KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Kısmı Araştırma Vazifelisi Dr. Yahya Terzi yürütücülüğünde, tıpkı üniversiteden Dr. Öğretim Üyesi Rafet Davet Öztürk ve Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Şahin ile RTEÜ’den Doç. Dr. Kenan Gedik, Doç. Dr. Ahmet Raif Eryaşar, “Karadeniz Kıyısında (Supralitoral ve Mediolitoral Bölge) Sediment ve Deniz Suyundaki Mikroplastik Kirliliğinin Belirlenmesi” projesi yürütüldü.
Tamamlanan projeye ait AA muhabirine açıklama yapan Terzi, Mayıs 2021’de başlattıkları çalışmayla Türkiye’nin Karadeniz kıyılarını temsil edecek formda Artvin ve İstanbul vilayetleri ortasında 23 farklı istasyondan örneklemeler aldıklarını söyledi.
Çalışmalarda çoklukla kıyı suyundan örnekler aldıklarını belirten Terzi, şöyle devam etti:
“Bizim plankton kepçesi dediğimiz ve yaklaşık 200 mikron göz açıklığına sahip kepçelerle kıyıya paralel çekimler gerçekleştirdik. Bu çekimler sayesinde sudaki mikroplastikleri metreküp bazında hesaplayarak bunların ünite hacimdeki ölçülerini elde ettik. Partiküller gözle görülemediği için mevcut bulunduğunuz yerde müşahede yaparak yahut bakarak tespit edemiyorsunuz. O yüzden de bunların laboratuvar ortamında muhakkak bir süreçten geçirilerek, bu plastik partiküllerin başka aldığımız örneğin içerisindeki organik gereçlerden ayrılması ve tanımlanması gerekiyor. Biz bu adımları projemizde gerçekleştirdik.”
Terzi, buradaki mikroplastik kirliliğin yoğunluğunu ve bunların çeşitliliğini belirlemeyi amaçladıklarını tabir ederek, “Çalışmamızda toplamda 15 farklı ‘polimer’ dediğimiz plastik tipine rastladık ve bunları tanımladık.” dedi.
Kirlilik yüküne baktıklarında en yüksek kıymetlerin İstanbul’un Karadeniz kıyılarında olduğunu gördüklerini aktaran Terzi, “Burada metreküpe baktığımız vakit yaklaşık 20 ila 55 partikülün olduğunu söyleyebiliriz. İstanbul’u takiben Doğu Karadeniz dediğimiz Rize, Artvin, Trabzon üçlüsünü kapsayan kıyılarda en çok kirliliğin olduğunu görüyoruz. Yeniden burada metreküpte yaklaşık 20 partiküle rastladık. Orta Karadeniz, yani geri kalan kısımda ise nispeten yükün daha az olduğunu gördük.” diye konuştu.
” SON 10 YILDIR BİLHASSA DEĞİNİLİYOR”
Mikroplastik kirliliğinin yeni bir mevzu olduğuna işaret eden Terzi, şunları kaydetti:
“Mikroplastik kirliliğine son 10 yıldır bilhassa değiniliyor. ‘Karadeniz bu mevzuda ne durumda, elde edeceğimiz sonuçlarla gelecekteki gerek temizleme gerek tedbire emeliyle olsun bu çeşit çalışmalara ne cins katkılarda bulunabiliriz?’ diye bu türlü bir çalışma yaptık. Şu an için literatürde ‘Şu kadar olursa kirlidir, şu ölçünün üstündeyse tehlikelidir.’ diye net bir tanımlaması mevcut değil. Bunun için uğraşılıyor. Deneysel ortamlarda deniz canlılarında, sucul canlılarda farklı çalışmalar yaparak bunların hangi konsantrasyonda, hangi yoğunlukta, ne cins tesirler yaptığını belirlemeye çalışıyoruz.”