Dolardaki daima artışı frenlemek için geçtiğimiz yıl 128 milyar dolar satan Türkiye bu sefer dost ülkelerden swap yoluyla aldığı dövizi eritmeye başladı. “Dolar neden artmıyor? sorusunu yanıtlayan Prof. Dr. İbrahim Turhan “Merkez Bankası dışarıdan swaplar yoluyla sağladığı dövizi dolaylı yoldan satıyor. Gerekli takviyeleri dost ülkelerden sağlanan döviz de satılıyor” dedi. Muhalefet ise geçen yıl satılan 128 milyar dolara ek olarak bu yıl da 75 milyar doların satıldığını belirtiyor.
Dolardaki daima artışı frenlemek için geçtiğimiz yıl 128 milyar dolar satan Merkez Bankası bu kere Katar üzere dost ülkelerden swap yoluyla aldığı dövizi eritmeye başladı. Muhalefet dövizi dizginlemek için harcanan paranın 203 milyar doları geçtiğini belirtiyor.
Gelinen durumu pahalandıran Prof. Dr. İbrahim Turhan Merkez Bankası’nın dışarıdan swaplar yoluyla ve dost ülkelerden sağlanan döviz de satmaya başladığını söyledi. Toplumsal medya hesabından paylaşımlar yapan Borsa İstanbul eski İdare Şurası Lideri ve Merkez Bankası Lider Yardımcısı Turhan, “Döviz finansmanı ile ilgili sorun varsa kur neden artmıyor? Merkez Bankası dışarıdan swaplar yoluyla sağladığı (yabancı ülke merkez bankaları kanalıyla) dövizi dolaylı yoldan satıyor. Gerekli dayanakları dost ülkelerden sağlanan döviz de satılıyor” dedi.
Turhan bildirilerinin devamında ise şu tabirleri kullandı:
Eximbank 20 milyar USD civarında tahsilat yaptı ve kredileri daralttı. Bu da satıldı. KKM ile dövizden TL’ye dönen mevduatlar da kurun yatay seyrinde tesirli. Yurt içi tasarruf sahibinden önemli bir döviz talebi kalmadı. İhracatçıdan alınan dövizin net tesiri sıfırdır.
En kıymetlisi, TL likidite şartları epey sıkı. Yılın başından eylül sonuna kadar TL kredi genişlemesi yüzde 55. Halbuki üretici fiyatlarındaki artış yüzde 82.5. TL kredilerde gerçek gerileme var. Türkiye’de nakdî genişleme kredi kanalıyla olur. TL kredi olmazsa döviz talebi sonlu kalır.
Öte yandan Merkez Bankası 2021’de şahlanan doları dizginlemek için rezervlerde bulunan 128 milyar doları art kapı tarzıyla satmıştı. Rezervlerin satışı muhalefetin sert yansısıyla karşılanırken 2022 yılında da tekrar tıpkı sistemle Merkez Bankası’nın 75 milyar dolar daha sattığı belirtiliyor. Böylelikle MB’nin geçen yıl ve bu yılın eylül ayına kadar 203 milyar dolar sattığı tabir edildi.