İngiltere’nin en uzun mühlet tahtta kalan hükümdarı ve yetmiş yıldır ülkenin simgesi olan Kraliçe Elizabeth, 96 yaşında İskoçya’daki meskeninde hayatını kaybetti. Aynı vakitte dünyanın en yaşlı ve en uzun müddet misyonda kalan devlet lideri olan Kraliçe II. Elizabeth, babası Kral VI. George’un 6 Şubat 1952’de şimdi 25 yaşındayken vefat etmesinin akabinde tahta çıktı. Elizabeth’in en büyük oğlu 73 yaşındaki Charles, ‘nihayet’ Birleşik Krallık’ın ve başka 14 diyarın hükümdarı oldu. Bir öteki deyişle, 70 yılı aşkın bir bekleyiş de sona erdi – İngiliz tarihinde bir varis tarafından en uzun mühlet. Bilgi: Majestelerinin özel sekreteri, vefat haberini “Londra Köprüsü Yıkıldı – Operation London Bridge” şifresiyle başbakan Liz Truss iletti.
Dün gözler günün ikinci yarısında Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) olağan fakat değer arz eden para siyaseti toplantısında idi. ECB, siyaset faizini 75 baz puan yükselterek tarihindeki en büyük artışı gerçekleştirdi. Ancak lütfen sıkı durun, ECB’nin siyaset faizi dünkü artışla %0,75 düzeyine yükseldi. Enflasyon mu kaç? Rekor düzeyde: %9,1. Bu hali ile bakıldığında, ECB’nin enflasyon eğrisinin epeyce gerisinde hatta ‘ışık yılı’ kadar uzakta olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Avrupa’nın yaşanan gaz krizi ile birlikte koşar adım sakinliğe gittiği bir devirde enflasyonla gayrete öncelik vererek daha fazla artırım kelamı de verdiğinin altını çizelim. ECB’nin de FED’in ayak müsaadeden giderek enflasyonla uğraş dozunu arttırdığını görüyoruz.
Enflasyonun %9,1 faizin ise yeni yeni %0,75 düzeyine gelmesine bu ne perhiz bu ne lahana turşusu diyebilirsiniz. Çok da haksız değilsiniz. Pandemi akabinde 2021 yılını da para basarak geçiren önde gelen merkez bankalarının akılları daha yeni yeni başlarına gelmiş! Karar akabinde EURUSD paritesinde varsayımlarımıza paralel saman alevi şeklinde parlama olsa da, EUR’da riski hala daha aşağı istikametli görüyoruz.
ECB akabinde dün FED Lideri Powell, Cato Enstitüsü’nde 40 dakikalık bir web yayını röportajında FED’in kararlı duruşunun altını tekrar çizince, piyasalar günün ikinci yarısında bir nebze de olsun istikamet bulmakta zorlandı. Powell, enflasyon beklentilerindeki bozulmaya da dikkat çekerek FED’in gereken adımları atmaktan imtina etmeyeceğini belirtirken, 21 Eylül tarihinde sonuçlanacak olağan FED FOMC toplantısına yönelik rastgele bir ipucu vermedi. Bank of America, Powell’ın konuşması akabinde 2 hafta sonra düzenlenecek toplantıya yönelik faiz artırım beklentisini 75 baz puana revize etti.
ECB’nin rekor faiz artışı akabinde taraf bulmakta zorlanan EURUSD paritesi, beraberinde Powell’ın da konuşmasından cımbızla çekecek bir şey bulamayınca, günü parite düzeyinin etrafında salınarak tamamladı. Doların piyasa kuru olan DXY, hafta ortası test ettiği 20 yılın taze tepesi olan 110,8 akabinde bu sabah YEN, EUR ve GBP’de reaksiyon yükselişlerine paralel 109 düzeyinin tabanlarına gerilerken, doların piyasa faizi olan 10 yıllık tahvil faizleri %3,30 düzeyinde; faiz hadlerine ait beklentiyi yansıtan 2 yıllık getiri ise %3,5 son 15 yılın tepe düzeylerinde salınmaya devam etti.
Japonya’nın para ünitesindeki paha kaybının haziran ayında yapmış olduğumuz kıymetlendirme ile birebir paralelde ilerlediğini görüyoruz. Yen’in dolar karşısında düşüşü son günlerde ivme kazanınca, Japonya Merkez Bankası’nın yakında devreye girip (tahvil getirilerini sınırlama siyasetinden vazgeçmesi) özgür düşüşü durdurmak için adım atabileceğini düşünmeye başladık. Her ne kadar 22 Haziran tarihinde JPY dolar karşısında 130’lu düzeylerde süreç görürken 150 düzeyine varacak bir bedel kaybını kaleme almış olsak da (bakınız grafik), hafta ortası test edilen 145 düzeyi ile maksadın büyük bir kısmını da gerçekleştidiğimizi düşünüyoruz. YEN’in çarşamba günü 24 yılın en düşük düzeyine gerilemesinin gerisinde FED ile Japonya Merkez Bankası ortasından faiz makasının daha da açılacağı beklentisi yatıyordu. Yen yılbaşından bu yana yaklaşık %30 paha kaybetti.
İngiltere’nin yeni başkanı Liz Truss, Avrupa ve Rusya’nın derinleşen bir ekonomik savaşta karşı karşıya geldiği güç kriziyle çaba etmek ismine, İngiltere’nin tüketici güç faturalarını iki yıl boyunca sonlandıracağını ve elektrik şirketlerini desteklemek için hükümet borçlanmasıyla finanse edilen paketin İngiltere’ye yaklaşık 150 milyar sterline mal olabileceğini söyledi. Sterlin hafta ortası 1985 yılından bu yana en düşük düzey ile olan 1,14 test etmesi akabinde gelen reaksiyon alımları ile bir ölçü da olsa soluklanmaya çalışsa da, risk aşağı taraflı görünmeye devam ediyor.
Bugün Rusya gazına tavan fiyat uygulanması hakkında bir ortaya gelecek olan AB güç bakanlarının rastgele bir politikayı onaylaması beklenmezken, hangi seçeneklerin en güçlü dayanağa sahip olduğunu netleştirmesi bekleniyor. 1 yılın önde 33 Eur/MWs düzeyinde olan Avrupa gösterge gaz fiyatları dün 220 Eur/MWs, Almanya’da ise 1 yıl sonra güç fiyatları 520 Eur/MWs düzeyinde yatay bir seyir izledi.
Küresel arenada yukarıdaki satırların tonundan da anlaşılacağı üzere ‘rahatsızlık’ devam ederken, Türkiye cephesinde ise bayram havası korunmaya devam ediyor. USDTRY kuru kamunun takviyesi ile 18,22 düzeylerinde yatay bir seyir izlerken, tahvil faizleri ekonomik olarak anlatmakta zorluk çekeceğimiz düzeylerde süreç görüyor. Borsa İstanbul Bankacılık Endeksi, bir günlük kâr satışlarının akabinde dün günü %3,4 artışla tamamladı. Momentum üst taraflı korunmaya devam etse de, dün açıklanan TCMB olağan para ve banka istatistikleri akabinde geriye bir ölçü da olsun yanıtsız sorular kaldı. Şöyle ki, menkul değer istatistiklerine nazaran, 2 Eylül ile biten haftada, yurtdışı yerleşikler 97,9 milyon dolar pahasında pay senedi almış. Borsa İstanbul Bankacılık endeksinde son 2 haftada yaşanan yükseliş neredeyse %30 fakat son 2 haftada yabancının alımı yalnızca 66 milyon dolar. Haydi bir adım daha geriye çekilerek son 5 haftaya baksak da (790 milyon dolar giriş) tekrar de yaşanan bayram havasını bu sayılarla açıklamakta zorluk çekiyoruz!
ABD borsaları dün geceyi kapanışa gerçek gelen alımlarla %0,6 civarında yükselişle tamamladı. Yeni gün başlangıcında, Asya piyasalarında da hava ölçülü görünüyor. ECB’nin rekor faiz artırımı akabinde piyasaların bir nebze de olsun sakinleşmesi, doların ise misal bir halde bir nebze de olsun yumuşaması ile Asya genelinde hâkim renk yeşil.
Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı, bu sabah 89 dolar düzeylerine toparlasa da, haftayı kıymetli teknik düzey olan 92 doların altında tamamlayacak üzere görünüyor. Riski aşağı istikametli gördüğümüzü not edelim (ufukta 78 dolar görünüyor). Altın 1,685 dolar düzeyinde bulunan kıymetli teknik bölgenin kıyısından gelen alımlarla bu sabah 1,720 dolar düzeyine yükselirken, gümüş de misal bir halde ‘havlu atmayarak’ bu sabah 18,85 dolar düzeyine yükseldi. Mevcut konumlarımızı büyük bir beklentimiz olmasa da muhafazaya devam ediyoruz.
Mali piyasaların makroekonomik gündeminde bugün kıymetli bir bilgi görünmüyor. AB güç bakanları toplantısı radar menzilinde olacak.
iktisatbank.com