TUSAŞ Motor Sanayii AŞ TEI İdare Heyeti Lideri ve Genel Müdürü Prof Dr Mahmut Faruk Betcio Akşit Bursa Teknik Üniversitesi BTÜ ile Medeniyet Derneği iş birliğinde BTÜ Mimar Sinan Yerleşkesi Turkuaz Salon’da düzenlenen Türkiye’de Uçak Motorunun Yolculuğu başlıklı konferansta Türk havacılık tarihiyle ilgili bilgiler aktardı
TEI’de Betboo hem pistonlu motorlar hem de jet motorlarının her türlüsünü üretecek teknolojik kabiliyete sahip olduklarını tabir eden Akşit insansız hava araçlarının İHA pistonlu motorlara muhtaçlık duyduğunu bu nedenle İHA’lar için pistonlu Bet10bet motor üretimine girdiklerini aktardı
Akşit İHA’lar için geliştirdikleri TEI PD170 motorunun yaklaşık 172 beygir güçte ve 160 kilogram kadar olduğunu vurgulayarak şunları kaydetti
Yine bizim geliştirdiğimiz TS1400 helikopter motoru da Benimbahis 200 kilogram civarında lakin 1500 beygir güç üretiyor Jet motorları küçük bir yerde çok fazla güç üretirler ancak çok fazla da tüketirler 10 katı güç üretiyorsa tahminen 15 katı yakıt Bekabet tüketiyor O yüzden helikopterler çok uzun müddette havada kalamazlar Bir helikopterin misyon mühleti 1 5 2 saattir Bir İHA’nın havada 2 günden bile fazla kaldığı oluyor ANKA AKSUNGUR İHA geçenlerde Beinwon 49 saat havada kaldı İHA motorlarının az yakması lazım ki daima havada kalabilsin Bunun için pistonlu motorlara bilhassa dizel kümesine muhtaçlığımız var Bu yüzden de İHA’lar pistonlu motor kullanmak zorunda
TEI olarak bir motor şirketinin faaliyet göstereceği tasarım imalat ve bakım onarım alanlarının hepsinde faaliyet gösterdiklerini belirten Akşit Göreve geldiğimde tasarım çok küçük bir kısımdı 2000’li yıllardan sonra devletimizin talebiyle yavaş yavaş başlamış Vazifeye geldiğimde asıl misyonum ulusal motorları tasarlama işini geliştirmekti Yaklaşık 80 kişilik Ar Ge mühendislik grubumuz vardı Şu anda 800 kişi Yaklaşık 8 yılda 10 kat büyüdük Hala da büyümeye devam ediyoruz tabirlerini kullandı
HAVACILIK MOTORLARIYLA UĞRAŞAN BÜTÜN FİRMALARA MAL VE HİZMET SATIYORUZ
Akşit 1985 yılında kurulan fabrikanın 12 kesim imalatıyla işe başladığını anlatarak şöyle devam etti
Fabrikanın asıl kuruluş hedefi F 16 savaş uçaklarına güç veren F110 motorlarının Türk Hava Kuvvetlerine montajı ve teslimatıydı 12 tane de modül imalatıyla başlamış Daha sonra bu kesim imalatı çok büyümüş ve şu an prestijiyle dünyada havacılık motorlarıyla uğraşan bütün firmalara mal ve hizmet satıyoruz Bir tek Sovyet bloku Rusya ve Ukrayna hariç Zira onların teknolojileri farklı Oburlarının hepsine satıyoruz Avrupa’daki bütün devletlerin uçak motor şirketlerine mal ve hizmet satıyoruz Batı blokunda olup da uçak motoruyla uğraşan mal ve hizmet satmadığımız bir tek Japonların firması var İnşallah onlara da mal ve hizmet satarız Fiyatlarımız rekabetçi kalitemiz hoş NATO’nun Havadan Erken İkaz ve Denetim AWACS filosunun motorlarının bakımını yapıyoruz Körfez ülkelerine Bahreyn Suudi Arabistan ve Umman hava kuvvetlerinin savaş uçaklarının motorlarının bakımlarını yapıyoruz
Türkiye’de Savunma Sanayii Başkanlığı Hava Kuvvetleri Komutanlığı polis ve jandarmanın helikopterlerinin bakımlarını da yaptıklarını lisana getiren Akşit şunları kaydetti
Dünyada uçak motorlarıyla uğraşan bütün firmalara mal ve hizmet sattığımız için gökyüzündeki en az iki uçaktan biri bizim kesimlerimizle uçuyor Şu an prestijiyle 50’ye yakın milletlerarası uçak motoruna modül üretip gönderiyoruz Dünyanın en çok satan motorunun en büyük tedarikçisiyiz Dünyada en az iki uçaktan birine kesim yapıyoruz derken bu modüller vida cıvata üzere kolay modüller değil Genelde gerilimli güç kesimlerin üretimini bize veriyorlar Zira sıkıntı kesimlerin üretimi riskli ve kıymetli Kalitemiz ve işçiliğimiz daha ucuz olduğu için fiyatımız rekabetçi Bunları biz üretiyoruz Hem dar gövde yolcu uçakları motorunda en çok satan motorun en büyük tedarikçisiyiz hem de çift koridor geniş gövde yolcu uçaklarının yeni kuşak motorlarının en büyük tedarikçisiyiz Bu bölümde hakikaten çok büyüğüz
Konferansın sonunda BTÜ Rektörü Prof Dr Arif Karademir Akşit’e armağan takdim etti
Konferansa Büyükşehir Lider Vekili Süleyman Çelik AK Parti Bursa Milletvekili Osman Mesten Medeniyet Derneği Bursa Vilayet Temsilcisi Soner Aksoy ile akademisyenler ve üniversite öğrencileri katıldı
Konferansın sonunda fuaye alanında üniversite öğrencilerinin açtığı stantları gezen Akşit ve beraberindekiler öğrencilerin geliştirdikleri İHA ve öbür araçlarla ilgili onlardan bilgi aldı