TAHSİN AKÇA
Düşük faiz şartlarında makro ihtiyati önlemlerle iktisatta sıkılaştırma adımları atılırken bu yıla ait bilgilere nazaran Ocak ayından bu yana bilhassa KDV tahsilatında düşüş sürat kazandı.
Nisan sonundan bu yana finansmana erişimi zorlaştıran adımlar peş peşe gelirken piyasadaki canlılığı yansıtan KDV’de tahsil edilemeyen vergide önemli artış dikkat çekti.
Dahilde alınan KDV’de tahsil edilemeyen vergi fiyatı Şubat’ta Ocak ayına nazaran yaklaşık 2 milyar TL artarken Haziran ayına bakıldığında Mayıs ayına nazaran ödenmeyen KDV artışı yaklaşık 9 milyar liraya yaklaştı.
Dahilde alınan KDV’de ödeme tarihi geldiği halde tahsil edilemeyen fiyat Ocak ayında 141,1 milyar TL iken bu fiyat Şubat ayında 2,6 milyar TL artışla 143,7 milyar TL’ye çıkmıştı. Nisan ayında ise tahsil edilemeyen KDV, Mart ayına nazaran 3,7 milyar TL artışla 151,2 milyar TL’ye çıktı.
2022’de aylar itibariyle tahsil edilemeyen vergi bakiyesi
| Milyar TL | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran |
| Vergi gelirleri | 343,7 | 369,2 | 417,8 | 431,2 | 450,2 | 459,9 |
| Dahilde alınan KDV | 141,9 | 143,8 | 147,6 | 151,2 | 155,6 | 164 |
| İthalde alınan KDV | 20,5 | 30,8 | 63,9 | 71,9 | 79,4 | 86,8 |
| Gelir vergisi | 68,7 | 68,5 | 84,2 | 80,8 | 82,2 | 82,3 |
Ancak dahilde KDV’de tahsil edilemeyen fiyat temel olarak Haziran ayında sıçrama gösterdi. Yılbaşından bu yana aylar itibariyle 2-3 milyar TL dolayında gerçekleşen tahsil edilemeyen KDV, Haziran’da Mayıs ayına nazaran 8,5 milyar lira artışla 164 milyar TL’yi buldu.
Böylece Ocak-Haziran ortasında dahilde tahsil edilemeyen KDV meblağı 22,2 milyar TL artış gösterdi.
İthalde alınan KDV’de de tahsil edilemeyen meblağda artış dikkat çekti. Ocak ayında 20,4 milyar TL olan ithalde tahsil edilemeyen KDV fiyatı Şubat ayında 30,7, Haziran ayında ise 86,8 milyar TL’ye çıktı.
Peki bu periyotta toplam vergi gelirleri açısından tahsilat görünümü ne oldu?
Ocak ayında KDV, ÖTV, gelir vergisi, kurumlar vergisi kalemlerini kapsayan tüm vergi gelirlerinde ödeme tarihi geldiği halde tahsil edilemeyen fiyat 343,7 milyar TL iken, bu sayı Şubat ayında 369,2 milyar TL’ye yükseldi. Haziran ayında ise toplam tahsil edilemeyen vergi mayıs ayına nazaran 9,9 milyar TL artışla 459,9 milyar TL’ye çıktı.
Vergi gelirlerinde tahsil edilemeyen fiyattaki artış ise Ocak-Haziran ortasında 116,3 milyar TL’ye ulaştı.
“Ekonomik zorluklarda birinci ödenmeyen KDV oluyor”
Türk Endüstrici ve İş Adamları Vakfı (TÜSİAV) Vergi Platformu Lideri Serkan Kumdakçı, tahsil edilemeyen vergideki artışı değerlendirirken, ekonomik zorluklara dikkat çekti. KDV’nin tahakkuk temeline bağlı, dolaylı vergi olduğuna dikkat çeken Kumdakçı “Bu nedenle birtakım ÖTV tahsilatları üzere değil, peşin tahsil edilemiyor. Bu bağlamda ekonomik zorluklarda birinci ödemeyecek vergi olarak akla geliyor” dedi.
İthalde alınan KDV konusunda ise Kumdakçı, ihracat ve inşaat kaynaklı iadelere dikkat çekerek, “İş yapan firmalar büyük inşaat firmaları ve ihracatçılar. Bu şirketler 1 ve 2 nolu KDV’leri ödemeyerek iade ve mahsup süreçlerinin tamamlanmasını bekliyor. Burada tahsil edilemeyen KDV’deki artışın iade kaynaklı ödenmeyen vergi olduğunu düşünüyorum” dedi.