Metaverse mü Multiverse mü?

Hayatımızın her noktasında karşımıza çıkan Metaverse’ün ne olduğunu sahiden biliyor muyuz? XR Masters CEO’su, Milletlerarası Open AR Cloud (OARC) Derneği Test Bed Koordinatörü ve Türkiye’nin birinci Metaverse Derneği’nin kurucu üyesi olan Ali Cumhur Hantal, şu anda var olan tecrübelerin genel olarak bir ‘Metaverse’ yerine farklı farklı Metaverse’lere ilişkin tecrübeler olarak yani Multiverse’ler olarak adlandırıl-ması gerektiğini belirtiyor. Multiverse’lerin bir Metaverse olması için de birinci olarak, gerçek bir Metaverse altyapısının olması ve küresel standartların ve protokollerin ge-lişmesi gerekiyor. Ali Cumhur Hantal’ın da dahil olduğu 12 kişilik memleketler arası bir komi-te, Open AR Cloud Derneği çatısı altında bu standartları ve protokolleri geliştirmek için çalışıyor. 

İnternetin, eğitimin, turizmin, kültürün, ticaretin ve hatta insan irtibatının geleceği olarak da tanımlanan, insanların üç boyutlu öte alemlerde başka beşerlerle ve üç bo-yutlu nesnelerle etkileşime ve irtibata geçeceği bu yeni Metaverse çağı kuşkusuz çok şeyi değiştirecek. Ancak şu anda var olan tecrübeleri genel olarak bir ‘Metaverse’ de-neyimi olarak isimlendirmek yerine bunları farklı farklı Metaverse’lere ilişkin tecrübeler ya da Multiverse’ler olarak isimlendirmek daha hakikat olacaktır.

Günümüzdeki Metaverse uygulamalarını, geçmişteki internetin çıkış noktası olan intranet’e benzetebiliriz. Metaverse kavramı ortaya konulduktan sonra sanal yahut ar-tırılmış olan her şey Metaverse olarak tanımlanmaya başlandı. Şimdi bir konsensus olmasa da uzmanlar  bir tecrübenin gerçek bir Metaverse tecrübesi olarak adlandırıla-bilmesi için öncelikle birden fazla kullanıcı tarafından eş vakitli olarak deneyimlene-bilmesi gerektigini belirtiyor. Bir AR bulutu tabanlı Metaverse’te gerçek dünya üzerine yerleştirilen bir AR nesnenin kullanıcının onayıyla bir öteki Metaverse’te yeniden tıpkı yer-de ve birebir biçimde görüntülenebilmesi sayesinde multiverse’ler yerine bir “Metaverse” den bahsetmek mümkün olacak.

Real World Metaverse = AR Cloud

Metaverse, şu anda teknik olarak biri Sanal Gerçeklik (Virtual Reality) tabanlı, başkası Artırılmış Gerçeklik Bulutu (Augmented Reality Cloud) tabanlı olmak üzere iki farklı halde deneyimlenebiliyor. Sanal Gerçeklik (Virtual Reality) tabanlı kainatta, kullanıcı-lar Sanal Gerçeklik (Virtual Reality) gözlükleri yahut iki boyutlu ekranlar aracılığıyla büsbütün simüle edilen öte cihanlara giriş yapılıyor. Real World Metaverse olarak da tanımlanan Artırılmış Gerçeklik Bulutu (Augmented Reality Cloud) tabanlı evrenlerde ise, kullanıcılar Taşınabilir Artırılmış Gerçeklik Bulutu (Mobile Augmented Reality Cloud) uygulamaları yahut Artırılmış Gerçeklik Bulutu gözlükleriyle (Augmented Reality Cloud Headsets) gerçek kainatla sanal kozmosun iç içe olduğu bir tecrübe yaşayabiliyorlar. İçinde bulunulan gerçek yerden kopmadan, sanal ortamla tam olarak bütünleşmiş bir kozmosa giriyorlar ve sanalla gerçek olanı eş vakitli olarak deneyimlenebiliyorlar, birbirleriyle etkileşimde bulunabiliyorlar. Gerçek lokasyon bazlı, yüz yüze temaslarla manalı bağlantılar kurabiliyorlar.  

Google Maps Standartlarını Onaylayan Kurum Metaverse Standartlarını da belirliyor!

Multiverse’lerin bir Metaverse olması ve herkes tarafından erişebilir olması için birinci ola-rak, bir Metaverse altyapısının olması ve küresel standart ve protokollerin gelişmesi gerekiyor. Bu standartları ve protokolleri oluşturmak için 2 yıldır çalışmalarını sürdü-ren Açık Artırılmış Gerçeklik Bulutu (Open Augmented Reality Cloud) Derneği, XR Masters CEO’su Ali Cumhur Hantal’ın da dahil olduğu 12 kişilik memleketler arası bir yönetici takımı, derneğin 300’ü aşkın üyesi ile birlikte Metaverse standartlarını ve protokollerini geliştirmek için çalışıyor. Google’ın iki boyutlu haritalarda kullandığı standartları tüm dünyaya kabul ettiren, bu alandaki en zirve tertiplerden biri olan Açık Coğrafik Uzamsal Konsorsiyum (Open Geospatial Consortium) tarafından yetkilendirilen Opern AR Cloud’un geliştirdiği standart şu anda onay kademesinde. Bu Coğrafik Konumlama (Geopose) standardı bir gün var olan tüm Multiverse’ler tarafından kullanılırsa, bu multiverse’ler birlikte çalışabilir ve birbirleriyle konuşabilir olacaklar. Böylelikle bir Me-taverse’te olan bir içerik başka Metaverse’lerde de görüntülenebilir olacak.  

Açık Kaynak Kod ile Real World Metaverse’ü demokratikleştirmeyi amaçlıyor
Yirmi yıldan fazla müddettir yazılım alanında pek çok değerli projeye imza atan ve küresel şirketlere bilgi teknolojileri stratejileri sunan XR Masters grubu son 7 yıldır Metaverse teknolojileri üzerinde AR-Ge çalışmaları ve yazılım geliştirmeleri yapıyor. Şirket ayrıyeten dünyanın birinci karma gerçeklik gözlüğü olan Microsoft Hololens için uygulama yazan birinci 500 şirket ortasında yer alıyor. Genişletilmiş Gerçeklik (Extended Reality) tahlilleri geliştirmek maksadıyla 2015 yılında Silikon Vadisi’nde kurulan XR Masters, bugün Mic-rosoft, IBM ve Ernst & Young üzere dünyanın önde gelen şirketleri ile Ar-Ge ve inovas-yon çalışmalarını hayata geçiriyor. 
 
XR Masters’ın geliştirdiği Metaverse İçeril İdare Platformu sayesinde kullanıcılar, hiçbir kodlama bilgisine muhtaçlık duymadan Metaverse’te kalıcı ve paylaşılabilir Artırıl-mış Gerçeklik Bulutu (Augmented Reality Cloud) tecrübeleri yaratabiliyor. XR Mas-ters’ın birinci kod bağışı yaptığı Open AR Cloud Derneği, açık kaynak kod ile Real World Metaverse’ü demokratize etmeyi hedefliyor. XR Masters ve Open AR Cloud, MIT ve Stanford başta olmak üzere tüm önde gelen üniversitelerin üzerine geliştirme yapması için çalışılan bu açık kaynak kod ile yerleşkeler taranmaya başladı bile. 

Türkiye’yi metaverse haritasına eklemeyi hedefliyor

Türkiye’nin tamamını tarayarak dijital kopyasını çıkarmayı ve Metaverse haritasına eklemeyi hedefleyen XR Masters, geliştirdiği teknoloji sayesinde ülkemizde günlük yaşama dair içerikler üretip, uygulamanın yanı sıra tarihi ve kültürel mirasın yeni kainatta sağlanabilecek özel platformlar aracılığıyla gelecek jenerasyonlara aktarılmasını da planlıyor. XR Masters altyapısını kullanan Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin Open AR Cloud Derneği ile yaptığı muahede ile Ankara kenti Los Angeles, Bari ve Helsinki’den sonra Open AR Cloud’un dünyadaki dördüncü test kenti oldu.

Geopose Standardını Kullanan Birinci  Metaverse İçerik İdare Platformu XR Masters’ da!

Open AR Cloud Derneği’nin geliştirdiği Coğrafik Konumlama (Geopose) standardını kullanan birinci Metaverse İçerik İdare Platformuna sahip olan XR Masters, bu teknolo-jiyi kurumsal müşterilerine de lisanslıyor. XR Masters’ın bu standarda uygun olarak geliştirdiği XRM Metaverse İçerik İdare Platformu (XRM Metaverse Content Mana-gement Platform) sayesinde yerleştirilen Artırılmış Gerçeklik (Augmented Reality) içerikleri, GPS tabanlı tecrübelerden farklı olarak hem iç hem de dış yerler üzerine hassas bir formda yerleştirilebiliyor ve kalıcı olarak deneyimlenebiliyor. Apple ve And-roid aygıtlara uyumlu olan platform çok yakında Hololens, Magic Leap ve NReal üzere Karma Gerçeklik (Mixed Reality) gözlüklerini de destekleyecek.

Metaverse’ün Kural Koyucuları AWE NITE İstanbul oturumunda

AWE NITE İstanbul oturumunda bir ortaya gelecek olan Metaverse’ün kural koyucuları, Artırılmış Gerçeklik Bulutu olarak da bilinen Gerçek Dünya Metaverse’ünün (Real World Metaverse / AR Cloud) mevcut durumunu konuşacaklar, açık ve birlikte çalışabilir olmasının kıymetini tartışacaklar. Ayrıyeten kendi tertiplerinin Gerçek Dünya Metaverse’ünü demokratikleştirmek için yaptıkları çalışmaları da paylaşacaklar.
 
Open AR Cloud Testbed Koordinatörü Ali C. Hantal moderatörlüğünde gerçekleşecek panelde, OGC CEO’su Nadine Alameh, AWE CEO’su Ori Inbar, Open AR Cloud Genel Müdürü Jan-Erik Vinje ve Khronos Group Lideri Neil Trevett konuşmacı olarak katılacak.