Yatırımcılar stagflasyon ve resesyon risklerini fiyatlıyor. Çarşamba-Perşembe akşamı rekor düşüşler kaydeden S&P500 ve DJ30 Cuma gecesi de toparlanamadı (DJ 30 +%0.01, S&P500 +%0.03, NASADAQ -%0.30) . Velakin, borsalar odaklanırken, asıl problemli ülke ve varlık kümesinin Türkiye’nin de dahil olduğu Gelişmekte Olan Ülkeler (GOÜ, Piyasalar =GOP) olduğunu gözden kaçırmamak lazım. Nisan ayında da GOP’tan sıcak para kaçışı sürdü. Dar gelirli ülkeler besin şoku yüzünden toplumsal istikrarsızlık riski altında. IHS Markit’in yeni tahliline nazaran, GOÜ’den dolar tahvil ihraçları azalarak sürüyor, lakin faizler kayda paha ölçüde yükseldi. Moody’s Perşembe günü yayınlanan raporunda, Ukrayna Savaşı’nın uzun sürmesi durumunda, borçlu GOÜ firmalarının %30’nin “yüksek kredi riski” kümesine yükseleceğini hesapladı. “Yüksek kredi riski”, IHS Markit raporunda da vurgulandığı üzere dış borçlanmada zahmet çekme manasını taşıyor.
Bloomberg’e nazaran GOÜ’nin ortalama dolar dış borçlanma faizi %6.3’le son 2 yılı tepesini gördü. Nisan’da yeni dış borçlanma bir yıl öncesine nazaran %48 gerileyerek son 10 yılın en düşük meblağı oldu.
Doğal olarak, Hazineler borçlanmalarını öteliyor. Ancak, asıl sorun şirketlerde, zira onlar Ukrayna Savaşı’nın sürmesi durumunda kredi pazarından büsbütün dışlanabilir.
Reuters’de “Moody’s sees ‘tough terrain’ ahead for emerging economies as Russia-Ukraine war extends” başlığı ile yer alan haberde, Moody’s Investors Service Strateji ve Araştırma Yöneticisi Atsi Sheth Ukrayna Savaşı yüzünden GOÜ’in “birkaç çeyrek” sıkıntı günler geçireceğini varsayım etti.
Genel görünüm karanlık, ama emtia ihracatçıları ortalamanın üstünde performans gösterecek. Otomotif üreticileri genel sorunlar yanında çip ıstırabı yüzünden de kredi notlarını kaybetme tehdidi altında.
Raporda en berbat senaryo olarak isimlendirilen, Ukrayna Savaşı’nın uzun sürmesi, Rusya’nın güç ihracatına yaptırım uygulanması ve küresel resesyon ortamında GOÜ menşeli firmaların %30’u yüksek kredi riski kümesine girecek.
Yaptırımlardan epey uzak bir bölge olan Latin Amerika’da özel dal nispi rahat. Buna rağmen, tüketiciye hizmet veren şirketlerin durumu ortalamanın ötesinde makûs, zira hane halkı harcanabilir gelir daralacak. Asya ise tedarik zincirlerindeki darboğazların tüm tesirini sırtında hissedecek.
Daha optimist bir senaryoda ise emtia şokları, yüksek enflasyon ve yükselen faizlere karşın 2023 yılında dünya iktisadı resesyondan sıyırıyor, lakin büyüme çok yavaşlıyor. Bu senaryoda kredi notu olan şirketlerin %8’i yüksek risk kümesine terfi ediyor.
Kamu borçlanması boyutunda, Sheth seçimlerin yakından takip edildiğini, zira toplumsal huzursuzluk ve kredi notunda olumsuz gelişmelerin bu periyotlara denk geldiğini tabir ediyor.
Otoriter yapıya sahip bir ülkeye demokratik iktidar gelirse, kredi riski %25 düşüyor, doğal karşıtı durumda da yükseliyor.
Pandemi ve Ukrayna Savaşı esnasında itimat kazandırıcı para siyasetine sadık kalan ülkeler andığımız sarsıntıyı daha kolay atlatıyor—finansal istikrar bozulmuyor.
Ve Reuters’in haberi şu cümleyle bitiyor: “Türkiye’ye bakın kâfi, piyasalar nasıl cezalandırıyor?”
Stagflasyon: Perakende devlerinin alarmı pay senetlerini çökertti!
Powell, Fed’in enflasyon düşene kadar “faiz artırmaya devam edeceğini’ söyledi
ABD, Rusya’nın borç ödemelerini engellemeye hazırlanıyor, temerrüt mümkünlüğünü artırıyor