Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı dataya nazaran, 2022’nin ağustos ayında bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 12,7 azalışla 123 bin 491 konut satışı gerçekleşti. Konut satışları Ocak-Ağustos devrinde bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 17,7 artışla 943 bin 791 olarak gerçekleşti.
KONUTDER İdare Konseyi Lideri Z. Altan Elmas, TÜİK bilgilerine ait değerlendirmelerde bulundu;
Bayram tatili nedeniyle temmuz ayına nazaran bir yükseliş olsa da geçen yılın ağustos ayına nazaran yüzde 12,7’lik bir düşüş var. Biz bunu üretim tarafından da teyit ediyoruz. Kredilerdeki durma ve satın alma gücü temel nedenler olarak duruyor.
Kredili satışlarda düşüş sürüyor
Konut kredisiyle yapılan satışlardaki düşük düzey ağustos ayında da devam etti. Geçen ay, Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 19 azalarak 22 bin 168 oldu. Kredili konut satışları temmuz ayında yüzde 6,8 düşüşle toplam satış içinde yüzde 20,4 hisseye sahip olmuştu.
İpotekli satışların toplam içerisindeki hissesi yüzde 18 oldu. Bu son periyodun en düşük sayısı, konut kredisi kıtlığını teyit ediyor. Konut kredilerinin toplam krediler içindeki hissesi 2010 yılında yüzde 11 iken, 2018 yılında yüzde 9’lara düştü ve son 4 yılda da süratle düşerek konut kredi hissesi yüzde 5’e geriledi. Bu tablo üretimi de etkiliyor. BDDK’nın konut kredisi kısıtlama tedbirlerinin kredili konut satışlarını gerileteceği tarafındaki öngörümüzün ağustosta gerçekleştiğini görüyoruz. Bilhassa İstanbul’da olduğunu kestirim ettiğimiz bu düşüşün önümüzdeki devirde de devam etmesini bekliyoruz. Çünkü mevcut düzenlemeyle İstanbul’da krediyle konut almanın hayli zorlaştığını her fırsatta lisana getiriyoruz.
Satışların yavaşlaması üretimi yavaşlatıyor
Yabancıya satışlarda konut edinerek vatandaşlık edinim sonunun artırılmasının akabinde azalma görünüyor. Konut tarafında varlık edinme eğilimi nedeniyle talep istikametli olarak daima olumlu görüşler bildirmiştik. Fakat, fiyatların geldiği düzey itibariyle satın alma gücünün artık zorlanmaya başladığını görüyoruz. Bu da satışları yavaşlatıyor, satışların yavaşlaması ise üretimi yavaşlatıyor. Lakin, yeni arzın sonlu kalacak olması nedeniyle de fiyatlar üzerindeki üst taraflı baskının devam edeceğini düşünüyoruz.