Vezüv Yanardağı’nın ünlü patlamasından yalnızca birkaç yıl öncesinden kalan, gebe bir kaplumbağa kalıntıları ilgi çekiyor. Arkeologlar, Pompeii’nin kalıntıları ortasında, MS 62’de Roma kentini vuran bir sarsıntıdan sonra fakat MS 79’daki yıkıcı volkanik patlamadan evvel bir meskenin altında ezilen hamile bir kaplumbağanın kalıntılarını buldu.
Bu yeni keşif, Free University of Berlin, Napoli L’Orientale University, Oxford University ve Pompeii Arkeolojik Bölgesinden bir grup tarafından, Pompeii’nin Stabian hamamları, ısıtılmış su içeren bir havuz ve kaplıca kompleksi hafriyatı sırasında ortaya çıkarıldı. Arkeolojik katmanların tarihlendirilmesi, küçük kaplumbağanın zelzele ile patlama ortasında geçen periyotta binaların tekrar inşası sırasında öldüğünü ve gebe kaplumbağanın terk edilmiş alana sığınmak için girdiğini öneriyor.
Ne yazık ki bu sığınma planı pek işe yaramış üzere gözükmüyor. Arkeologlar, zelzelenin vurduğu yapının kalıntılarında, MS 79’daki patlamadan çabucak evvelki bir vakitte alışılmadık derecede küçük bir kaplumbağanın çatlak kalıntılarını keşfettiler.
Parco Archeologico Pompei Genel Müdürü Gabriel Zuchtriegel tarafından yapılan bir açıklamada “Açıkçası bütün konutlar yine inşa edilmemiş, mahalleler, hatta kentin en merkezi yerleri bile az ziyaret edilmiş, o kadar ki yabanî hayvanların ömür alanı olmuş; tıpkı vakitte, hamamların genişletilmesi, Pompeii’nin zelzeleden sonra tekrar başladığı, lakin MS 79’da tek bir gün içinde yıkıldığı büyük inancın bir kanıtıdır” denildi.
Bu cinsin olgun dişileri tipik olarak 20 santimetreden daha büyük bir kabuğa sahiptir, lakin bu bireyin kabuğunun çapı sırf 14 santimetreydi. Kaplumbağa, küçük uzunluğuna karşın gebeydi ve şimdi yumurtlanmamış tek bir yumurta taşıyordu. Kaplumbağalar tipik olarak bir seferde bir ile altı ortasında yumurta bırakabilir. Lakin yuva şartları uygun değilse, yumurtalarını gelecek yıllar için saklayabilirler.
Kaplumbağaların haberi olmasa da, daha âlâ günler gelmeyecekti. Bu sığınma periyodundan sağ kurtulmuş olsalar bile, Vezüv Yanardağı MS 79’da patladı ve Pompeii ve Herculaneum kentlerini kavuran sıcak kül ve volkanik enkazdan oluşan ölümcül bir ateş fırtınasına sebep oldu.
Pompeii’nin son günü tarihe geçti ve kentin canlı geçmişini ve kuvvetli sonunu araştıran sayısız bilimsel araştırmaya ilham verdi. En son keşif, burada keşfedilen birinci kaplumbağa değil, lakin bu küçük kaplumbağanın kıssası artık Pompeii’nin büyük kıssasına eklendi.
Zuchtriegel, “Kaplumbağa, antik Pompeii tarihini temsil eden kültür ile tabiat, topluluk ve etraf ortasındaki bu bağlar mozaiğine bir modül ekliyor” diyor.