Görünene nazaran, tanıdığımız birine neredeyse ikiz olacak kadar benzeyen şahıslar, aslında tanıdığımız kişi ile yalnızca bu görünüşlerden çok daha fazlasını paylaşıyor. Yeni bir araştırma, birbirlerine inanılmaz derecede benzeyen bu bireylerin pek çok genetik varyantı paylaştığını buldu. Daha kıymetlisi, bu varyantlar yalnızca görünüşlerini değil, hayatlarının genel özelliklerini de etkiliyor. Tıpkı vakitte, bedenlerinde bulunan mikrobiyomlar üzere öbür değerli tesirlerin bu simetriye çok fazla katkısı bulunmuyor üzere gözüküyor.
Araştırmanın müellifi ve birebir vakitte İspanya, Barselona’daki Josep Carreras Lösemi Araştırma Enstitüsü (IJC) yöneticisi olan genetikçi Manel Esteller, insanların oldukları formu nelerin etkilediği mevzusuyla çok ilgilendiğini söylüyor. 2005 yılında kendisi ve çalışma arkadaşları, tek yumurta ikizlerinin aslında göründükleri kadar emsal olmadıklarını, kimi genetik desenlere sahip olsalar da epigenetik alanın, yani genlerimizin kendini gösterme halindeki çoğunlukla çevresel yahut davranışlar etkenlerle yaşanan değişiklikler olduğunu gösteren bir araştırma yayınlamıştı.
Geçtiğimiz gün Cell Reports’ta yayınlanan yeni araştırmalarında, Esteller’in takımı bu sefer başka tarafa bakmak istedi. Bu yüzden çoğunlukla emsal gözüken, lakin ikiz olmayan, hatta birbirlerini tanımayan insanları bulmak için üç farklı yüz tanıma algoritması ile insanların fotoğraflarını inceledi. Özgün 32 çiftin 16’sı her üç program tarafından da birebir olarak algılandı ve araştırmacılar, çalışmalarının büyük bir kısmını bu kümeye odakladılar.
Bu ikililer, genel olarak tek nükleotit polimorfizmaları (SNP) olarak isimlendirilen, insanlardaki en yaygın genetik varyasyonların birçoklarını paylaşıyordu. 16 ikilinin dokuzu genetik olarak o kadar birbirleriyle uyumluydu ki, “ultra” benzerler olarak yorumlandılar. Fakat bu ikililerin epigenetikleri ve oral mikrobiyomları nispi olarak çok az iştirake sahipti.
Esteller, Gizmoda’ya yaptığı bir açıklamada bu emsal insanların neredeyse gerçek ikizler üzere olduklarını, genetik sıralamalarının çok emsal olduğunu lakin epigenetik ve mikroorganizma flora profillerinin ayrım yarattığını söyledi. Ayrıyeten bu çiftler ortasında genetik benzerlik yüz görünümüyle de bitmiyordu. Birebir vakitte benzeri eğitim düzeylerine, uzunluklara, tartılara ve hatta sigara içme geçmişine sahip olmaları da birbirlerine benzemeyen ikililere nazaran daha yüksekti.
Ayrıca araştırmacılar, bu benzerlerin bilgileri olmadan akraba olmadıklarını kanıtlamak için de bol ölçüde uğraş gösterdi. İkililer çoklukla birebir ülkeden yahut kendi tanımlamalarıyla birebir etnik kökenden gelmiş olsalar da, tıpkı toplumdan rastgele seçilen rastgele iki şahıstan daha fazla akrabalıkları yoktu. Yalnızca bir çiftin son birkaç yüzyıl içerisinde potansiyel bir ortak atası bulunurken, birtakım çiftler büsbütün farklı kıtalarda yaşamaktaydı. Bu yüzden Esteller, bu çiftlerin kimi genetik benzerliklerinin rastgele bahttan oluştuğunu düşündüklerini söylüyor: “Gezegen üzerinde o kadar fazla insan var ki, sistem kendisini tekrar ediyor – genom kombinasyonları artık sonsuz değil.”
Esteller ve takımının araştırması, uzun yıllardır (hatta yüzyıllar yahut binyıllardır) devam eden “doğuştan mı yoksa yetişme halinden mi” sorusuna ışık tutabilir. Her ne kadar genlerimizin yüzlerimiz ve kim olduğumuzu tanımlayan başka özelliklerimiz üzerinde bir tesire sahip olduğu görülse de, hem bu araştırma hem de Esteller’in daha evvelki çalışmaları, her şeyin büsbütün genetik yapıya bağlı olmadığını gösteriyor.