15 – 19 Ağustos haftasında, TCMB toplantısında sürpriz olmayacak, faiz artırmayacak. Temmuz ayına ait olarak merkezi idare bütçesinin açık verdiğini göreceğiz. Tarım üreticilerinin maliyetlerindeki artış suratının (Tarım-ÜFE) Temmuz ayında da yavaşlamaya devam edip etmediğini, konut kredileri artış suratının evvelki aya nazaran yavaşlamasının konut satışlarına tesiri olup olmadığını izleyeceğiz. Haziran ayında inşaat maliyetlerindeki artış konut fiyatlarını üst çekebilir. Haziran ayında özel bölüm uzun vadeli yurt dışı kredi borcunda azalma, Türkiye’nin toplam kısa vadeli dış borç stokunda ise artış eğiliminin sürüp sürmeyeceğini takip edeceğiz.
15 AĞUSTOS 2022, PAZARTESİ
TEMMUZ AYI MERKEZİ İDARE BÜTÇE DATALARI – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Ay sonları prestijiyle Hazine hesaplarına giren fiyatlar ile bu hesaplardan yapılan nakit çıkışlarının sonuçlarını gösteren “Hazine nakit bütçe” dataları Temmuz ayında 92,8 milyar TL açık vermişti. Bunda gelirlerde evvelki aya nazaran %11’lik düşüş, masraflarda ise %20’lik artışın tesiri olmuştu. Aşağıdaki grafikte de görüleceği üzere genelde merkezi idare bütçe istikrarı (gri çubuklar) ve Hazine nakit istikrarı (lacivert çubuklar) misal sonuçlar vermektedir. Merkezi idare bütçesi 2022 yılı Haziran ayında 31,1 milyar TL açık vermiş, böylelikle Ocak-Haziran periyodunda toplam bütçe istikrarı 93,6 milyar TL fazla vermişti. 2021 yılı genelinde merkezi idare bütçesi 192,2 milyar TL açık vermişti.
Kaynak: Turkey Veri Monitor
TEMMUZ AYI TARIM ESERLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM ÜFE) – TÜİK
Tarım-ÜFE Haziran 2022’de aylık %0,66 azalmış, yıllık %148,90 artış kaydederek yavaşlama göstermişti. Endekste mevsimsel düzeltme yapılmamaktadır. Hasebiyle Haziran ayında Tarım-ÜFE’nin evvelki aya nazaran gerilemesinin sonbaharla birlikte aksine döneceğini kestirim etmek yanlış olmayacaktır.
Kaynak: TÜİK
16 AĞUSTOS 2022, SALI
TEMMUZ AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK
Türkiye genelinde konut satışları Haziran ayında yıllık %11 artışla 150 bin 509 olmuştu. Temmuz ayında konut kredileri artış suratının evvelki aya nazaran yavaşlamasının konut satışlarına tesiri olup olmadığını göreceğiz.
Kaynak: TÜİK
HAZİRAN AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB
Türkiye’deki konutların kalite tesirinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek hedefiyle hesaplanan Konut Fiyat Endeksi (KFE) (2017=100), Mayıs 2022’de aylık %12,4, yıllık %145,5 artışla 430,6 düzeyine yükselmişti. Haziran ayında döviz kurundaki yükselişin inşaat maliyetlerini de evvelki aya nazaran üst çekmesinin yansıması olarak konut fiyatlarında da artış görebiliriz.
Kaynak: Turkey Veri Monitor
HAZİRAN AYI ÖZEL BÖLÜM UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB
Kredi ve tahvil borçlarından oluşan özel kesimin uzun vadeli yurt dışı kredi borcu toplamı Mayıs ayında aylık 0,6 milyar dolar düşüşle 155,4 milyar dolara gerilemişti. Bankaların borcu aylık 1,2 milyar dolar düşüşle 51,7 milyar dolara gerilemiş, finans dışı dalın borcu aylık 0,6 milyar dolar artışla 95,9 milyar dolara yükselmişti. Banka dışı finans kesimin borcu ise 7,7 milyar dolarlık büyüklükle yatay kalmıştı. Hasebiyle özel kesimin uzun vadeli dış borç stokunun en büyük hissesini finans dışı kesim üstlenirken finans dalının yükü azalmaya devam etmektedir. Finans dışı bölümde en yüksek borcu 57,3 milyar dolar ile hizmet bölümü üstlenmiştir; en yüksek hisse 22,1 milyar dolar ile inşaat dalına, 12,1 milyar dolar ile ulaştırma-depolama kesimine aittir. 38,3 milyar dolarlık borç yükü ile sanayi kesiminde imalat dalının borcu 22,8 milyar dolar, elektrik-gaz-buhar-iklimlendirme-üretim-dağıtım kesiminin borcu ise 14,7 milyar dolardır.
Kaynak: Turkey Veri Monitor
17 AĞUSTOS 2022, ÇARŞAMBA
TÜRKİYE HAZİRAN AYI KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB
Mayıs 2022’de Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku (grafikte sarı çubuklar) 134,5 milyar dolar ile evvelki aya nazaran 1,1 milyar dolar artış kaydetmişti. Kamu bankalarının borcu 24,3 milyar dolar, Merkez Bankasının 29,4 milyar dolar, özel kesimin 80,8 milyar dolar düzeyindedir. Özel dalda bankaların kısa vadeli borcu 31,8 milyar dolar iken finans dışı kesimin borcu 48,0 milyar dolar düzeyindedir. Hasebiyle kısa vadeli borcun en büyük hissesini özel bölüm üstlenmektedir. Mayıs ayı itibariyle özgün vadesine bakılmaksızın gelecek 12 ayda vadesi dolacak dış borç stoku (gri çubuklar) 182,3 milyar dolardır.
Kaynak: Turkey Veri Monitor
18 AĞUSTOS 2022, PERŞEMBE
MERKEZ BANKASI AĞUSTOS AYI PARA SİYASETİ TOPLANTISI KARARI – TCMB
Merkez Bankası Temmuz ayı para siyasetinde 1-hafta vadeli borç verme faizi olan siyaset faizini %14 olarak sabit tutmuştu. 2022 yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nda TCMB 2022 yıl sonu enflasyon varsayımını 17,6 puanlık artışla %42,8’den %60,4’e; 2023 yıl sonu varsayımını 6,3 puanlık artışla %12,9’dan yüzde 19,2’e yükseltti. TCMB’nin 2024 yıl sonu iddiası ise ortalama %8,8’dir. Fed ve ECB’nin faiz artırmaya başlamasıyla birlikte Temmuz ayı global hizmet ve imalat bölümleri PMI bilgileri talepte düşüşe, girdi maliyetleri ve çıktı fiyat artışlarında yavaşlamaya işaret etmişti. Türkiye’de beklentilerdeki bozulma ve döviz kuruna yönelik belirsizlik fiyat ve maliyet artışlarını beraberinde getiriyor. Enflasyon beklentileri artmasına karşın TCMB, Ağustos ayı toplantısında da siyaset faizini sabit tutmaya devam edecek.
Kaynak: Turkey Veri Monitor
HAFTALIK PARA VE BANKA BİLGİLERİ (12 AĞUSTOS) – BDDK, TCMB
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 5 Ağustos ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren mali göstergeler (M1, M2, M3) evvelki haftaya nazaran vadesiz mevduatlardaki düşüşe bağlı olarak M1 hafif gerilerken, vadeli mevduatlar ve para piyasası fonlarındaki artışa istinaden M2 ve M3 %2’nin üzerinde artış kaydetti. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-21 aralığına tekrar yükselirken, TL cinsi kredi faiz oranları %18-35 düzeyinde yatay kaldı; ticari kredi faiz oranları evvelki haftaya nazaran yüzde 1 puan düştü. TL mevduat hacmi evvelki haftaya nazaran yavaşlayarak %1,6, TL kredi hacmi haftalık %0,9 artışla yavaşlama kaydetti. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık 1,1 milyar dolar düşüşle 139,9 milyar dolara geriledi. Gerçek bireylerin döviz mevduatları (DTH) 131,9 milyar dolar ile evvelki haftaya nazaran 0,1 milyar dolar düştü, hukukî şahısların 85,0 milyar dolar ile evvelki haftaya nazaran 4,3 milyar dolar arttı, böylelikle yurt içi döviz mevduatları haftalık 4,2 milyar dolar artışla 216,9 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 27,5 milyar dolar ile evvelki haftaya nazaran 0,2 milyar dolar arttı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel durumu evvelki haftaya nazaran 0,7 milyar dolar artışla 4,4 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 108,6 milyar dolar ile evvelki haftaya nazaran 7,4 milyar dolar yükseldi; altın rezervleri 40,9 milyar dolar ile evvelki haftaya nazaran 0,7 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 67,8 milyar dolar ile evvelki haftaya nazaran 6,7 milyar dolar artış kaydetti. Merkez Bankasının net rezerv açığı evvelki haftaya nazaran 5,5 milyar dolar düşüşle 59,7 milyar dolara geriledi. Yurt dışında yerleşik bireylerin mülkiyetindeki pay senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 17,8 milyar dolar ile bir evvelki haftaya nazaran 0,9 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler pay senetlerinde 88 milyon dolarlık net alım, DİBS’te 7 milyon dolarlık net alım yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler pay senetlerinde 3,5 milyar dolarlık, DİBS’te 2,1 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.
Kaynak: Turkey Veri Monitor
Dr. Fulya Gürbüz