Hubble Uzay Teleskobu(HST) şimdiye kadar birçok keşfe imza attı fakat yaklaşık 20 yıl öncesinin teknolojisiyle geliştirilen teleskop artık vazifesini tamamlıyor. Hubble’ın yerine geçen James Webb Uzay Teleskobu(JWST) ise aktüel teknolojileri barındırıyor ve kainata faklı bir bakış açısı sunuyor.
JWST, geçtiğimiz Aralık ayında fırlatıldı ve uzun hazırlıklar sonucunda birinci imajlarını kaydetmeye başladı. Geçtiğimiz günlerde JWST tarafından yakalanan ve bilimsel araştırmalar için kullanılabilecek ilk renkli görüntüler paylaşıldı. Bu manzaralarla birlikte HST ve JWST ortasındaki farklar da ortaya çıkmış oldu.
Karina Bulutsusu
NASA’nın “Kozmik Uçurumlar” olarak isimlendirdiği bu görsel, temel olarak genç, yıldız oluşturan ve Karina Bulutsusu‘nun iç kenarında bulunan NGC 3324 bölgesini gösteriyor. Yaklaşık 7.600 ışıkyılı uzaklıktan gelen bu imaj, yıldız oluşum sürecine ışık tutacak.
2006 ve 2008 yılları ortasında toplanan bilgilerle oluşturulan Hubble imgesi üstte yer alıyor. Altta yer alan ve JWST tarafından kızılötesi ışıkta yakalanan imaj ise daha evvel görünmeyen yıldız doğum alanlarını birinci defa ortaya koyuyor.
Güneyin Halka Bulutsusu(NGC 3132)
Yaklaşık 2.500 ışıkyılı uzaklıkta bulunan ve Güneyin Halka Bulutsusu olarak da bilinen NGC 3132, ölmekte olan bir yıldızı ve onu çevreleyen gaz bulutunu kapsıyor. Gaz bulutunu ortadaki parlak yıldızın çabucak yanında görülen daha sönük bir yıldız oluşturuyor. Görsellere bakıldığında mavi renkler, bulutsunun iç bölgesiyle sonlu olan en sıcak gazı temsil ederken kırmızı renkler, dış kenarda yer alan en soğuk gazı gösteriyor.
1998 yılında çekilmiş olan soldaki Hubble imgesine karşılık sağdaki JWST imajı, bulutsuya daha net bir bakış sunarken yıldızların nasıl evrimleştiğine ve etraflarını nasıl dönüştürdüğüne dair çalışmaların gerçekleştirilmesini sağlayacak.
Stephan Beşlisi
Stephan Beşlisi, Dünya’dan 290 milyon ışıkyılı uzakta etkileşim halindeki dört galaksiden (NGC 7317, NGC 7318A, NGC 7318B ve NGC 7319) ve 40 milyon ışıkyılı uzaklığıyla bu dörtlüye nazaran daha yakında bulunan ve sarmal galaksi olan NGC 7320‘den oluşuyor.
Solda yer alan Hubble imgesi 2009 yılında yayınlanırken sağdaki James Webb’den gelen Stephan Beşlisi’nin manzarası, yayınlanan en büyük imaj olma özelliğini taşıyor. 150 milyondan fazla piksel içeren ve yaklaşık 1.000 farklı imaj dosyasından oluşturulan görsel, etkileşim halindeki galaksilerin birbirleri içinde yıldız oluşumunu nasıl tetiklediğinin incelenmesine yardımcı olacak.
SMACS 0723
“Webb’in Birinci Derin Alanı” olarak lanse edilen SMACS 0723 galaksi kümesi, binlerce galaksiyi içinde barındırıyor. Galaksi kümesinin imgesi, 13 milyar yıldan daha uzun bir geçmişe bakış sağlıyor.
Webb’in Yakın Kızılötesi Kamerası (NIRCam) tarafından kaydedilen bu manzara, toplamda 12.5 saatlik kaydın birleştirilmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkıyor. Hubble ve James Webb imgeleri misal üzere görünse de JWST, binlerce uzak galaksinin gibisi görülmemiş bir detayda görünümünü sunuyor. Bilim insanları, en eski galaksilerin kütleleri, yaşları, oluşum tarihleri ??ve bileşimleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilecek.
Hubble ve James Webb’in manzaralarındaki farklılıklar neden oluşuyor?
James Webb Uzay Teleskobu, Hubble Uzay Teleskobu‘nun bilimsel halefi olarak misyon yapıyor. Hubble, birtakım kızılötesi yetenekleri olsa da incelemelerini öncelikle optik ve morötesi dalga uzunluklarında gerçekleştiriyor. Buna karşılık James Webb, cihanı kızılötesi inceliyor.
İki uzay telesobu ortasındaki bir öbür fark ise ışık toplama alanlarında ortaya çıkıyor. JWST’nin birincil aynası HST’nin birincil aynasına oranla çok daha büyük. James Webb, yaklaşık 6,5 metre çapında bir birincil aynaya sahipken Hubble’ın aynasının çapı, 2.4 metreden daha küçük.Bu da yapılan hesaplamalar sonucunda Webb’in Hubble’dan yaklaşık 6.25 kat daha fazla ışık toplama alanına sahip olduğunu gösteriyor.
Farklardan bir oburu, teleskopların konumları. Hubble, Dünya’nın yaklaşık 570 km uzaklıktaki yörüngesinde bulunuyorken James Webb, Dünya’dan 1.5 milyon kilometre uzakta L2 (Lagrange noktası 2) etrafında dönüyor.
James Webb’in kızılötesi teleskop olması, ışık toplama alanının büyüklüğü ve pozisyonu, ona Hubble’a oranla daha erken galaksileri gözlemleme imkanı sunuyor.
ABD ve Rusya, ISS’e uçuşlar için paydaşlık kurdu
James Webb Uzay Teleskobu tarafından yakalan birinci tam renkli bilimsel manzaralar, teleskobun genel bilim operasyonlarının resmi başlangıcını temsil ediyor. Webb, kızılötesi kainatın ortaya çıkarılması için kıymetli bir rol üstlenecek.