Bilim insanları, her yedi yılda bir Dünya’nın dış çekirdeğinden geçen ve bu süreçte gezegenimizin manyetik alanının gücünü çarpıtan büsbütün yeni, gizemli bir manyetik dalga tipi tespit ettiler.
Araştırmacıların Proceedings of the National Academy of Sciences mecmuasında yayınlanan makalede yazdıklarına nazaran, Dünya’nın dönme ekseni boyunca hareket ettikleri için “Magneto-Coriolis” dalgaları olarak isimlendirilen dalgalar, yılda 1.500 kilometreye kadar seyahat edebilen uzun sütunlar halinde Doğu’dan Batı’ya hareket ediyor. Grup, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) uydularından oluşan bir filoyu kullanarak, bu gizemli dalgaları, Dünya’nın sıvı dış çekirdeğinin en dış katmanında, tam olarak bu katmanın kayalık manto ile birleştiği yerde, yani gezegenin yüzeyinin yaklaşık 2.900 kilometre altında belirlemeyi başardı.
Araştırmacıların belirttiğine nazaran, bu dalgaların varlığı, gezegenin dış çekirdeğindeki sıvı demirin hareketiyle oluşan manyetik alanındaki gizemli dalgalanmaları açıklamaya yardımcı olabilir. Son 20 yılda alınan manyetik alanın uydu ölçümleri, alanın gücünün her yedi yılda bir düştüğünü göstermekteydi ve bu da yeni keşfedilen dalgaların salınımlarıyla uyumlu gözüküyor.
Fransa’daki Grenoble Alpes Üniversitesi araştırmacısı, çalışmanın başyazarı Nicolas Gillet yaptığı açıklamada, “Jeofizikçiler bu cins dalgaların varlığı hakkında uzun vakittir teoriler kuruyorlardı, lakin bunların çok daha uzun vakit ölçeklerinde gerçekleştiği düşünülüyordu” dedi ve devam etti: “Araştırmamız, bu cins öteki dalgaların muhtemelen daha uzun dönemlerle var olabileceğini gösteriyor – lakin keşifleri daha fazla araştırmaya dayanıyor.“
Dünyanın dış çekirdeği, daima hareketle çalkalanan bir erimiş demir küresidir. Bu dönen, elektriksel olarak iletken sıvının akışının, Dünya’nın gezegeni saran ve uzaya yüz binlerce mil boyunca uzanan ve Dünya’yı ziyanlı radyasyondan koruyan manyetik kalkanının kaynağı olduğu düşünülmektedir.
Gezegenin manyetik alanı hem kısa hem de uzun vadeli vakit ölçeklerinde daima değişiyor. Uzun vadede, manyetik alan yüzlerce yıldır yavaş yavaş zayıflıyor. Yer ve uydu tabanlı aygıtlar tarafından alınan son ölçümler, manyetik alanın gücünde ve formunda, birkaç yılda bir meydana gelen nizamlı değişimler olduğunu gösteriyor.
Bilim insanları, uzun vakittir, alanın gücündeki bu kısa vadeli değişikliklerin, gezegenin dış çekirdeğindeki aktiviteden etkilendiğini düşünüyorlardı. Bu yeni çalışma, uzun vakittir aranan delili sağlayabilir.
Çalışma muharrirleri, 1999 ve 2021 yılları ortasında ESA’nın Swarm uydu vazifesi tarafından toplanan 20 yıldan fazla manyetik alan verisini inceledi. Swarm, Dünya’nın çekirdeğinden, kabuğundan, okyanuslarından ve atmosferinden gelen manyetik sinyalleri ölçmek için konuşlandırılmış üç özdeş uydudan oluşan bir filo. Grup, bu uydu bilgilerini, yer tabanlı sensörler tarafından alınan daha evvelki manyetik alan ölçümleriyle birleştirdi ve daha sonra jeodinamoyu yahut Dünya’nın dış çekirdeğindeki konvektif sıvı akışını simüle etmek için bir bilgisayar modeli kullandı.
Bu birleşik ölçümler sayesinde takım, gezegenin çekirdeğinde birinci sefer Magneto-Coriolis dalgalarının varlığını tespit etti.