Emlak krizi nedeniyle fahiş oranda artan kira fiyatlarını karşılayamayan ya da Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) yurtlarında yer bulamayan üniversite öğrencileri, bir odayı 2 kişi paylaşmak ya da salonu kiraya açmak üzere sistemlerle kiraya ortak öğrenci sayısını artırarak geçinmeye çalışıyor. Emlakçılar, öğrencilerin artık çok meskenlerde çok nüfuslu kaldığını söylüyor. BBC Türkçe’nin konuştuğu kimi öğrenciler 3+1 konutlarda 6-7 kişi kaldıklarını lakin buna karşın, çalışmadan geçinemediklerini anlattı.
Edirne’de peyzaj mimarlığı okuyan Zülal ve arkadaşları, 1500 TL kirası olan 1+1 meskende 3 kişi kalıyor. Odalardan birine iki yatak ve küçük bir dolap anca sığıyor. Başka odaya ise lakin üçüncü yatak ve bir çalışma masası…
Hiçbirinin kendine ilişkin bir yatağı yok. Kimin ders çalışmak için masaya gereksinimi olursa, o odadaki yatağı da sabaha kadar o kullanıyor.
Evde üç öğrenci birebir anda ders çalışamadığı üzere, Zülal’in mimarlık çizimlerini gerçekleştirmesi için gerekli büyüklükte bir masası yok.
Zülal, çizimlerini yerde ya da duvarda yapmaktan omurga eğriliği yaşadığını söylüyor:
“Çizim yapmak için sabahladığım günlerde salonu ben kullanıyorum, arkadaşlar öteki odada uyuyor. Kimsenin özel bir alanı ya da kendi yatağı yok.
“Tek bir masamız var, iki kişinin online derse girmesi gerektiğinde ortalık karışıyor. Balkona kadar yan yana sıralanıyoruz.”
Zülal aylık masraflarının neredeyse 2 bin TL’ye yaklaştığını, market fiyatlarının her geçen gün arttığını ve doğal gazı en düşükte yaksalar bile aylık 500-600 TL fatura geldiğini söylüyor.
Çalışmak için başvurduğu yerlerde 10 saat mesai için 70-80 TL fiyat teklif edildiğini anlatıyor:
“Öğrenciler geçinebilmek için eğitimlerinden vazgeçiyor. Artık ‘sadece öğrenci’ dediğimiz kesim kalmadı, ‘işçi-öğrenci’ kısmına dönüştü. Yani öğrenci çağındaki işçiler…
“İnsanın bir noktadan sonra ne gücü ne umudu kalıyor. Lakin depresyona girmek, mental sıhhatini düşünmek ya da bu hisleri yaşama talihin da yok. Bu hisler da artık hayal oldu.
“Ne kadar geri düşersen, o kadar çok yaklaşıyorsun yerin altına. Zira yanında arkadaşın da çürüyor seninle. Sen umutsuzsun, o da umutsuz. Ona umut olmak istiyorsun lakin olamıyorsun. Birlikte çürüyüp gidiyorsunuz.”
‘Şu an cebimde 5 lira olması benim cürmüm değil’
Zülal’e nazaran yerleşkelerde, kafelerde, öğrencilerin bir ortaya geldiği her yerde yalnızca tek bir şey konuşuluyor: Ekonomik kriz.
Öğrencilerin tüm hayatını, toplumsal hayatını ve gündelik sohbetlerini bu gerçeklik belirliyor:
“Eskiden param yok demeye utanırdın lakin artık çok özgür bir biçimde utanmadan, sıkılmadan, boynumu bükmeden ‘Param yok’ diyebiliyorum. Zira şu an cebimde 5 lira olması benim kabahatim değil. Minibüse binemediğim için meskene yürümek zorunda kalmam benim cürmüm değil.”
Ücretsiz olarak staj yapan Zülal, “Artık içimde öfkeden diğer bir şey yok” diyor:
“Her gün oraya o kadar büyük bir ümitsizlikle gidiyorum, o yolu o kadar güç yürüyorum ki. Bugün bir kişi, çocukları böğürtlen ağacından uzanıp elleriyle böğürtlen yiyebilsin diye 1000 liralık böğürtlen ağacı satın aldı.
“Ben o adam o ağacı alsın diye her gün tabanlarını temizleyip, yapraklarını siliyorum. Ancak benim böğürtlen almaya param yok. Her sabah bu acı gerçekliğe uyanıyorum.”
Zülal, “Hiç bu türlü bir üniversite hayatı hayal etmiş miydin?” diye sorduğumda acı bir halde gülüyor. Geçim derdi hayatının o kadar merkezinde ki, soruyu komik buluyor:
“Bana daima şunlar söylendi: ‘Edirne tam bir öğrenci kentidir, üniversite hayatı çok hoştur, en hoş vakitlerdir, okulu uzat, bol bol ciğer ye…’ Ben bir yıldır Edirne’de hala ciğer yiyemedim.”
‘Yatak odalarını 2’şer kişi bölüşüyoruz, salonda da 2 kişi kalıyor’
Ankara’da Alman Lisanı ve Edebiyatı okuyan Zeynep’in Mamak’taki meskeninde Zeynep’le birlikte 6 öğrenci kalıyor.
Zeynep’i aradığımda birinci evvel hatta sorun yaşıyoruz. Zira Kot 3’teki konutunda vakit zaman telefon ve internet çekmiyor.
Odaların birinde pencere yok, konut sırf öğlenden sonra 14.00-17.00 ortasında güneş alıyor. Zeynep telefonda, “Bize yetiyor, mecburuz…” diyor:
“Emlakçı fiyatlarını karşılayamayacağımız için sokak sokak gezerek konut aradık. Kapıcı dairesi aslında burası, onun için telefon bazen çekmiyor. Kent merkezine ve okullarımıza uzak bir yerde.”
“Yatak odalarını 2’şer kişi bölüşüyoruz, salonda da 2 kişi kalıyor. Nöbetçi yurt bile çıkmayan fakat okuduğu kentte çalışmak zorunda olan arkadaşlarımız bizle kalıyor.
“3 kişi yaşayarak konut masraflarını karşılayamayız. Süreksiz olarak kalan 3 kişi okul açılana dek yurt ya da mesken bulamazsa, kalıcı olarak bize yerleşecek.
“Ailelerimizin de çok geliri olmadığı için okul devrinde çalışmamız gerekebilir. Kış ayında doğal gaz artacak, elektrik faturamız artacak.”
“Aynı konutun içerisinde 6 kişi, anlaşabiliyor musunuz?” diye sorduğumda Zeynep, “Anlaşabiliyoruz zira kaygımız ortak. Tek başımıza geçinemediğimiz için beraberiz” diyor.
‘Küf kaplamış odada 2 kişi kalıyoruz’
BBC Türkçe, Ankara-Fundanur Öztürk
Haberin tamamı burada.