Blokzinciri teknolojisine dayanan kripto para üniteleri, 2008’de Bitcoin’in tanıtılmasından sonra süratle yükseldi. Büyük bir pazar hacmi yaratan ve dünyanın birçok yerinden milyonlarca yatırımcı tarafından tercih edilen kripto varlıklar, rastgele bir merkeze bağlı olmadan çalışmasıyla dikkat çekti. Ama bu durum, finans otoritelerinin kripto para üniteleri üzerinden yapılan süreçler üzerindeki denetimini engelledi.
Hayli değişken bir piyasaya dönüşen kripto para piyasalarının, kara para aklama ve dolandırıcılık üzere bahislerle da gündeme gelmesiyle, milletlerarası finans otoriteleri harekete geçti. Türkiye’de de benzeri çalışmalara ilişkin somut adımlar 2021’in son aylarında atılmaya başlandı.
Geçtiğimiz günlerde gençlerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Kripto konusunda arkadaşlarımız çalışmalarını sürdürüyor. Meclis’te müzakereler yapılıp ona nazaran adım atacağız” sözleri, sona gelindiği bilinen kripto para düzenlemesinin, haziran ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda görüşülmesi istikametindeki beklentileri artırdı.
TBMM GÜNDEMİNE GELMESİ BEKLENİYOR
Türkiye’de de bu yılın başında AK Parti Küme Başkanvekili Mustafa Elitaş’ın başkanlığında bir komite kuruldu ve yasa taslağı oluşturulmaya başlandı. Bu süreçte Mustafa Elitaş, Türkiye’deki kripto para borsalarının temsilcileriyle görüşmeler düzenledi.
Son olarak mart ayının sonunda, Kripto Varlıkla İle İlgili Yasal Düzenlemelere Ait Ülke Örnekleri başlıklı raporun tamamlandığı öne sürüldü. Yasa tasarısının, haziran ayı prestijiyle TBMM tarafından son formuna kavuşturulacağı öngörülüyor.
“YASAKLAYICI DEĞİL, DÜZENLEYİCİ BİR YASAL DÜZENLEME”
AK Parti Küme Lider Vekili Mustafa Elitaş, yasa hazırlığı sürecinde kripto ekosisteminde Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen paydaşların görüşlerini almaya devam ettiklerini söz etmişti. Hedeflediklerinin “yasaklayıcı değil, düzenleyici bir yasal düzenleme” olduğunu belirten Elitaş, kamuoyunda konuşulan “yüzde 40 vergi” argümanlarını da yalanlamıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde ekonomist ve akademisyenlerle gerçekleştirdiği toplantıda kripto varlıklarla ilgili düzenlemenin çok yakında meclis gündemine geleceğini söylediği aktarılmıştı.
KRİPTO VARLIK HİZMET SAĞLAYICILARI, MASAK YÜKÜMLÜLERİ ORTASINDA
Türkiye’de kripto düzenlemesinin öncesinde de piyasaları düzenlemeye ve bölümü denetlemeye yönelik adımlar atılmaya başlanmıştı. 1 Mayıs 2021’de Resmî Gazete’de yayımlanan kararla kripto varlık hizmet sağlayıcıları Mali Cürümleri Araştırma Heyeti (MASAK) yükümlüleri ortasına eklenmiş, MASAK ise Hata Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yapılan yükümlülük kontrolünde bir kripto varlık platformu 8 milyon lira idari para cezasına çarptırılmıştı.
Bilhassa son periyotta LUNA ve Terra kripto para ünitelerinde yaşanan büyük ölçekli kayıplar, Türkiye’de kripto para konusundaki düzenleme beklentilerini artırdı.
KRİPTOLARIN KARA PARA AKLAMA İÇİN KULLANIMI YÜZDE 30 ARTTI
Kripto para ünitelerinin kara para aklama emeliyle kullanımının bir evvelki yıla kıyasla yüzde 30 arttığı ve 8,6 milyar dolara ulaştığı biliniyor. Öte yandan 2021’deki toplam kripto kayıplarının 14 milyar dolarla rekor kırdığı söz ediliyor. 2022’de görülen siber hataların ise aktüel maliyetinin 1,22 milyar dolara yükseldiği kaydediliyor.
Kripto para borsalarına yönelik siber hücumlar, dolandırıcılık faaliyetleri ve manipülasyona açık olduğu için değişken seyir izleyen piyasalar, kripto para yatırımcılarının birikimlerini tehlikeye atıyor. Dal temsilcileri ve vatandaşlar, piyasa düzenleyici yasa taslağının TBMM tarafından verilecek son biçimini bekliyor.