Bilim kurgu sinemalarında insanların bir yerden bir yere ışınlandığını sık sık görüyoruz. Şimdi bunu beşerler için yapamıyor olsak da, dataları ışınlamaya bir adım daha yaklaşmış üzere görünüyoruz.
Bilim insanları bilgileri “kübit ışınlama” ismi verilen bir yolla göndermek için bir yol bulduklarını açıkladılar. Bu usulle bilgiler bir iletken, örneğin bir optik kablo üzerinden değil, direkt ve bir aracı kullanmadan gayeye gönderilebiliyor.
Nature mecmuasında yayınlanan bir makalede, Hollanda Delft Üniversitesi’den bir küme fizikçi kübit ışınlama konusunda geliştirdikleri sistemi açıkladılar.
Kuantum bilgisayarlar bir müddettir kullanılıyor. Hatta Google, klasik bir bilgisayarda imkansız olan deneyi bir kuantum bilgisayar üzerinde gerçekleştirmeyi başararak “kuantum üstünlüğünü” elde etti. Lakin kuantum bilgisayarların tam kapasite ile çalışması için kübit ışınlamanın da gerçekleşmesi gerekiyor, bu da bizi kuantum internet çağına taşıyacak adım olacak.
Kuantum bilgisayarlar temel olarak klasik bilgisayarlardan farklıdır. Olağan bir bilgisayar dataları bitler halinde depolarken, kuantum bilgisayarlar kübitlerde depoluyor. Bir kübit tıpkı anda birden fazla pahaya sahip olabiliyor. Bu yüzden de klasik bitlere nazaran daha fazla bilgi depolayabiliyor. Tek bir kübit iki, üç kübit sekiz, dört kübit 16 kıymet depolayabiliyor ve bu bu türlü devam ediyor. Kübit sayısı arttıkça depolayabileceği bilgi kapasitesi üstel olarak artıyor.
Ve fizikçiler artık, dataları üç düğüm ortasında ışınlamayı başardı. Daha evvel, bu sırf iki düğüm ortasında yapılabilmişti. Bu deneyle bilim insanları, birden fazla nokta ortasında kübit ışınlamanın gerçekleştirilebileceğini belirttiler. Kadrosu denetleyen Delft fizikçisi Ronald Hanson “Artık laboratuvarda küçük kuantum ağları inşa ediyoruz” diyor. Bu ağları birleştirip daha sonrasında bir kuantum internet ağı inşa etmek mümkün olabilecek.
Düğümler ortasında iletken materyal olmadığından, kuantum internet, bilgileri kaybetmeden düğümler ortasında muteber bir halde, anında transfere müsaade veriyor. Bu sistemin çalışma hali, “kuantum dolanıklığı” olarak isimlendiriliyor. Bir kuantum sisteminin durumundaki bir değişiklik, dolanık olan başka uzak kuantum sisteminde de anında gerçekleşiyor. Yani ortalarında uzak bir aralık olsa bile, bu sistemler birbirinin birebiri üzere, eş vakitli çalışıyor.