Kripto para piyasalarında vakit zaman ‘deprem etkisi’ yaratan sert hareketler yaşanırken; bunlardan birine de geçtiğimiz haftalarda şahit olduk. Artık yatırımcıların aklında tek soru: ‘Peki, en berbatı geride kaldı mı?’ Bybit Turkiye Araştırma Müdürü Beste Nas Süllü ve Avrasya Blockchain ve Dijital Para Araştırmaları Derneği Lideri Kadir Kurtuluş hurriyet.com.tr’ye kıymetlendirdi.
Şenay Zeren&Burak Taşçı
Kripto para piyasaları toparlanmadan uzak seyre yöneldi. Geçtiğimiz Kasım ayında ralli yaşayan lakin sonrasında düşüş grafiğini değiştiremeyen kripto paralar gerilemesini sürdürüyor. Önder kripto para ünitesi Bitcoin’in 69 bin dolardan 29 bin dolara gerilemesiyle birlikte tarihi doruğundan uzaklığı yüzde 58 oldu.
Hiçbir otorite ve regülasyona tabi olmayan, açılan internet siteleri üzerinden garanti sunulmadan alınıp satılan kripto paralara itimat ortadan kalkıyor. Süreçlerde marj aralığı olmadığı için bir anda sert yükseliş yaşanırken bir anda da tüm para kaybolabiliyor. Rastgele bir teknik ya da temel tahlilin çalışmadığı sistemde mağdurların sayısı her geçen gün artıyor. Milyarlarca dolar bir anda silinirken düşüşlerden nasibini alan yatırımların tekrar piyasaya adım atması da güç görünüyor.
Global çapta enflasyonun yükselmesi tüm ülkelerin merkez bankalarını harekete geçirdi. Global piyasaların dikkat kesildiği ABD Merkez Bankası Fed de enflasyonla gayret etmek için faiz artırımına gitti. Doları piyasada azaltmak için de Fed bilanço daraltma operasyonuna Haziran ayı prestijiyle başlayacağı öngörülüyor.
Fed’in faiz artırım atılımıyla dolar güç kazanırken başka para üniteleri ise kayba yöneldi. Ayrıca altın fiyatları da faiz artırımından ötürü geriledi ve alım fırsatı olduğunu düşünen bireyler tarafından tercih edilmeye başlandı. Rusya-Ukrayna ortasındaki savaş altın üzerinde tesirli oluyor. Artan güç maliyetleri nedeniyle kripto para madenciliği de yara aldı. Elektrik maliyetinin yükselmesinden kaynaklı olarak kripto para madenciliği faaliyetlerinde gerileme yaşanıyor.
Terra ekosistemi içinde bulunan UST’nin dolara olan eşitliğini kaybetmesi ve milyarlarca doların buharlaşmasıyla kripto para piyasaları son darbeyi almış oldu. UST ile doların eşit fiyatlamada bulunmasının bozulmasıyla birlikte karşılık olarak elde tutulan binlerce Bitcoin satılmış ve UST yeniden de dolara denkliğini yakalayamamıştı. Dolar karşısında kıymetini neredeyse sıfırlayan UST ile birlikte LUNA da çöküş yaşadı ve bedelsiz hale geldi. Bu durum milyarderleri de etkiledi. Binance’ın CEO’su Zhao’nun servetinin büyük kısmı eridi. Bir anda parası pula dönenler intihara yöneldi, evsiz kalanlar da ortaya çıktı.
Kripto para piyasalarında 1.2 trilyon dolar hacim bulunuyor. Bitcoin ve Ethereum için kısa vadede afaki iddialarda bulunan ve 100 bin dolar, 250 bin dolar üzere yönlendirme yapan şahıslar nedeniyle yatırımcıların algılarının değiştirilmeye çalışılıyor. Hiçbir biçimde evrak ve lisansı olmayan, yalnızca manipülatif açıklamalarda bulunup yatırımcıları etkilemeye çalışan bireyler nedeniyle mağduriyetler ortaya çıkıyor. Bitcoin için ortaya atılan amaçlara ulaşılması için hacmin 4-5 kat artması gerekiyor. Yıllardır toplamda 1.2 trilyon dolara ulaşan kripto para sisteminde afaki varsayımların altının ne kadar boş olduğunun gerçeği de bu formda ortaya çıkmış oluyor.
bigpara.hurriyet.com.tr