Fed Finansal İstikrar Kısmı Ekonomisti Levent Altınoğlu, Türkiye’de para siyasetinin kredibilite kaybına ve kur muhafazalı mevduat eserin enflasyonist baskı yarattığına dikkat çekti.
Bloomberg HT yayınına katılan Altınoğlu “Sorunlar yalnızca son periyotta uygulanan para siyasetinden kaynaklanmıyor. Tüketim ve inşaat merkezli büyüme üzere daha derin sebepleri de var” dedi.
Türkiye’nin enflasyon oranının nerdeyse bütün ülkelerden kat kat fazla olmasının sebebi Merkez Bankası’nın fiyat istikrarı konusunda kredibilitesini yitirmiş ve enflasyon beklentilerinin bozulmuş olması olduğunu söyleyen Altınoğlu “Talep ve maliyet enflasyonu birbiriyle bağlantılı. Yüksek enflasyon liranın getirisinin gerçek manada azalmasına neden olduğu için kurun yükselmesine neden oluyor. İthal edilen eserlerin maliyeti artığı için de enflasyonist baskı oluşuyor.
Diğer yandan da enflasyon beklentileri yüksek olduğu için tüketici tasarruf yerine doğal olarak tüketime gidiyor. Bu da talebin öne çekilmesine neden oluyor. Bu da ayrıyeten bir enflasyonist baskı oluşturuyor” diye konuştu.
“Kur muhafazalı mevduat enflasyonu körüklüyor”
Aşırı gevşek para siyasetini düzeltmek yerine süreksiz tahliller üretmeye gidilmesinin problemleri daha da büyüttüğünü tabir eden Altınoğlu “Kur muhafazalı mevduat uygulaması esasen enflasyonu körükleyen bir öge. Bilgilere bakıldığında yıl başından bu yana kadar KKM’nin faiz ödemesi olarak Hazine ve Merkez Bankası’na toplamda yaklaşık 160 milyar TL’ye mal olduğu varsayım ediliyor.
Bu önemli bir meblağ. Tıpkı vakitte para arzında da önemli bir artışı teşkil ediyor. Hasebiyle KKM’nin enflasyonu körükleyen bir öge olduğunu söyleyebiliriz. Enflasyon ve para arzı ortasında bir kısır döngünün oluşmasına sebep olduğunu da söyleyebiliriz. Zira enflasyon arttıkça döviz kuru da artıyor. Münasebetiyle KKM’nin hazineye ve Merkez Bankası’na maliyeti daha da artıyor. Bu türlü bir kısır döngünün oluşmasına sebep olmuş olabilir.
KKM’ye ait bir öbür riskin de vadesi geldiğinde ne olacağı konusu. Vadesi geldiğinde KKM yenilenip mevduatlar devredilmezse bir anda Dövize kayılmasına neden olabilir. Bu da bir anda kura baskı yapılarak kısa müddette önemli bir artış göstermesine neden olabilir” halinde konuştu.
“Her halükarda Avrupa’da resesyon Türkiye için riskleri artırır”
Altınoğlu, Türkiye’nin Avrupa’daki krizi fırsata çevirip çeviremeyeceğine dair soruya “Avrupa’nın resesyona girmesiyle Türk eserlerine olan talep azalır; münasebetiyle ihracat değerli bir ölçüde düşebilir. Bu cari dengeyi lakin olumsuz tarafta tesirler. Türkiye’nin dış finansman muhtaçlığını daha da artırarak cari istikrara ait risklerin artmasına neden olur” diye karşılık verdi.
Bununla birlikte Avrupa’da para siyasetinin nasıl şekilleneceğinin de Türkiye açısından değerli olduğunun altını çizen Altınoğlu “Resesyon başlarsa, Avrupa Merkez Bankası para siyasetindeki sıkılaştırma sürecini yavaşlatmaya gidebilir. Bu, döviz kuru için bir ölçü rahatlama sağlayabilir. Kurdaki artış sürat kaybedebilir.
Ama tam bilakis, resesyona karşın Avrupa Merkez Bankası sıkılaştırma sürecini tıpkı süratle devam ettirirse, hem ihracat hem de döviz kuru açısından ödemeler istikrarına dair riskler artabilir. Her halükarda Avrupa’da resesyon Türkiye için riskleri artıracak üzere gözüküyor “ dedi.