Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın; Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler kontrolünde faaliyete geçecek İstanbul uyum merkezi ile yıl sonuna kadar Rusya ve Ukrayna’dan toplamda 50 milyon tona kadar tahılın dünya piyasalarına sunulabileceğini söyledi.
Sevkiyatın iki hafta içerisinde başlayabileceğini, her ne kadar 4 aylığına yapılsa da muahedenin uzatılabileceğini belirten Kalın, “Nasıl tahıl sevkiyatı konusunda zorluklara karşın bu kadar kıymetli bir mutabakat yapılabildiyse, birebir halde ateşkes ve barış müzakerelerinin de benzeri bir süreçle elde edilebileceğini kestirim ediyorum.” dedi.
Kalın, Bloomberg ile gerçekleştirdiği mülakatta gündeme ait değerlendirmelerde bulundu. Kalın’ın açıklamaları ana çizgileriyle şöyle:
“Tahılda öngörü 50 milyon ton”
İki tarafın mutabakat sağlayarak bir ortaya geldiği bir mutabakat yapıldı.
Bu, şayet sürdürülebilir, devam ederse, yalnızca Rusya ve Ukrayna değil, başka ülkeler tarafından da desteklenirse, bundan sonra yeni ateşkes, esir mübadelesi ve barış mutabakatlarının tabanını hazırlayacak bir inanç ortamı da inşa edebilir.
İstanbul’da kurulacak merkezde dört taraftan temsilciler olacak.
Cumartesi günü hücum gerçekleşince, bundan rahatsız olduk ve bunu da çabucak hem Rus hem Ukrayna tarafıyla görüştük.
Bundan sonraki beklentimiz, bütün tarafların mutabakatın koşullarına tam bağlı kalmaları. Çünkü tahıl sevkiyatı hem Rusya’nın hem Ukrayna’nın menfaatine.
İki hafta içerisinde birinci gemilerin çıkmasını bekleyebiliriz. Bu, biraz da ülkelerin ne kadar hazır olduklarına bağlı.
“Dört ay ancak uzayabilir”
Bu mutabakat 4 aylığına yapıldı. Ancak iki tarafın da mutabakatı sağlanırsa otomatikman uzatılabilecek. Karşılıklı mutabakata varılıp ‘devam edilsin’ denilmesi kâfi olacak.
Burada iki ülkenin ellerindeki tahıl ölçüsünün yıl sonuna kadar toplam 40 ila 50 milyon ton ortasında olması bekleniyor, öngörülüyor. 20-25 milyon ton kadar Ukrayna’nın, 25-30 milyon ton kadar Rusya’nın elinde tahıl eseri olduğu kestirim ediliyor.
Mevcut olanlar, silolarda olanlar, gemilere yüklenenler ve yıl sonuna kadar yeni gelecek olanlar var. Bunun yanında bir de gübre var.
Odesa limanlarından bir gemi çıktığında büsbütün Ukraynalıların denetiminde, onların belirlediği rotada Karadeniz’e çıkacakar. Her evrede merkeze bilgi verilecek.
Türk sularına girdikten sonra da gemiler izlenmeye devam edecek. İstanbul’a geldiğinde aşikâr bir noktada kontrolleri yapılacak. Giden gemiler için de birebir prosedür işletilecek. Tahıl eserleri dışında rastgele bir sevkiyat olmayacak.