Hükümet, ihracat ve turizm gelirlerindeki artışla döviz arzının bollaşmasını, böylelikle liranın istikrar kazanarak enflasyonun vakit içinde düşeceğini öngörüyor. Lakin ihracatta parite tesiri ve yavaşlayan siparişler telaş yaratıyor. Reuters, bunun hükümetin ihracat gelirlerine dayalı iktisat siyasetini fonksiyonsuz kılabileceğini yazdı.
Türkiye’nin cari açığının kapanmasında hayati ehemmiyete sahip ihracat gelirleri birinci 7 ayda yüzde 19 artış kaydetti. Fakat, global pazarlardaki gelişmelerle birlikte ihracatçı bölümlerde aşağı istikametli revize edilmeye başlanan yılsonu beklentileri, hükümetin ihracat gelirlerine dayalı iktisat siyasetini fonksiyonsuz kılabilir.
Ukrayna savaşının global yansımaları, global resesyon işaretleri, başta Avrupa olmak üzere artan enflasyonist baskı ve gerileyen alım gücü Türkiye’nin temel ihracat pazarlarında bozulma işaretlerini beraberinde getirdi.
Buna bağlı olarak Türkiye’nin en büyük ihracatçı kesimlerinde yavaşlayan ya da gerileyen ihracat siparişleri de, yılsonu ihracat maksatlarında de aşağı taraflı revizyonları beraberinde getirmeye başladı.
Buna euro/dolar paritesindeki gerilemenin olumsuz yansımaları da eklendiğinde, iktisat siyasetini cari açığın kapanması üzerine kuran Türkiye’de güç fiyatlarındaki sert artışın yarattığı tahribatın akabinde ihracatta da beklenen performansın yakalanamaması iktisattaki riskleri katlayabilir.
Neredeyse yüzde 80’e ulaşan enflasyonla çaba için para siyasetinde sıkılaştırma ve faiz artırımı üzere metotları tercih etmeyen Erdoğan hükümeti, bunun yerine ihracat ve turizm gelirlerindeki artışla döviz arzının bollaşmasını, bunun sonucunda da liranın istikrar kazanarak enflasyonun vakit içinde düşeceğini öngörüyor.
Türkiye’nin 2022 için 250 milyar dolar ihracat maksadı bulunuyor. Lakin global gelişmelerin akabinde iddialar şaşabilir.
Fayat, “2021’de dal 20 milyar doları geçerek ihracat rekoru kırmıştı. Bu yıl için ise %15 artışla 23 milyar dolar gaye koymuştuk… Lakin ihracat siparişlerindeki suratın yavaşlaması ile yılsonu amaçlarını yüzde 15 artıştan ‘bir evvelki yılı yakalarız ya da çok az artış olur’a indirdik” dedi.
Fayat, “İhracat sipariş suratındaki yavaşlamayı net formda görüyoruz. Siparişlerimizdeki yavaşlama evvel ABD pazarında başladı, sonra Avrupa’da. Özellikle İngiltere’de çok daha net hissediyoruz” diye konuştu.
Türkiye’nin en büyük ihracatçı kesimlerinden otomotivde de ihracat amaçları aşağı revize ediyor.
Geçen hafta Tofaş ve Ford Otosan, ihracat pazarlarında berbatlaşan görünümle birlikte yılsonu gayelerini düşürdü.
Ford Otosan bu yıl için daha evvel 350 bin-360 bin adet olarak açıkladığı ihracat beklentisini 330 bin-340 bin adede indirdi.
Tofaş da ihracat amacını 125 bin-140 bin adetten 110 bin-125 bin adet aralığına çekti.
İSO Sektörel PMI Anketi’ne nazaran, temmuzda yeni ihracat siparişlerinde ortalarında dokuma, kimyasal-plastik-kauçuk eserleri, makine, metal endüstrinin de bulunduğu çeşitli bölümlerde düşüş gözlendi.
Öte yandan, Türkiye’nin cari fazla veren dalları ortasında yer alan inşaat gereçleri dalında de ihracat siparişleri gerileme kaydetmekte.
Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği (İMSAD) tarafından temmuz ayında yayımlanan bölüm raporunda, “Gelecek üç aya ait alınan ihracat siparişleri uzun mühlet sonra birinci sefer geriledi. İhracat pazarlarındaki yavaşlama hissedilmeye başlandı” denildi.
İMSAD Lider Vekili Ferdi Erdoğan Reuters’a yaptığı değerlendirmede, siparişlerdeki gerilemenin yanı sıra parite kaynaklı risklere de dikkat çekerek, şöyle dedi:
“Sektörde ithal girdi maliyetler dolar ile; bilhassa en büyük pazar olan AB ülkelerine ihracat euro ile. Parite eşitlenince, en başta Çin ve etrafımızdaki ülkelere karşı, kıymetli bir kâr fırsatı da ortadan kalkıyor demek… Güç maliyet avantajımız da olmadığı düşünülürse 0.40-0.50 dolar/kg fiyatla ihracat yapan kesim ihracatta bir daralma yaşama sürecine girebilir.”
sozcu.com.tr