NASA, 2025 yılında bir Ay bilim üssü inşa etme misyonuyla uydumuza bir astronot takımı göndermeyi planlıyor. Bu yıl gerçekleştirilecek Artemis I vazifesi ise, Ay üssü kurma hayalini de içeren genel Artemis misyonunun çok kıymetli bir kesimi olacak.
Fakat rastgele bir dünya dışı uzay istasyonu inşa etmek ve orada vazifelere çıkmak için, öncelikle insanların bu üste yaşayabilmesi gerekiyor. Ve kestirim edilebileceği üzere, rastgele bir yerde yaşamak için öncelikle suya muhtaçlığımız var.
Scientific Reports mecmuasında geçtiğimiz ay yayınlanan bir makalede, yeni jenerasyon Ay kaşifleri için şahane haberler veriliyor. Araştırmacıların hesaplarına nazaran, Ay’da beklediğimizden çok daha fazla su olabilir ve bu su, mavi gezegenimiz Dünya’dan oraya gitmiş olabilir.
Alaska Üniversitesi Fairbanks Jeofizik Enstitüsü’nden ve çalışmanın baş müellifi Gunther Kletetschka yaptığı açıklamada “NASA’nın Artemis grubu, Ay’ın güney kutbunda bir üs kampı kurmayı planlarken, Dünya’da çok uzun vakit evvel ortaya çıkan su iyonları, astronotların hayat takviye sisteminde kullanılabilir” dedi. NASA’nın üssü kurmak istediği bölge de tam olarak burası.
Daha evvelki Ay’daki su araştırmaları, kestirim edilen su ölçüsünü çoğunlukla güneş rüzgarları, asteroitler ve kuyruklu yıldızların bir kombinasyonuna bağlayan teorilere dayanarak hesaplıyor. Örneğin, milyarlarca yıl evvel, Geç Ağır Bombardıman olarak bilinen bir periyotta, asteroitler ve hidrojen ve oksijen iyonlarıyla dolu kuyruklu yıldızların Ay yüzeyine çarptığı düşünülüyor. Bu parçacıklar muhtemelen birleşerek su oluşturmuştu.
Fakat, araştırma grubu NASA’nın Lunar Reconnaissance Orbiter aracı tarafından toplanan Ay yerçekimi datalarını inceledikten sonra, Ay’daki suyu açıklamak için çok düzgün bir üçüncü yol olabileceğini ve Ay kutuplarında en az 3,500 metreküp fazladan su olabileceğini öneren bir yol fark etti. Bu ölçünün boyutunu belirtmek için, bu su ölçüsünün Dünya’nın sekizinci en büyük gölü olan Kuzey Amerika’daki Huron Gölü’ndeki su ölçüsüne yaklaşık olarak eşit olduğunu söyleyebiliriz.
Araştırmacılar, Dünya’nın üst atmosferinde bulunan hidrojen ve oksijen iyonlarının, geçmiş periyotlarda Ay gezegenimizin manyetosferinden geçerken kaçıp Ay yüzeyine düşmüş olabileceğini söylüyorlar. Bu bölge içinde, Dünya’nın atmosferik iyonlarının gezegenimizden itilme bahtı epey yüksek. Şayet Ay itilme yolu üzerindeyse, püskürtülen bu parçacıkların Ay’ın yüzeyine düşmüş olacağını söyleyebiliriz.
Ayrıyeten, Ay’ın kendine ilişkin bir manyetosferi olmadığı için, bu parçacıkları Dünya’ya geri püskürtmenin bir yolu da yok ve hidrojen ve oksijeni yüzeyine kabul etmek zorunda kalacağı bir gerçek.
Kletetschka, bu konsepti, Ay’ın Dünya’dan yayılan su iyonlarının “yağmurunun” altında olmasına benzetiyor.
Bu iyonlar vakit içerisinde Ay buzuna dönüşecekti ve daha sonra da çeşitli jeolojik süreçler ile bu buz yüzeyin altına itilerek sıvı suya dönüşmüş olacaktı.
Bu varsayımın hakikat olması, yalnızca Artemis misyonunun işini kolaylaştırmakla kalmayacak, tıpkı vakitte gelecekteki uzay misyonları için de Ay’ın su depolamak için bir istasyon üzere kullanmasına imkan tanıyabilir.
Ayrıyeten Kletetschka ve öteki araştırmacılar, bu kestirimlerin muhafazakar olduğunu söylüyor. Bu kadar büyük ölçüde Ay suyunun oluşması için Dünya’nın atmosferik iyonlarının yalnızca %1’inin kaçması ve Ay’a ulaşması gerekirdi. Şayet daha fazla iyon Ay’a ulaştıysa, iddiaların çok daha üzerinde bir ölçü suyla karşılaşabiliriz.