Kripto para arz teknikleri nelerdir?
Bir kripto parayı arz etmenin en tanınan usulleri aşağıdakilerdir.
- Initial Coin Offering (İlk Coin Arzı)
- Initial Exchange Offering (İlk Borsa Arzı)
- Initial Decentralized Exchange Offering (İlk Merkeziyetsiz Borsa Arzı)
- Security Token Offering (İlk Menkul Değer Token Arzı)
Fakat blok zinciri dünyasında her geçen gün yeni halka arz sistemleri üremektedir. Bu ortalar PancakeSwap’ın birinci konseptini attığı “Initial Farm Offering” popülar olmaya başladı. Şuanda markette Web2 dünyasını Web3 ile bağlama potensiyali olan, merkeziyetsiz finans teknikleri ile şirket payı arzı uygulamaları yer alıyor, ama daima birlikte izleyip göreceğiz.
Kripto Para Arz Yöntemleri
Initial Coin Offering (ICO) Nedir?
ICO coin ve ya tokenların proje sahipleri tarafından kullanıcısına satıldığı blok zinciri halka arz metodudur. Kolay sözler ile, küresel ve ya lokal regülasyonların pek bulunmadığı, finansal mülkiyetin coin ve ya tokenlar aracılığı ile verildiği, proje sahiplerinin token satışını kendi yönettiği merkeziyetsiz bir halka açılma prosedürüdür. Conveksiyonal finans dünyasından aşina olduğumuz IPO (Initial Public Offering) ile kıyaslamak gerekirse,
- Yatırımcılar pay yerine tokenlara sahip olurlar.
- Fon oplama süreci yatırım bankacılığı yerine proje sahipleri tarafından yürütülür.
- Hukuki düzenlemeler IPO’ya nazaran çok az ve ya eksiktir.
- Genellikle şirketin mali kaydı yoktur, projeler erken basamaklarda ICO yaparlar.
Initial Exchange Offering (IEO) Nedir?
ICO’yu düşünün, ama fon toplama sürecinde yalnızca proje sahiplerine extra olarak bir merkezi borsa da vazife alır. Hem pazarlama, talep toplama hem de yatırım sürecinin finansal yapısı merkezi borsalar tarafından yürütülür, ve toplanan fonlar ile çabucak bir likidite havuzu oluşturabilir; bu sayede borsa kullanıcıları ön satışına katıldıkları token’ı takas etmeye başlayabilirler. Birtakım borsalar lokal regülatorler tarafından düzenlendiğinden ötürü ICO’lara kıyasla daha türel altyapısı kuvvetli olabilirler.
Initial Decentralized Exchange Offering (IDO) Nedir?
IEO’da fon toplama sürecinin merkezi borsa ile birlikte yürütüldüğünden bahsetmiştik. IDO’da ise süreç çoklukla LaunchPad’lerde yürütülür. Kaldırılan fonların bir kısmı birçok vakit otomatik olarak bir merkeziyetsiz borsada likidite olarak kullanılar ve bu sayede yatırımcılar satın aldıkları token’ı merkeziyetsiz borsa üzerinden takas etmeye başlayabilirler. ICO’ya kıyasla çok daha kısa ve sıkıntısız bir süreçtir, zira LaunchPad’ler halka arzın büyük bir kısmını üstlenirler. Bütün süreç akıllı mukaveleler üzerinde yürür ve güvensizlik ortamı hakimdir. Birden fazla proje artık IDO yapmayı tercih ediyor ucuz ve süratli olmasından kaynaklı, bizler de OpenPad olarak IDO süreçlerini yönetmekten sorumluyuz.
Token Satış Modelleri Nedir?
Öncelikle token satışlarında birinci ayrımı satış limitli mi limitsiz mi sorusunu sorarak başlayabiliriz. Son vakitlerde hibrid modeller de çıksa da, ekseriyetle projeler limitli token satışını tercih ederler. Buradaki limitten kastımız ya totalde satılacak token ölçüsü ya da totalde kaldırılmak istenen fon ölçüsüdür. Bir sonraki sorumuz, kimin ne kadar hisse alıcağıdır. Bu aslında iktisat kolunda da uzunca yıllardan beridir işlenen kaynak tahsis sorunudur. Burada en sıklıkla gördüğümüz modeller, ilk-gelen-kazanır, açık arttırma metotları ve ya token-bazlı tahsis metodlarıdır. İlk-kalan-kazanır metodu tam olarak ismi üzeredir, token satışı başlar kim birinci gelirse istediği kadar tahsisi alır. Totalde satılacak tokenlar bittikten sonra token satışı biter. Açık artırma metodlarında ise işler daha farklı yürümektedir. Burada tokenlar’ın fiyatı dinamiktir, vakitler artabilir ve ya azabilir. Token fiyatı ve şirket değerlemesinde market’in (yatırımcıların) kelam sahibi olmasına müsaade verilir. Son olarak da token-bazlı tahsis modelleri vardır. Bu modelleri sıklıkla LaunchPad’lerde görmekteyiz. Burada yatırımcılar LaunchPad’lerin tokenını satın alıp bir havuzda kilitlerler. Ne kadar ve ya ne kadar mühlet kititlediklerine nazaran token satışından bir hisse tahsis edilir. Burada da en çok gördüğümüz modeller, tier (rütbe), lineer tahsis ve çekiliş sistemleridir. Lakin burada OpenPad üzere kimi projeler daha adil, verimli ve merkeziyetsiz token satış modelleri de geliştirmektedir. Kısaca, tier sistemi sizi kilitlediğiniz token ölçüsüne nazaran bir rütbeye atar; atandığınız rütbenin kimi ayrıcalıkları vardır, bu ayrıcalıklar sizin ne kadar tahsis alabileceğinizi gösterir. Lineer tahsis sistemleri isminden da anlaşılacağı üzere, havuzda kitlenen token hisseniz ne kadarsa size o kadar tahsis vermektedir. Örneğin, total havuzun 1% ine sahipseniz, token satışında da 1% tahsis hakkınız olur. En son olarak da çekiliş sistemlerinde, yatırımcılar çekiliş bileti alırlar, ne kadar çok alırlar ise bahtları o kadar artacaktır. Şayet çekiliş başarılı olursa, biletleri boyutunda token satışından hisseye sahip olurlar.
token satış modelleri
Token Satışı Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyim?
Burası projeden projeye vizyondan vizyona değişecektir, ancak benim için aşağıdaki üzeredir.
- Önceden belirlenmiş bir ölçü fon kaldırın. Şayet ne kadar fon toplamak istediğiniz aşikâr değilse ve bir hudut koymuyorsanız, yatırımcılar sizlerin aç gözlü olduğunu düşünebilirler. Bu herkes için değil tabi ki. Şayet limitsiz token satışı yapmanızın mantıklı bir sebebi var ise neden olmasın.
- Tokenlarının muhakkak ve sabit bir kısmını satın. Örneğin 15% ve ya 15-20% üzere bir aralık da tanımlayabilirsiniz.
- Tokenları mümkün olduğunca çok bireye dağıtın. Kişi sayısını artırmak hem ekosisteminizdeki yatırımcı sayısını artıracak hem de ani fiyat dalgalanmalarının mümkünlüğünü kısmen düşürecektir.
- Tokenları market bedelinden satın. Muhtemelen tokenlarını satarken değerlemenizi bilmiyor olacaksınız. Şayet talepten düşük fiyata satarsanız, talebinizden daha az fon toplamış, şayet market bedelinden daha yükseğe satarsanız, talebinizden daha fazlaya satacağınız için, yatırımcılarınızın kısa vadeli sermayeleri satın aldıkları talebin altında kalacaktır. Burada dutch auction ve ya reverse dutch auction üzere metotlar, market kıymetinizi keşfetmenize yardımcı olacaktır. Kolay sözler ile, düşük fon toplama ile aşağı istikametli potansiyal fiyat dalgalanması ortasında bir pazarlık vardır.
- Talebi olan herkesin az da olsa satın almasına müsaade verin. Çoğu yatırımcı yatırımın dışında kalmaktansa hedeflediği ölçüden daha az yatırım yapmayı tercih edecektir. Bu sebeple 0.00001 > 0.
- Ve milyon tane daha mikro parametre. Vest (dağıtım) süreçleri, erken yatırımcı kar oranları ve tüzel konular… Bu liste bu halde gitmektedir. Şayet istatisliksel ortalamanın dışında, yani markette pek çok kere test edilmemiş token satış objektifleri ve ya parametleri ile bir token satışı düzenlemeyi düşünüyorsanız, bu bağlamdaki bilginizin çok güçlü olması gerekmektedir.
OpenPad
OpenPad, Türkiye’den kripto mühendislerinin ve girişimcilerinin kurduğu, erken evre Web3 yatırım, fon toplama, inkübasyon ve finans platformudur. İçerisinde yenilikçi bir Web3 launchpad, DeFi platformu, merkeziyetsiz VC topluluğu, ve inkübatör & hızlandırıcı bulunduran OpenPad, geliştirdiği yatırım teknolojisi ile Web3 startup’larının verimli ve inançlı bir formda halka arz olmasını ve fonlanmasını sağlarken, her büyüklükten ferdi ve kurumsal yatırımcılara $1’dan başlayan sermayeler ile yatırım yapma imkanı sunuyor. Geliştirdiği blok zinciri temelli finansal teknoloji ile yüksek bariyerli Web3 yatırımlarını demokratize etmeyi hedefleyen OpenPad, herkes için garanti tahsis modelleri, merkeziyetsiz finans getiri eserleri, temettü ve sigorta modelleri ile yatırımcıların sermayelerini verimli ve inançlı kılıyor.
OpenPad Toplumsal Medyalar
- Website: https://www.openpad.app/
- Whitepaper: https://docs.openpad.app/
- Twitter: https://twitter.com/OpenPadCitizens
- Web3 Newsletter: https://openpad.substack.com/
- Official Links: https://linktr.ee/openpad