Tarım fiyatlarında Rusya-Ukrayna savaşı ile başlayan üst taraflı ivme Hindistan’ın buğday ihracatına yasaklama kararıyla daha da hızlandı.
Tarım emtia eserlerindeki fiyat hareketlerini takip eden Bloomberg Tarım Spot Endeksi rekor seviyeye yükseldi. Buğdayda gösterge vadeliler de iki ayın en yüksek düzeyini gördü.
Hindistan’ın kararı sonrası besin krizine ait ihtarlar da birbirini izledi. Bunlar ortasında en sert tonlu ikazlardan biri İngiltere Merkez Bankası Lideri Andrew Bailey’den geldi.
Bailey, artan besin maliyetlerinin dar gelirliler ve global iktisat için “kıyametvari” sonuçları olabileceğini söyledi.
Bailey hükümetlere Rusya blokajı sebebiyle dünya ticaretine dahil olamayan Ukrayna’daki hasadın özgür kalması için ne gerekiyorsa yapılması davetini yaptı.
Bailey, fiyatların süratle yükselmesine yol açan bir dizi şoku öngöremediklerini de kelamlarına ekledi.
Ukrayna’da milyonlarca ton tahıl stoku abluka nedeniyle ihraç edilemiyor
Azak Denizi ve Karadeniz’deki birçok limanın Rus ablukası altında olması yahut ziyan görmesi, sigorta yapılamaması, nakliye maliyetlerinin yüksek olması ve birtakım gemilerin savaş bölgesine yönelik rotaları kullanmayı tercih etmemesi Ukrayna’nın depolarındaki yaklaşık 40 milyon ton tahılın ihraç edilmesini engelliyor.
Besin ve Tarım Örgütü’ne (FAO) nazaran, şu anda altyapı zorlukları ve Rus ablukası nedeniyle yaklaşık 25 milyon ton tahıl Karadeniz ve Azak Denizi’ndeki Ukrayna limanlarında beklemede.
Olağan vakitlerde yüzde 95’i deniz yoluyla olmak üzere 5 milyon ton ihraç eden Ukrayna, Mariupol, Cherson ve Berdyansk üzere birtakım limanlarının Rus denetimi altında olması ve kimilerinin ağır hasar görmesi nedeniyle ihracatta zorlanıyor.
Ukrayna’nın buğday hasadının 18,2 milyon tona düşmesi bekleniyor
Yüzyıllardır kıymetli bir buğday üreticisi pozisyonunda olan ve Avrupa’nın “ekmek sepeti” olarak da isimlendirilen Ukrayna dünyanın en büyük 5’inci buğday ihracatçısı olarak ön plana çıkıyor.
Rusya-Ukrayna savaşıyla sürat kazanan buğday fiyatlarındaki artışın bilhassa Asya ve Afrika’da buğday ithal eden ülkeler için maliyetleri artırdığı ve sonuçlarının ağır olduğu belirtiliyor.
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) datalarına nazaran, 2020’de Lübnan’da tüketilen tüm buğdayın yaklaşık yüzde 50’si, Yemen’de yüzde 22’si ve Libya’da yüzde 43’ü Ukrayna’dan ithal ediliyor.