ILO’nun çalışma ömrüne ait yeni raporuna nazaran, birden fazla ve birbiriyle irtibatlı global krizler yanı sıra artan eşitsizlikler, global işgücü piyasasındaki toparlanmayı tehdit ediyor. ILO Raporu, global stagflasyon beklentilerinin kabardığı bir dönmede, değerli bir katkı. Emek talebinde daralma, fiyat artışları ve toplam hane halkı harcanabilir gelirini yavaşlatarak, küresel ekonomik büyümeye de olumsuz katkı yapar.
Memleketler arası Çalışma Örgütü’nün (ILO) yeni raporuna nazaran, ülkeler içinde ve ortasında eşitsizliklerin artmasının yanı sıra birden fazla global kriz, global işgücü piyasasındaki toparlanmayı besbelli biçimde bilakis çeviriyor.
ILO Çalışma Ömrü Gözlemi’nin 9. Baskısı, 2021 Ç4’te kaydedilen kıymetli kazanımlardan sonra, 2022 Ç1’de dünya genelinde çalışma saatleri, kriz öncesi seviyenin (2019 Ç4) %3,8 altına düştü ve 112 milyon tam vakit muadili iş açığına karşılık geliyor. Bu sayı, ILO’nun Ocak 2022’de yayınladığı sayılardan değerli ölçüde düşüşü temsil ediyor.
Enflasyon (özellikle güç ve besin fiyatlarında), mali türbülans, mümkün borç çıkmazı ve global tedarik zincirindeki aksamalar dahil, bir yandan da Ukrayna krizinin daha da ağırlaştırdığı, birden fazla yeni ve birbiriyle irtibatlı global krizler, 2022 yılında çalışılan saatlerde daha da kötüleşme riskinin artması, önümüzdeki aylarda global işgücü piyasaları üzerindeki tesirin daha da ağırlaşması manasına geliyor. Son yayınlanan ILO bilgi notunda belirtildiği üzere, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı, Ukrayna’da ve öbür ülkelerde işgücü piyasalarını etkiliyor.
Rapora nazaran, varlıklı ve fakir ekonomiler ortasındaki büyük ve daha da büyüyen ayrışma, toparlanmanın temel özelliği olmaya devam ediyor. Yüksek gelirli ülkeler, çalışma saatlerinde toparlanma yaşarken, kriz öncesi seviyeyle mukayeseli olarak, düşük gelirli ülkeler %3,6 ve düşük-orta gelirli ülkeler %5,7 olmak üzere, 2022 Ç1’de kıymetli gerilemeler yaşadılar. Bu ayrışma trendinin 2022 Ç2’de daha da berbatlaşması muhtemel görülüyor.
Gelişmekte olan kimi ülkelerde hükümetlerin, mali alan yetersizliği ve borç sürdürülebilirlik zorlukları nedeniyle eli-kolu bağlı; öte yandan, işletmeler ekonomik ve mali belirsizliklerle karşı karşıya, çalışanlar ise toplumsal muhafazaya kâfi erişime sahip değil.
Global salgının başlangıcından iki yılı aşkın müddet sonra, çalışma hayatındaki birçok insan, işgücü piyasaları üzerindeki tesirlerin altında hala eziliyor.
- Çalışanların çoğunluğu için emek geliri şimdi toparlanmadı. 2021 yılında, her beş çalışandan üçü, emek gelirinin 2019 Ç4 seviyesine toparlanamadığı ülkelerde yaşıyordu.
- Global salgın sırasında, çalışılan saatlerde cinsiyete dayalı açık da arttı. 2022 Ç1’de, global çalışılan saatlerde cinsiyete dayalı açık, esasen büyük bir açığın mevcut olduğu kriz öncesi seviyeye nazaran (2019 Ç4) 0,7 yüzdelik puan daha büyüdü. En ağır etkilenenler, kayıtdışı çalışan bayanlar oldu. Gelir kümeleri bakımından da, cinsiyete dayalı açığın en yüksek olduğu ülkeler düşük ve orta gelirliler oldu.
- 2021 sonu ve 2022 başlarında ileri ekonomilerdeki boş takımlarda keskin artış, iş arayanlara nazaran boş takım sayısının arttığı, dar bir işgücü piyasasına yol açtı. Fakat toplamda, birçok ülkede işsiz ve yetersiz istihdam edilen işgücünün büyüklüğü dikkate alındığında, işgücü piyasalarının genel olarak çok ısındığını gösteren güçlü deliller yok.
- Ukrayna krizinin daha da kötüleştirdiği üretim ve ticaret aksamaları nedeniyle, besin ve emtia fiyatları, fakir haneleri ve başta kayıtdışı iktisatta faaliyet gösterenler olmak üzere küçük işletmeleri çok ağır etkiliyor.
İnsan odaklı toparlanma
“Küresel işgücü piyasasının toparlanması bilakis döndü. İstikrarsız ve kırılgan toparlanma, birbirlerini ağırlaştıran krizlerin birleşmesiyle daha da belgisiz hale geldi. Başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere, çalışanlar ve aileleri üzerindeki tesirler çok yıkıcı olacak, toplumsal ve siyasi sarsıntılara yol açabilecek” diyen ILO Genel Yöneticisi Guy Ryder şöyle devam etti: “Bugün artık, birlikte çalışmamız ve insan odaklı toparlanmayı yaratmaya odaklanmamız her zamankinden çok daha mecburî hale geldi.”
Rapor, ILO’nun İnsan Merkezli Toparlanmaya Yönelik Global Aksiyon Daveti ve ILO öncülüğündeki BM teşebbüsü olan Global İstihdam ve Toplumsal Müdafaa Hızlandırıcısı’na uygun olarak, önümüzdeki periyot için bir dizi tedbir öneriyor:
- Emek gelirinin satın alma gücünü, çalışanlar ve ailelerinin genel hayat standartlarını koruma etmek için vaktinde ve aktif dayanak;
- Minimum fiyatlar dahil olmak üzere, uygun ve adil fiyat düzeltmelerini desteklemek üzere acil üçlü diyalog; toplumsal müdafaa sistemleri ve gelir takviyesinin güçlendirilmesi; gerekli hallerde besin güvenlik tedbirlerinin uygulanması;
- Makro-ekonomik siyasetlerin itinayla düzenlenerek enflasyon ve borç sürdürülebilirliğine ait baskıların hafifletilmesi, bir yandan da iş bakımından güçlü ve kapsayıcı toparlanmanın desteklenmesi;
- Başta kırılgan çalışanlar ve kayıtdışından kayıtlı iktisada geçiş halinde olanlar olmak üzere, ağır etkilenen kümelere ve bölümlere yardım;
- Beşere yakışır ve yeşil işleri, sürdürülebilirlik ve kapsayıcılığı destekleyen, başta mikro, küçük ve orta ölçekli işletmeler (MKOBİ’ler) olmak üzere işletmelere yardım eden uzun vadeli, âlâ tasarlanmış sektörel siyasetler.
Tüketici Hakları Derneği: Türkiye’de tüketicilerin yüzde 94,8’i “açlık ve yoksulluk sınırının” altında
Dünya imalat endüstrinde yavaşlama başladı
FÖŞ yazdı: Dünya dört nala distopyaya koşuyor