Anayasa Mahkemesi (AYM), özelleştirilen Denizcilik İşletmeleri AŞ (TDİ) ve Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne (TCDD) ilişkin birtakım limanlardan 49 yıldan az vadeli işletme mühleti olanlarının mukavele mühletinin ihalesiz olarak 49 yıla uzatılmasını öngören yasal düzenlemeyi iptal etti.
CHP’li Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç öncülüğünde 133 milletvekili tarafından yapılan başvuruyu inceleyen AYM’nin 20 Temmuz tarihli gerekçeli kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Kararın iptal talebinin münasebeti kısmında, kelam konusu yasal düzenleme ile mutlaklaşmış yargı kararıyla iptal edilen mukavelelerin müddetlerinin uzatılması yoluyla bu mukavelelere yasal geçerlilik sağlandığı, yeni ihaleler yapılmaksızın mukavele müddetlerinin uzatılmasının devleti ziyana uğratacağı ve bu durumun mukavele özgürlüğünün kullanılması bakımından eşitsizliğe yol açtığı, mukavele tarafı olmayan şahısların ihaleye katılma imkanından yoksun bırakıldığı görüşlerine yer verildi.
Liman | Özelleştirme yılı | Bitiş tarihi | İşletmecisi | Ek süre | Yeni mukavele bitişi |
Antalya | 1998 | 2028 | Qterminals (Katar) | 19 yıl | 2047 |
Alanya | 200 | 2030 | Alidaş | 19 yıl | 2049 |
Hopa | 1997 | 2027 | Park Denizcilik (Ciner) | 19 yıl | 2046 |
Galataport | 2013 | 2043 | Doğuş-Bilgili | 19 yıl | 2062 |
Kuşadası | 2003 | 2033 | Global Ports | 19 yıl | 2052 |
Çeşme | 2003 | 2033 | Ulusoy | 19 yıl | 2056 |
Mersin | 2007 | 2043 | PSA (Singapur)-Akfen | 13 yıl | 2061 |
İskenderun | 2012 | 2048 | Limak | 13 yıl | 2046 |
Sinop | 1997 | 2036 | Çakıroğlu AŞ. | 10 yıl | 2046 |
Ordu | 1997 | 2036 | Çakıroğlu AŞ. | 10 yıl | 2046 |
Tekirdağ | 1997 | 2027 | Akport AŞ. | 19 yıl | 2046 |
Rize | 1997 | 2027 | Riport AŞ. | 19 yıl | 2046 |
Marmaris | 2000 | 2030 | Marmaris Liman İşl. | 19 yıl | 2049 |
Dikili | 2003 | 2033 | Dikili Liman AŞ. | 19 yıl | 2052 |
Derince | 2015 | 2054 | Safi Katı Yakıt | 10 yıl | 2064 |
Trabzon | 2003 | 2033 | Albayrak Grubu | 19 yıl | 2052 |
Taşucu | 2021 | 2061 | Cey-Nak Grup | 9 yıl | 2070 |
Başvuruyu inceleyen yüksek mahkeme, mevcut özelleştirme mukavelesinin tarafları dışında istekli olan diğer şahısların ek kontrata taraf olabilme imkanının engellenmesinin özgür rekabet ve eşitlik prensipleriyle bağdaşmadığını ve limanların gerçek özelleştirme bedellerine ulaşılmasını da engelleyebilecek nitelikte olduğu istikametinde görüş bildirdi.
AYM ayrıyeten, kelam konusu kuralın vakit kaybı yaşanmadan yapılacak yatırımlar ile limanların rekabet güçlerinin korunması istikametindeki münasebeti gözetildiğinde, farklı muamelenin objektif ve makul bir temele dayandığının söylenemeyeceğini belirtti.
AYM, 7350 sayılı kanunla 4046 sayılı özelleştirme uygulamaları hakkında kanuna eklenen süreksiz 30 unsurun bahse mevzu düzenlemeleri içeren 1. 2. ve 3. fıkralarının anayasaya karşıt olduğuna ve iptaline oybirliğiyle karar verdi.