Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından paylaşılan makine imalat sanayi konsolide datalarına nazaran, yılın 9 ayı sonunda Türkiye’nin özgür bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 18,4 milyar dolar oldu. Ortalama ihracat ünite fiyatlarında yüzde 5,5 seviyesinde sağlanan artışın tesirlerini kıymetlendiren Makine İhracatçıları Birliği Lideri Kutlu Karavelioğlu, “Küresel fiyat artışlarının bu yılki toplam makine ihracatımıza katkısı 1,2 milyar doları bulacak. Ama dalımız fiyat artışlarıyla elde ettiğimiz fazla gelirle sene boyunca pariteden kaynaklanacak kaybının lakin yarısını kapatabilecek. Sterlin ve euronun, dolar karşısında kıymet kayıplarının makine kesimi için külfetinin 9 ayda 1,5 milyar doları bulduğunu hesaplayabiliyoruz” dedi.
Türkiye’nin makine ihracatı yılın üçüncü çeyreği sonunda, geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran yüzde 7,4 artarak 18,4 milyar dolar oldu. 9 aylık süreç sonunda Rusya’ya ihracatın yüzde 37,6 arttığı kesimde, en büyük ihracat pazarları sıralamasında Almanya, ABD ve İtalya birinci üçteki yerini korudu. Eylül ayında 263 milyon dolar olarak gerçekleştirilen Almanya’ya ihracat birinci 9 ay sonunda 2,2 milyar dolara yükseldi. Resesyon beklentilerinin arttığı Avrupa ülkeleri bu devirde Türkiye’den toplam 10,5 milyar dolar fiyatında makine satın aldı.
2022’de dünyadaki toplam mal ihracatının geçen yıla nazaran ölçü bazında yüzde 2, kıymet bazında yüzde 6 oranında artmasının beklendiğine işaret eden dikkat çeken Makine İhracatçıları Birliği Lideri Kutlu Karavelioğlu şunları söyledi:
“Benzer bir artış bizim ihracat ünite fiyatlarımızda da var. Geçen sene 5,8 dolar olarak gerçekleşen KG başına ortalamamız, bu yıl yüzde 5,5 artış ile 6,1 dolar olarak seyrediyor. Bunun manası fiyat artışlarının bu yılki toplam makine ihracatımıza katkısının 1,2 milyar doları bulması demek, ki talebin ölçü bazında durağanlaştığı bir ortamda fiyatları yükseldiği düzeyde koruyabilmek değerli bir muvaffakiyet ve destekleyici bir öge. Ama biz fiyat artışlarıyla elde ettiğimiz fazla gelirle sene boyunca pariteden kaynaklanan kaybımızın fakat yarısını kapatabileceğiz. Toplam ihracat gelirinin yüzde 70’ten fazlası euro cinsinden gerçekleşen bir bölümüz. Sterlin ve euronun, dolar karşısında bedel kayıplarının makine bölümü için külfetinin 9 ayda 1,5 milyar doları bulduğunu hesaplayabiliyor, sene sonunda ise 2 milyar doları aşacağını iddia ediyoruz.”
“Siparişlerdeki yavaşlama hissedilir hale geldi”
Ukrayna-Rusya savaşının başlamasının akabinde global endüstride ihracat siparişlerinin düşmeye başladığını, dünya iktisadında üçüncü çeyrekte yavaşlayan büyümenin yerini son çeyrekte durağanlığa bıraktığını belirten Karavelioğlu şunları söyledi:
“İlk iki çeyrekte yüzde 9,6 ve yüzde 6 büyüyen dünya makine teçhizat yatırımlarındaki büyümenin son çeyrekte yüzde 1’e kadar gerilemesi, 2023’ün birinci çeyreğinde ise büsbütün durması bekleniyor. Bunda global enflasyon ve maliyet artışı yanında, finansmanın çok kıymetli hale gelerek yatırımcıların risk iştahını kaçırmasının kıymetli tesiri var. Gelecek yıl global ihracatın ölçü olarak tıpkı kalacağı, ancak tüm kesimlerdeki ortalama ihracat ünite fiyatlarının yüzde 5 kadar gerileyeceği öngörüleri karşısında, sene bitmeden alınacak her yeni iç yahut dış sipariş işletmelerin ölçek verimliliği ve rekabetçiliği açısından büyük kıymet taşıyor.”
“İç pazarın tahkimatı için bütün yolları denemeliyiz”
Karavelioğlu, makine teçhizat yatırımlarındaki global gerilemenin başta AB olmak üzere büyük makine alıcılarının ithalatlarında düşüşe sebep olacağı öngörülerinin, büyümeye devam edecek ülkeleri çok daha beğenilen pazarlar haline getirdiğini belirterek şunları tabir etti:
“Türkiye’nin makine teçhizat yatırımlarındaki sıra dışı performansı bu sene de sürüyor. Birinci iki çeyrekte yüzde 13,2 ve yüzde 17,8 olan artış suratı korunamayacak olsa da yılı bu alanda yüzde 12 kadar büyüme ile kapatacağız. Dünya ortalamasını ikiye katlayan cazip bir ülke olarak, tüm rakiplerimizin de odağında olacağız. Son 12 ayda 35,9 milyar dolara ulaşmış ithalatın yıpratıcı baskısına karşın, birinci iki çeyrekte sağlanan yüzde 12,8 ve yüzde 14 üretim artışının gerisinde makine ihracatında elde edilen muvaffakiyetin da büyük hissesi vardır.”
Küresel ticaretin daraldığı bu üzere devirlerde iç pazarda zaafa düşmemek için tedbirler alınması gerektiğini hatırlatan Karavelioğlu, “Başta devlet takviyeli Uzak Doğu malları ve kullanılmış makineler olmak üzere her husustaki mevzuat rakip ülkelerde olduğu üzere tahkim edilmelidir. Yatırım Teşvik Mevzuatının bu perspektifte elden geçirilmesini bekliyoruz. Hazır güncellenme periyoduna girilmişken, ithalatı desteklenmeyecek makineler listesinin kapsamının genişletilmesini ve ithal ikamesinde gereksinim duyduğumuz bütün eserlerin Uzak Doğu’nun niteliksiz ve dampingli mallarının haksız rekabetinden korunmasını istiyoruz. Bilhassa de global rekabette ileri gitmiş makine kısımları için bu düzenlemenin önceliklendirilmesi gerekir” dedi.
“Avrupa’nın güç yatırımları bizim için kıymetli fırsat”
Yeşil Mutabakat önlemlerinin Sürdürülebilir Kalkınma gayeleri doğrultusunda öne çıkardığı başlığın en başta güç dalındaki dönüşüm olduğunun altını çizen Karavelioğlu kelamlarını şöyle tamamladı:
“Avrupa Birliği güç sarfiyatından yüzde 10 tasarruf edebilirse gelecek yılı problemsiz geçireceğini düşünüyor ve depolarındaki gaz ölçüsünün bu kış için hem konutları hem de sanayi işletmelerini yönetim edecek düzeyde olduğu anlaşılıyor. Güç bedellerinin sübvansiyonu için büyük dayanaklar ilan edilse de fiyat istikrarının sürdürülebilirliği tartışmalı. Bu nedenle yenilenebilir güç alanındaki arayışları hızlandı. Türkiye’nin makine ihracatındaki hissesi yüzde 13’ü aşan Almanya global rekabet stratejisi içinde, liderlik ettiği alanlar ortasına yenilenebilir güç ihtisasını da ekliyor. Alman sanayiine entegrasyon düzeyi en üst seviyede olan makine imalat bölümümüz güç üretim gereçlerinde de emniyetli bir tedarikçi pozisyonunda. Rüzgâr türbinleri, turbo-jetler, elektrik motorları ve jeneratörler üzere güç makinelerinin ihracatında birinci dokuz ayda yakaladığımız yüzde 21,9 ila yüzde 46,5’lik yüksek artışlar, bölümümüzün ileri teknolojili bu alanlarda kat ettiği aralığın de bir göstergesi. AB’nin Güç Kullanan Eserler ve Eko-tasarım Direktiflerine ahenk konusunda hızlıyız. Endüstrinin her kolundaki dönüşüm, bilhassa de güç üretimine ve sakınımına yapılacak yatırımlar, bizler için değerli fırsatlar yaratacaktır.”
