Kara Murat, Battalgazi, Malkoçoğlu ve nicesi…Türk sineması ve hayatımızdan bir Cüneyt Arkın geçti. Efsaneler ölmez…
Son günlerde BDDK kararlarına o kadar çok fazla yer ayırdık ki, global çapta olan gelişmelere kâfi kadar yer veremedik. Halbûki, yurtdışı cenahta kıymetli gelişmeler cereyan ediyor. Tamamlanan G7 Zirvesi’nde, Rusya’ya yönelik tam saha presin daha da artırılmasına karar verildi. Bu bağlamda, Putin’in savaş harcamaları için kullanacağı kaynakları kısmak için belirli bir fiyatın üzerinde satılan Rus petrolünün ithalatına yasak getirme konusu üzerinde çalışmaya karar verildi. G7 ülkelerinin Bavyera Alpleri’nde gerçekleşen doruğunda ayrıyeten, Almanya Devlet Lideri Scholz, Putin Ukrayna’da başarısızlığa uğradığını kabul edene kadar uygulamada kalacağını söyledi.
Rus petrol ithalatlarında tavan fiyat uygulamasının Putin’in savaş için kullandığı kaynakları daraltacağı üzere global petrol piyasalarında arz istikrarı ve güvenliğini artıracağını düşünülüyor.
Rusya’ya yönelik baskıların bir modülü olarak, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adeyemo’nun Türkiye ziyaretini de bu kapsamda ele almakta fayda görüyoruz. ABD Hazine Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo’nun 22-24 Haziran’da Türkiye’yi ziyaret ettiği belirtildi. Adeyemo’nun, Ankara’da Dışişleri Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yetkililerle bir ortaya geldiği belirtilen açıklamada, İstanbul’da ise finans kurumlarıyla Türkiye’nin ekonomik ve mali şartlarının yanı sıra Rusya’ya yönelik çok taraflı yaptırımların uygulanması bahislerinde görüştüğü aktarıldı!
G7 tepesi akabinde dün başlayan NATO Zirvesi’nin de en önemli gündem hususu yeniden Rusya olacak. NATO müttefiki Türkiye, üç ülkenin birbirinin güvenliğini müdafaayı kabul etmesi akabinde Finlandiya ve İsveç’in Batı ittifakına katılma teşebbüsü üzerindeki vetosunu kaldırdı. Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün ABD Lideri Biden ile görüşecek. Fiziki görüşme öncesinde yapılan telefon görüşmesinde S400 ve F16 problemlerini gündemde olduğunu anlıyoruz. ABD – Türkiye bağlantılarına yönelik gelecek her türlü olumlu açıklama, kuşkusuz düşünceli bir süreçten geçen Türk mali piyasalarına nefes aldıracaktır.
Dün Türk-İş, Ankara’da dört kişilik bir ailenin yapması gereken besin harcamasının Haziran’da bir evvelki aya nazaran %6,2 arttığını açıkladı. Buna nazaran açlık sonu 6,391 TL ile mevcut taban fiyatın yaklaşık %50 üzerinde gerçekleşti. Türk-İş datalarına nazaran Haziran 2021’de 9,580 TL olan dört kişilik bir ailenin yoksulluk Haziran 2022’de 20,818 TL’ye yükseldi! Bilgilere nazaran besin kalemindeki altı aylık artış %56 ve son 12 aylık artış ise %117 oldu.
TÜİK’in aylık enflasyon datalarını duyurma tarihinden evvel açıklanan Türk-İş raporu, TÜİK enflasyon iddialarına dair öncü göstergelerden biri olarak kullanılıyor. Dün Reuters, Haziran ayına yönelik enflasyon anketinin sonuçlarını yayımladı. Buna nazaran, Haziran ayında TÜFE’nin sert yükselişini sürdürmesi ve aylık bazda %5,38 yıllık olarak ise neredeyse 24 yılın tepesi olan %78,35’e ulaşması bekleniyor. TÜİK Haziran ayı enflasyon verisini 4 Temmuz açıklayacak.
Citibank bir araştırma notunda, iktisattaki hem dış hem iç dengelerin kötüleşmeye devam ettiğini belirterek yüksek güç fiyatları ve döviz kurlarındaki hareketlilik sebebiyle enflasyon görünümünün gölgelendiğini belirtti. Notta, “Yıllık enflasyonun Kasım ayına kadar (%80 üzerinde bir ortalamada) yüksek düzeyde kalmasını sonrasında Aralık ayında güçlü baz tesiri sebebiyle %65’e yanlışsız hareket etmesini bekliyoruz” tabirleri yer aldı.
Cuma akşamı, şirketleri nakit döviz tutmaktan caydırmayı amaçlayan BDDK kararının akabinde TL dolar karşısında sert kazanımlar kaydederek hafta başı ruhsal 16,00 düzeyine kadar gerilemesi akabinde son günlerde 16,60 düzeylerinde süreç görmemeye başladı. Haftalık grafiklerde, teknik mânâda 16,62 düzeyinin değerli bir düzey olduğunun altını bir sefer daha çizmek gerekiyor. Düzeyin altında haftalık bir kapanış, USDTRY kurunda düşüş ivmesini hızlandırabilir.
Dün, Türk mali piyasaları güne temkinli optimist bir havayla başladıktan sonra günü pek de optimist bir formda tamamlayamadı. Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, “Aldığımız bütün kararlar daimi kararlar değil. Hepsi süreksiz. Dövizle işiniz yok, TL ile iş yapın diyoruz” dedi. Nebati, Enflasyona Endeksli Tahvil konusunda yeni bir adım planlanmadığını da kelamlarına ekledi. BDDK’nın şirketlerin döviz varlık tutmasını sonlandıran son kararı akabinde uygulamaya yönelik soru işaretleri nedeniyle gerçek kesimde hayatın durma noktasına geldiği hatta birçok bankanın kredi akışını durdurduğunu okuyoruz.
BDDK kararına ilaveten, dün Memleketler arası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch’in Türk bankacılık bölümüne yönelik yayınladığı raporunda risklere dikkat çekmesi sonrası, BİST100 endeksi günü %1,5 düşüşle tamamladı. Kayıpların banka paylarında daha da fazla olduğunu gözlemliyoruz (XBANK endeksi %2,25 düştü).
Küresel mali piyasalar dün güne optimist bir tabloyla ile başladıktan sonra satış baskısının ilerleyen saatlerde hükümran olması ile günü olumsuz bir biçimde tamamladı. Yüksek enflasyon ve buna bağlı olarak artacak faizlerin getireceği resesyon riski piyasaları huzursuz ediyor. Bültenlerimizde lisana getirdiğimiz üzere, piyasalar önünü göremiyor ve devir periyot beliren optimistlik çabucak moral bozukluğu ile gölgeleniyor. Dün ayrıyeten, ABD’de açıklanan tüketici itimadının de 16 ayın tabanında açıklanması, resesyon riskinin ne kadar canlı olduğunu teyit ederek piyasalarda satışların derinleşmesine neden oldu.
Durgunluk tasası, enflasyon tehdidi ve yüksek seyreden petrol fiyatlarına ait tasaların pay senedi piyasaları üzerinde baskı kurmaya devam etmesi ile inançlı liman dolara olan talebin de arttığını görüyoruz. Çabucak çabucak tüm varlık sınıflarının dolara karşı kıymet kaybettiğini görüyoruz. Bitcoin 20bin dolar sonuna tekrar yaklaşırken, gümüş alarm zillerinin çaldığı aşağıda 20,80 dolar düzeyini bir kere daha test ettiğini görüyoruz. Sterlin dolar karşısında 1,22 düzeyinin altını test ediyor.
ABD borsalarının %2-3 ortasında dün akşam sert satışlara sahne olması akabinde bu sabah olumsuz hava Asya borsalarına da sirayet etti. Gösterge endeks Tokyo borsası %1 aşağıda süreç görüyor. Bugün piyasaların gündeminde ECB’nin Sintra Forumu bulunuyor. Forumda FED Powell, ECB Lagarde, BOE Bailey’nin 16:00 konuşmasının takip edeceğiz. Yatırımcılar, merkez bankası liderlerinin bir yandan enflasyonu düşürürken, bir yandan global iktisadın yumuşak bir iniş yapmasını sağlamak üzere şiddetli bir misyona dair görüşlerini öğrenmek isteyecek. Makro cephede ise ABD’de büyüme verisi ile içeride ise ekonomik inanç endeksi takip edilecek.
Emre Değirmencioğlu, Küme Müdürü, Kıbrıs İktisat Bankası
FÖŞ yazdı: Kripto krizinden alınacak dersler
Yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları bir yılda yüzde 90 büyüdü
ALB Yatırım: ‘Resesyon Telaşı Ekonomik Aktiviteleri Yavaşlattı…’