İnsanlı Mars misyonları için gezegendeki su yahut donmuş su kaynakları son derece kıymetli. Gezegende daha evvel olmuş ya da halihazırda olan su kaynaklarının yakınlarında gerçekleştirilecek vazifeler, Mars tarihi için son derece kilit rol oynayacak. Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından paylaşılan yeni Mars haritası ise bizlere suyun nerelerde olduğunu gösteriyor.
ESA’nın Mars Express’in yörünge araçlarından biri alan OMEGA ve NASA’nın CRISM aracından toplanan datalar kullanılarak oluşturulan harita, gezegenin son su ve su mineralleri konumlarını gösteriyor. Bilim insanlarını şaşırtan şey ise ortaya çıkan sulu minerallerin bolluğu oldu. Bilim insanları bundan on yıl evvel Mars’ta bu tıp pozisyonlardan yalnızca 1000 adedini biliyordu ama ESA’nın oluşturduğu yeni harita yüz binlerce alanı ortaya çıkardı.
Su, Mars’ın jeolojisini etkiledi
Bilim insanları, suyun Kızıl Gezegen üzerindeki jeolojiyi önemli bir formda değiştirdiği sonucuna varmakta. Yapılan araştırmalar suyun her vakit olup olmadığını yahut kısa periyotlarda mi ortaya çıktığını cevaplayamasa da yeni sonuçlar araştırmacılara daha fazla seçenek sunuyor.
Gezegen bilimciler bundan milyonlarca yıl evvelki “sulu” Mars’ta birkaç çeşit su tabanlı kil mineralinin olduğunu düşünüyordu. Lakin bu fikir haritanın ortaya koyduğu sonuçlardan çok uzakta. Mars tuzları ve minerallerinin sonradan oluşmuş olması mümkün olsa da harita, tuz ve kil minerallerinin birtakım pozisyonlarda çok daha eskiye dayandığını gösteriyor.
Mars’ın suyu bir anda yok olmadı
Araştırmada yer alan John Carter, Mars’ın bol sulu vakitlerinden susuz vakitlere geçişin keskin olmadığını söylüyor. Carter’a nazaran Mars, uzun süreçli ve çok çeşitli jeolojik bağlamlara sahip münasebetiyle gezegen hakkında kolay çıkarımların yapılması imkansız. Bununla birlikte Mars’ın tıpkı Dünya’da olduğu üzere farklı ortamlarda çeşitli mineraller sergilediği gözlemlenmekte.
Sonuç olarak ortaya konan harita, gezegenin su ve su mineralleri kompozisyonunu daha net ortaya koyuyor. Gelecekteki Mars keşif vazifelerinde buralardaki pozisyonlara iniş yapılarak ayrıntılı incelemelerin yapılması mümkün. Mars’ın geçmişini net olarak belirlememizi engelleyen tek şey ise şimdilik vakit. 2030’lu yıllarda gerçekleştirilmesi planlanan beşerli Mars misyonları tüm soruların yanıt anahtarı olabilir.