Türkiye iktisadında uzunca bir müddettir uygulanan makroekonomik dengesizlikleri artırıcı ve iktisat teorileriyle uyumlu olmayan siyasetlerin Escort Gaziemir enflasyon ve cari istikrar üzere makro büyüklüklere olumsuz yansıması kaçınılmaz formda gerçekleşiyor Bu gelişmelerin finansal göstergelere yansıması ise ismine makroihtiyati denilen ancak aslında finans bölümü ve gerçek bölüme çeşitli dayatmaları Gaziemir escort içeren yan yollarla engellenmeye çalışılıyor
Bu ise başta mevduat kredi ve tahvil piyasasındaki faizler olmak üzere birçok piyasa göstergesini gösterge olmaktan çıkarmış durumda Münasebetiyle çıkış imkanı bulan yabancı yatırımcı bir Gaziemir escort Bayan saniye vakit kaybetmiyor
Nitekim 2013 yılı ortalarında 82 ve 69 milyar dolar ile rekor düzeyde bulunan yabancı yatırımcının pay senedi ve devlet tahvili portföyü temmuz ayı başında 15 ve 2 2 milyar dolar ile rekor düşük düzeylere inmiş durumda Elbette bu durum kamunun ve ilgili otoritelerinin TCMB BDDK ve SPK hakim olduğu piyasalar için geçerli Türkiye nin risk primini gösteren CDS oranları ve Eurobond faizleri üzere kamunun denetim etmesi mümkün olmayan göstergeler ise yükselişini sürdürüyor
Default riski var mı
Geçtiğimiz günlerde CDS oranları 900 e yaklaşarak 2008 global finansal krizindeki düzeylerini aşmış ve Türkiye nin 2001 krizi sonrası gördüğü düzeylere yaklaşmış durumda Dikkat çeken bu gelişme sonrası son günlerde bu enstrümanla ilgili bilgi veren birçok makale okuduğunuzu varsayım ettiğimden bu yazının konusu böylesi bir tanıtım olmayacak niçin bu düzeylere yükseldiğinin nedenlerini de sıralamayacağım Çünkü enflasyon ve kuru bu noktaya getiren siyasetler ve mevcut global konjonktür altında öteki bir sonuç esasen sürpriz olurdu Ben daha çok bu fiyatlamanın ne ima ettiğini ve ima ettiği iflas riski default risk oranının mevcut dış borç görünümü ile uyumlu olup olmadığına eğilmeye çalışacağım
Detaylı finansal bilgilere erişimi kısıtlı okuyucular Türkiye ve başka ülkelerin CDS oranlarını bu adresten http www worldgovernmentbonds com sovereign cds takip edebilir
Bu sayfadaki sıralamada Türkiye geçtiğimiz periyotta Eurobond geri ödemelerini gerçekleştiremeyen Rusya nın CDS oranı 13 775 çabucak gerisinde yer alıyor Türkiye nin aktüel oranı ise belirli varsayımlar altında geri ödememe riskine verilen olasılığın 15 civarında olduğunu yansıtıyor Bu oran bir epey yüksek olsa da Türkiye nin dış borç geri ödemelerini gerçekleştirmeye devam edeceğine olan inancın hala daha fazla olduğunu gösteriyor Birazdan genel sınırlarıyla aktaracağım Türkiye nin önümüzdeki 12 aylık periyot içinde karşı karşıya olduğu dış borç geri ödeme tablosundan da görüleceği üzere sayılar korkutucu büyüklükte olsa da Türkiye nin kamu dahil her kısmının geri ödemede ya da yüksek maliyetine katlanarak bu borcu yenilemede başarılı olacağını ben de düşünüyorum
Son dataya nazaran Türkiye nin bir yıl içinde ödenmesi yahut yenilenmesi gereken dıs borc meblağı toplamı 182 3 milyar dolar seviyesinde Bunun 83 3 milyar dolar ile yüklü yükü bankacılık kısmı özel bankalar 54 2 ve kamu bankaları 29 1 milyar dolar üzerinde Şirketler kısmı geri ödemesi ise 65 7 milyar dolar fakat bunun yaklaşık 70 i akreditif üzere ithalata ait borçlardan oluşuyor yani büsbütün iktisadın büyüme dinamikleri ile seyir gösterecek yenilenme riski taşımayan bir büyüklük Ayrıyeten s irketlerin yaklaşık 5 4 milyar dolar borcu da kendi yurt dıs ı s ubeler ve is tiraklerine ilişkin görünüyor Geri kalan 29 4 milyar dolar borç geri ödemesi ise TCMB nin yabancı merkez bankaları ile yaptığı swap mutabakatlarından kaynaklanıyor TCMB bu borçlanmaları esasen kullanmayıp bilançosunda tuttuğundan bu büyüklük de yenileme riski taşımamakta
Türkiye iktisadının 180 milyar doları aşan yıllık dış borç servisi yükümlülüğü ve finanse edilmesi gereken gelecek 12 aylık cari açık beklentisindeki kayda paha artışla yıl sonu 37 7 milyar dolar ve gelecek 12 ayda 24 4 milyar dolar açık beklenmekte birlikte düşünüldüğünde ortaya çıkacak toplam döviz gereksinimi son günlerde 100 milyar doların altına gerileyen TCMB toplam rezervlerinin bariz üzerinde kalmayı sürdürmekte ve kağıt üzerinde korkutucu bir görünüm sunmaktadır
Ancak üstte bahsettiğim detaylar ve bunlara ek olarak banka ve şirketlerin dış kredi yenilemelerinin tarihi seyrine bakıldığında da en makûs devirlerde bariz gerilese bile dış borç yenileme oranının bankalar için son 12 aylık periyotta 90 3 kriz periyotları olan 2009 da 45 2001 de 35 ve 1994 de 30 sıfırlanmadığı şirketler kısmında ise son 12 aylık devirde 128 1 seviyesinde olduğu izlenmektedir
CDS yüksek ama
Bankalar tarafında bankaların likit do viz cinsi etkinlerinin efektif yurt dışı bankalardaki muhabir hesaplar Eurobond ve yabancı para mecburî karşılıklar toplamı temmuz ayı başında 128 2 milyar dolara yükseldiği yani bir yıl ic indeki o demeleri 83 3 milyar dolar karşılamaya esasen ziyadesiyle kâfi kalacağı görülmektedir Bu hesaba katmadığım bankaların TCMB den swap ve döviz depo alacaklarının da 8 Temmuz prestiji ile 38 5 milyar dolar olduğunu belirtelim
Görüldüğü üzere mevcut CDS oranları ve ABD faizlerinin yükseldiği düzeyler 5 yıl üzeri vadede Türkiye nin tüm kısımlarının dolar cinsi borçlanma maliyetlerini 12 ve üzeri düzeylere taşıyarak dış kaynak akışı açısından çok zorlayıcı bir görünüm sunarken geçmiş tecrübeler ve yurt içi bölümlerin bu sürece hazırlıklı girmeleri geri ödememe riskinin realize olmayacağını düşündürüyor
FÖŞ anlattı Erdoğan Ekonomik Krizle Tarihe Geçecek
Bloomberg e konuşan kaynaklar Rusya Akkuyu Nükleer Santrali için Türkiye deki alt kuruluşuna milyarlarca dolar gönderdi
TÜİK Dış Ticaret İstatistiklerini açıkladı Dış ticaret açığında muazzam genişleme