Advertorial
Piyasalar seçim belirsizliğinin, sarsıntı hasarının, jeopolitik risklerin, ekonomik göstergelerdeki bozulmaların, ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz artış sayısı ve iktisat siyasetleri ile ABD’nin ticaret savaşlarındaki tavrının tesiriyle sorunlu bir süreçten geçiyor.
Belirsizliğin hakim olduğu piyasalarda Borsa İstanbul’un seyrini etkileyecek en değerli durumun ise 2023 cumhurbaşkanlığı seçimleri olarak gösteriliyor. Pekala seçimlerden sonra borsa ne olur? Seçim sonrası yatırımcıları neler bekliyor? Piyasalar ne olur? İşte tüm merak edilenler…
Cumhurbaşkanı seçiminde rastgele bir adayın tek başına yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması durumunda iki hafta sonra birinci çeşitte en yüksek oyu alan iki aday ortasında ikinci cins oylaması yapılacak. Durum bu türlü olunca 14 Mayıs’ta sandıktan çıkabilecek dört mümkünlük bulunuyor.
14 Mayıs’ta Sandıktan Çıkacak Sonuçlara Nazaran Piyasa Yansısı Nasıl Olur?
Senaryo 1: Mecliste Cumhur İttifakı çoğunluğu alır, başkanlıkta mevcut cumhurbaşkanı seçilir.
Piyasa reaksiyonu: Meclisin ve cumhurbaşkanın tıpkı görüşte olduğu bu senaryo, dengeli ve güçlü olarak yorumlanıyor. Seçime dair belirsizlik ortadan kalkacağı için mevcut nizamın devamının piyasalar tarafından güç ve istikrar olarak algılanma mümkünlüğü olduğu kaydediliyor. Lakin mevcut iktisat siyasetinin devam etmesi halinde yabancı yatırımcının sayısının yükselişine mahzur olacağı iddia ediliyor.
Senaryo 2: Mecliste Cumhur İttifakı çoğunluğu alır başkanlık ise ikinci cinse kalır.
Piyasa yansısı: Seçimlerin ikinci tipe kalması halinde meclisteki çoğunluğa bakılmaksızın birinci fiyatlamaların belirsizlik ortamının varlığından ötürü TL varlıklarının ve borsanın aleyhine olabileceği kestirim ediliyor. Çünkü bu senaryoda hükümetin kurulma sürecinin yavaşlama durumu kelam konusu olabilir. Bu durumda piyasa, Cumhurbaşkanlığı ikinci tıp seçimine odaklanacak ve süreci izleyecek. Bu basamakta borsa ‘bekle-gör’ diyerek mevcut düzeylerdeki hareketini sürdürebilir fakat aşağı istikametli riskler daha ağır basabilir.
Senaryo 3: Mecliste Millet İttifakı çoğunluğu alır, başkanlıkta muhalefet adayı seçilir.
Piyasa yansısı: Bu senaryoda meclis ile Cumhurbaşkanı’nın tıpkı çizgide olması, belirsizliğin ortadan kalkması ve ahenk manasını taşıyor. Bu nedenle yeni tertip ile hükümetin süratle kurulması, yeni iktisat ve mali siyasetlerin hayata geçirilmesi halinde inanç ortamının sağlanacağı kaydediliyor. Bu senaryoda, istikrarli ve emniyetli bir iktisat siyaseti uygulamak dışında yabancı yatırımcı sayısında artışın gözleneceği düşünülüyor.
Senaryo 4: Mecliste Millet İttifakı çoğunluğu alır, başkanlık ikinci cinse kalır.
Piyasa yansısı: İkinci senaryoda olduğu üzere meclisteki çoğunluktan çok ikinci tipe gidilecek olmasının yaratacağı belirsizlik ve görece uyumsuzluk gündemi meşgul edebilir. Piyasanın mevcut düzeylerde bekleme sürecine gireceği ve bu süreçte tarafların telaffuzlarına nazaran reaksiyon hareketleri oluşturabileceği öngörülüyor.
Seçimden Sonra Yatırımcılar Nasıl Hareket Etmeli? Piyasalar Ne Olur?
Seçim sonrası piyasaların ne olacağına dair birçok farklı senaryo olabilir. Örneğin, seçim sonrası iktisada dair güçlü bir plan açıklanması ve piyasaların bu plana olumlu reaksiyon vermesi sonucu borsa yükselebilir. Birebir vakitte seçim sonucuna bağlı olarak oluşabilecek belirsizlik borsada dalgalanmalara neden olabilir.
Ayrıca, borsanın kısa vadedeki hareketlerini kestirim etmek zordur ve yatırımcılar çoklukla uzun vadeli stratejiler izlemelidirler.
Borsanın seçim sonrasında ne olacağına dair bir iddia yapmak yerine, çeşitlendirilmiş bir yatırım portföyü oluşturmak, defansif hisseler tercih etmek ve uzun vadeli bir bakış açısıyla yatırım yapmak daha makul olacaktır.
Seçimden Çabucak Sonra Piyasalar Ne Olur?
Türkiye’de yapılan seçimlerin borsalara tesiri, seçim sonuçlarına, ekonomik şartlara, yatırımcıların beklentilerine ve milletlerarası piyasalardaki gelişmelere bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Aşağıda son birkaç seçimde Borsa İstanbul’da yaşanan hareketlere dair örnekler verilmiştir:
- 2018 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimleri: Seçim öncesi periyotta Türkiye borsaları, siyasi belirsizlikler ve döviz kurlarındaki yüksek volatilite nedeniyle düşüş yaşadı. Lakin seçim sonrasında borsalar olumlu bir reaksiyon verdi ve İstanbul Borsası (BIST 100 endeksi) %3,6 oranında artış gösterdi.
- 2019 Lokal Seçimleri: Seçim öncesi periyotta, siyasi belirsizlikler ve yüksek enflasyon oranları nedeniyle Türkiye borsalarında düşüş yaşandı. Lakin seçim sonrasında borsalar yeniden olumlu bir reaksiyon verdi ve İstanbul Borsası %2,5 oranında yükseldi.
- 2020 Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Referandumu: Referandum öncesinde, Türkiye borsaları yüksek volatilite nedeniyle düşüş yaşadı. Lakin referandum sonrasında borsalar tekrar yükselişe geçti ve İstanbul Borsası %3,4 oranında artış gösterdi.
Özetle, Türkiye’de yapılan seçimlerin borsalara tesiri, seçim sonuçlarına ve ekonomik şartlara bağlı olarak değişkenlik gösterecektir. Fakat genel olarak belirsizliklerin ortadan kalkması sebebiyle seçim sonrasında piyasaların olumlu bir reaksiyon vermesi mümkündür.
