Gündemimiz enflasyon olunca, FED’in de favori enflasyon endeksi olan çekirdek PCE piyasaların dün merceğinde idi. Ferdî tüketim ve harcamalar (PCE) Mayıs’ta %4,8 olan beklentinin bir tık altında %4,7 oldu (geçen ay %4,9). Enflasyonun bir tık da olsa piyasa beklentisinden daha düzgün sonuçlanması bile son 52 yılın en berbat birinci yarısını geçiren piyasaların yaralarına merhem olamadı.
ABD borsasının ana endeksleri, yılın birinci yarısında merkez bankalarının enflasyonla çaba kapsamında atacağı adımların global ekonomik büyümenin yavaşlamasına neden olacağına dair tasalarla geriledi. FED Lideri Powell, FED’in faiz artırımlarının ABD iktisadını çok fazla yavaşlatabileceğine dair risk olduğunu, ancak fiyatların daha fazla artacağı konusunda toplumda beklentiye yol açan kalıcı enflasyonun daha büyük bir risk oluşturduğunu belirtmişti.
2021 yılının yıldızı olan teknoloji payları ve bu bağlamda risk iştahını göstergesi pozisyonunda Nasdaq endeksi birinci yarıyı %30 düşüşle tamamladı. Piyasaların risk off modunda olmasına paralel, inançlı liman dolar birinci 6 ayda %10 kıymet kazanırken, doların piyasa faizi olan 10 yıllık devlet tahvil getirisi ise neredeyse %1,5 düzeyinden %3 düzeylerine kadar yükseldi! Riskli varlık sınıfına giren pay senetlerinden sonra kripto para yatırımcılarının da yüzü pek de gülemedi. Amiral gemi Bitcoin’in birinci yarı performansı %60 düşüş oldu!
İçeride ise baş karışıklığı tüm suratı ile korunmaya devam ediyor. BDDK’nın geçen hafta Cuma akşamı almış olduğu kararın yarattığı uygulamada problemler ve kredi musluklarının kapanmasına paralel iktisatta beliren “ani duruş (sudden stop)” riski, bilhassa Borsa İstanbul cephesinde hissedildi. Ana endeks son 1 hafta %6 gerilerken, mevzunun dokunduğu bankacılık endeksi son 7 günde %13 geriledi. Teknik bir bakış açısıyla, Borsa İstanbul Bankacılık endeksinde aşağıda 1,920 düzeyine azami itina göstermek gerekiyor.
BDDK’nın yarattığı tahribatı gidermek ismine kapsamlı toplantılar gerçekleştirildiğini işitiyoruz. Gerek BDDK’ya gerekse de iktisat idaresine önemli tenkitler her geçen gün artarken, alınan kararlar özgür piyasa sistemine müdahale olarak yorumlandı. Atılan adımlardan geri dönülmesinin getireceği kredibilite kaybının nasıl giderileceği ise başka bir mevzu başlığı. Hülasa, bu türlü bir adımın gelmesi, son günlerde kaydedilen sert satışları yerini reaksiyon alımlarına terk edebileceğini göz arkası etmiyoruz. Bu ortada, iktisat idaresinden ise gün geçmiyor ki yeni bir karar gelmesin. TCMB, Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) dönüşüm oranı belirli düzeyin altında kalan bankalara uyguladığı kurul oranını %1,5’ten %5,0’e yükseltti.
Geride bıraktığımız hafta, yabancı indinde Türkiye’nin 5 yıl vadeli risklerini gösteren CDS primi 800 düzeyinin altına gerilemesi akabinde, ani duruş riskinin de belirmesi ile 840 düzeyine yükseldi. Kelam konusu düzey, 2008 global kriz devrinin bile ötesinde (yıla 550 düzeyinden başladığını not edelim).
USDTRY kuru dün gün uzunluğu 16,60-16,70 bandında dalgalandı. Ay ve devir sonu olması nedeniyle karmaşık bir gün geçiren döviz piyasasında, günün kapanışı ise süreç bandının doruğunda oldu. Biden, Madrid’deki NATO doruğunda basın mensuplarına yaptığı açıklamada Kongre’nin Türkiye’ye F-16 savaş uçaklarının satışını onaylayacağını inandığını açıkladı.
TÜİK dün Mayıs ayı dış ticaret sayılarını açıkladı. İhracat %15,3 artarken ithalat ise %43,5 artış kaydetti. Bu sonuçlarla Mayıs ayında dış ticaret açığı 10,6 milyar dolar, birinci 5 ayda ise açık 43,2 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. Ayrıntılarda yüksek güç fiyatları göze çarpa da, uygulanan para siyasetinin yahut ultra gerçek negatif getiriye sahip TL’nin tüketimi teşvik ederek ithalatı da patlattığı unutulmamalıdır. Cari süreçler fazlası verme amacı ile çıkılan yolda, her ay açık rekorları kırılıyor.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve birlikte hareket eden ülkelerin oluşturduğu OPEC+, dün sona eren toplantısında Temmuz ve Ağustos ayı için daha evvel açıkladıkları günlük 648,000 varillik üretim artışı gayelerini değiştirmeden uygulamayı kararlaştırdı. Lâkin, Brent cinsi ham petrol, bilhassa ekonomik görünüm epey bozulması ve ABD’de tüketici inancının son 16 ayın tabanına inmesi ile son 2 günde %10 gerileyerek 109 usd/varil düzeyinden süreç görüyor. Teknik mânâda, aşağıda 106,80 dolar düzeyine azami dikkat edelim!
Yılın birinci yarısını manşetimizden de anlaşılacağı üzere 1970 yılından bu yana en sert düşüşle tamamlayan piyasaların önünde yılın ikinci yarısından da bir ölçü ‘acı’ olacağını düşünüyoruz. ABD borsalarının dün akşam %1 civarı gerilemesi sonrası, yatırımcıların global ekonomik görünüm konusunda giderek daha gergin hale gelmesiyle, ikinci yarıya da ‘titrek’ bir başlangıç yaptığını görüyoruz. ABD borsalarını vadeli süreçlerinde %1 düşüşler görülüyor. Pasifiğin öbür ucunda da hava bozuk! Gösterge endeks Tokyo borsası %1,6 düşerken, Tayvan borsasında düşüş %2,7 düzeyine vardı.
Mali piyasaların gündeminde bugün global cephede açıklanacak büyümenin öncü göstergesi imalat sanayi PMI bilgilerini takip edeceğiz. Euro Bölgesi TÜFE enflasyonu ile içeride İTO enflasyon dataları de kıymetli arz edecek.
Kıbrıs İkitisat Bankası günlük bülteni
Beste Naz Süllü: ‘Bitcoin 18.000$ Gerisinde Madenci Faaliyetlerini Durdurabilir…’
FÖŞ yazdı: Kripto krizinden alınacak dersler
Yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları bir yılda yüzde 90 büyüdü