Kişinin etrafıyla olan kelamlı yahut bedensel etkileşiminin yetersiz olması, bağlantı bozukluğu yaşaması ve hayali karakterler edinmesi üzere belirtileri olan otizm hastalığının erken tanısı ile hastalar hayata kazandırılabiliyor. Evvelden daha nadir rastlanan bu hastalık artık her yeni doğan çocuk için tehdit oluşturuyor. Artan hadiseler ebeveynleri endişelendirmeye devam ediyor. İşte, otizm spektrum bozukluğuna ait tüm detaylar!
OTİZM ARTIŞI
1985 yıllarında her 2 bin 500 çocuktan yalnızca 1’inde görülen bu rahatsızlık ABD’de yapılan son araştırmalara nazaran 2018 yılında görülme sıklığı her 44 çocukta birken, günümüzde ise 36’da teğe kadar inmiştir. Ortaya çıkan bulgulara nazaran otizm olaylarında gözle görülür bir artış kelam konusu. Bu artışın sebepleri ortasında son yıllarda salgın hastalıkla gayret için meskenlere kapanma yani pandemi ile ilişkilendirilebilmektedir. En temel nedenlerinden biri olan yetersiz irtibat, pandemi devrinde meskene kapanan çocukların etrafıyla uzak kalması ve çok fazla dijital ekrana maruz kalmasıyla kuvvetlendi. Bu yüzden yanlışsız olan bağlantının ne mana tabir ettiğini bilmeyen ve öğrenme fırsatı bulamayan çocuklarda otizmin görülme sıklığı artmıştır.
OTİZM BELİRTİLERİ NELERDİR?
-
Göz teması yoktur yahut kısıtlıdır. İsmi ile seslenince reaksiyon vermezler.
-
Çevreleri ile ilgilenmezler ve fizikî temastan hoşlanmazlar.
-
Konuşmada gecikme vardır ve öğrenme zahmeti mevcuttur.
-
Normal beşerlerle bağlantı yerine cansız yahut hayali arkadaşlarıyla ilgilenirler.
-
Topluluktan kendilerini izole ederler kalabalık sevmezler.
-
Konuşmayı bağlantı kurmak için kullanmazlar ve birebir sözleri tekrar ederler.
-
Konuşma biçimleri ve ses tonları tekdüzedir.
-
Olur olmadık vakitlerde gülüp kıkırdayabilirler.
-
Bir cismin bir modülünü takıntı haline getirebilirler. (örneğin elinde daima gazoz kapağı çevirmek)
-
Düzen takıntıları vardır. Rutinleri bozulduğunda huzursuz olabilirler.
-
Sürekli birebir oyunları oynarlar çeşit ve farklılık sevmezler.
-
Bazı çocukların üstün zeka ve yetenek sergiledikleri görülür.
OTİZM NEDEN OLUR?
Otizm spektrum bozukluğunun ortaya konmuş tek bir sebebi yoktur. Hem genetik faktörlerin hem de etraf faktörlerinin farklı tesirleri öne sürülmektedir. Bebeklikte yapılan aşılar ile otizm arasında rastgele bir ilişki olmadığı uzmanlar tarafından kesin olarak belirtilmiştir. Günümüzde otizm spektrum bozukluğu tanısı alan çocuk sayısı, geçmişe nazaran göre epeyce fazladır göstermektedir. Çoklukla genetik mutasyon ve bozukluklar bu hastalığın öne çıkan sebepleri ortasındadır.
OTİZM TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Bu hastalığın tedavi edilebilmesi için erken teşhis çok büyük rol oynamaktadır. Tedavinin maksadı otizmli bireyin toplumsal ve kişisel yeteneklerini geliştirip toplumsal yaşantıya kazandırılmasıdır. Bu emelle davranışsal eğitim ve özel terapiler uygulanır. Uygulanacak tedavinin aile ve çocuğun gelişimine uygun olması kıymetlidir. Konuşma terapisi, motor yetenekleri artırmaya yönelik terapiler, toplumsal bağlantı maharetini kazandırmaya yönelik terapiler tedavi sürecinde yer alan uygulamalardandır.
İlaç kullanımı otizmin tipine bağlı olarak; depresyon, dikkat eksikliği-hiperaktivite, obsesif kompulsif bozukluk üzere otizme eşlik eden durumlarda kullanılabilir. Otizm tedavisinde yalnızca çocuk değil ebeveyn eğitim ve şuuru de epey kıymetlidir. Otizm tedavi sürecinde ailelere takviye veren yasal sivil toplum kuruluşları bulunmaktadır.
