21 Ağustos 1986’da Nyos Gölü’nde patlama yaşandığında, Kamerun’da binlerce insan ve kilometrelerce uzanan yabanî ömür öldü. Patlama, Dünya’nın mantosundan salınan ve yüzlerce yıldır gölün tabanında birikmekte olan ölümcül bir gaz dalgası tarafından yönlendirildi.
Bir göldeki bir kaya kayması, heyelan yahut volkanik aktivite sonunda 1,24 milyon ton karbondioksit salınımı gerçekleştiriyor. Etraftaki gaz toksik olmasının yanı sıra hipoksi ile boğulmaya neden olabilir. Bu kadar yüksek konsantrasyonlarda karbondioksit bir insanı anında bayıltabilir ve bir dakika içinde nefes almasını engelleyebilir.
Felaketten kurtulanlar tarafından anlatılanlar, patlamanın bir gümbürtüyle başladığını ve akabinde köpüklü suların yüzlerce metre havaya fırladığını ve bir esinti ile yakınlardaki bir köydeki meskenlere savurduğunu söylüyor. Salınan gaz, binlerce kişinin vefatına neden oldu ve suyun üzerinde devasa beyaz bir bulut oluştu.
Ne yazık ki yıkım burada durmadı. Ağır bulut bir vadiye ilerledi ve patlamanın meydana geldiği yerden 25 kilometre uzaktaki yerleşim yerlerine yanlışsız yol aldı ve gittiği her yerde vefata neden oldu. Sırf yüksek yerde olanlar bu felaketten kaçınmayı başardılar.
Dünya’nın dört bir yanından bilim insanları bu türlü bir trajedinin nasıl ortaya çıkabileceğini anlamak için krater gölü üzerinde araştırmalar yapmak gayesiyle Kamerun’da güçlerini birleştirdiler. Yakınlardaki diğer bir krater gölüyle birlikte Nyos gölünün de karbondioksit açısından varlıklı katmanlar içermesi nedeniyle olağandışı olduğunu ortaya çıkardılar. Tabanda suya daima kademeli bir sızıntı olduğu keşfedildi.
Artık Kamerun Volkanik Sınırı’nın buna misal 43 derin krater gölüne konut sahipliği yaptığını biliyoruz ve bunların tümü ölümcül hacimlerde zehirli gaz içerme potansiyeline sahip. Dünya’nın öteki yerlerinde, örneğin İtalya, Tanzanya, Kuzey Amerika ve Ruanda’da emsal göller olabileceği belirtiliyor.
Göldeki suyun yükü, gazın salınımını önlüyor. Lakin bir sarsıntı yahut bir bozulma, suyun muhafaza misyonunu yapmaması ve gazın hür kalmasına neden oluyor. 1986’da gerçekleşen bu felaketten sonra benzeri bir patlama, daha aza hasarlı olsa da, Manoun gölünde gerçekleşmişti.