirket açan Avayev’in intiharı ve işlediği cinayetlere ait hiçbir açıklama yapmazken Rusya’da Avayev’in, karısı tarafından sürücüsü ile aldatıldığı sav edildi.
Bir diğer teze nazaran ise, Avaev ve karısının 13 yaşındaki kızlarının geleceği için daima tartıştığı ve misal bir tartışma üzerine Avaev’in hudut krizleri geçirerek evvel ailesini katletti akabinde da intihar etti.
Üçüncü bir teoriye nazaran de Rusya’nın Ukrayna’ya operasyonlarını eleştiren Avayev ve ailesi Rus istihbaratı tarafından öldürüldü.
İSPANYA’DA KUŞKULU MEVT
Rus oligarkların mevt haberinin bir öteki adresi İspanya oldu. İspanya’nın Katalonya Bölgesi’ndeki Girona kentinin Lloret De Mar kasabasında, Nisan ayı sonlarına yaklaşırken 55 yaşındaki Rus iş insanı Sergey Protosenya ve ailesi lüks villasında meyyit bulundu. 1997 ile 2015 tarihleri ortasında Rus Novatek güç şirketinin başında vazife yapan Sergey Protosenya daha sonra emekliliğe ayrılarak Fransa’nın güneyinde satın aldığı malikanede ailesiyle birlikte yaşıyordu. İspanya polisinin, Paskalya tatili için İspanya’da tatil yapan ailesine ulaşamayan Sergey Protosenya’nın 22 yaşındaki oğlu Fedor’un ihbarı üzerine Protosenya ailesinin kaldığı villada dehşetle karşılaştı. Argümana nazaran, Sergey Protosenya karısı ve kızını evvel baltayla öldürdü akabinde kendisini verandaya asarak intihar etti. İspanya polisi bu kuşkulu olay için kapalılık kararı alırken 400 milyon serveti olduğu tabir edilen Sergey Protosenya’nın ve ailesinin mevti hem Rusya’da hem de İspanya’da yeniden Rus istihbaratıyla bağlantılı spekülasyonlara neden oldu. Fedor Protosenya ise Rus istihbaratını maksat gösterdi.
BİNANIN ÇATISINDA VURULMUŞ OLARAK BULUNDU
Rusya’nın başşehri Moskova’da, Rusya’nın en ünlü restoran zincirlerinden olan Karavaev Kardeşler’in 45 yaşındaki kurucusu Vladimir Lyakishev çok katlı bir binanın çatısında öldürülmüş olarak bulundu. Lyakishev’in karısı, eşi ile alkol aldıktan kısa bir mühlet sonra bir anda meskenden ayrıldığını 2 saat sonra eşinin vurulmuş olarak bulunduğunu açıkladı. Lyakishev’in eşi, tabirinde Lyakishev’in daha evvel de tekraren yaptığı üzere çatıya çıktığını telefon rehberindeki bir arkadaşını manzaralı arayarak kendisini vuracağını öne sürdüğünü söyledi. Arkadaşının Lyakishev’i intihar etmemesi için ikna etiiğini aktaran Lyakishev’in eşi, Lyakishev’in telefonu kapattıktan sonra intihar ettiği bilgisine ulaştıklarını lisana getirdi. Karısı son devirlerde eşinin alkol sorunu bulunduğunu belirtirken çatı katında bulunan silahta Lyakishev dışında diğer birine ilişkin parmak izinin bulunmadığı kaydedildi. Lyakishev’in vefatı “intihar” olarak kayıtlara geçti.
KURBAĞA ZEHRİ İLE ÖLEN RUS OLİGARK
Rusya’nın en büyük ikinci petrol şirketi Lukoil’in eski yöneticisi Aleksandr Subbotin’in 10 Mayıs’ta kalp krizinden öldüğü duyuruldu. Rusya Soruşturma Komitesi’nin ön bilgilerine nazaran, 43 yaşındaki Rus milyarder Subbotin alkol detoksu için şamanlardan takviye aldı. Bu uygulama sırasında Rus oligark Subbotin’e kurbağa zehri tedavisi uygulandı. Lakin şamanların, bir müddet sonra kalp krizi geçiren Subbotin’e kediotu bitkisinden hazırladıkları ağrı kesici karışımı verdikleri lakin Subbotin’in sabah saatlerinde Alexey Pindyurin ve Kristina Teikhrib ismindeki 2 şaman tarafından meyyit olarak bulunduğu açıklandı. Birinci belirlemelere nazaran, Aleksandr Subbotin’in kesin vefat nedeni kalp durması olarak kayıtlara geçti. Fakat bu rapor Rus kamuoyu tarafından “gerçekçi” bulunmazken kimi Rus medya organları şamanların profesyonelce Rus oligarkı öldürdüğünü sav etti. Şamanlar ise Rus oligarktan para almadıklarını Subbotin’in dostları olduğunu savundu.