TÜSİAD ve Koç Üniversitesi iştirakiyle oluşturulan Ekonomik Araştırma Forumu (EAF), bugün “Fed Siyasetleri Gelişmekte Olan Ekonomileri ve Türkiye’yi Nasıl Etkiliyor” başlıklı çevrimiçi bir seminer düzenledi.
Etkinliğin açış konuşmasını yapan TÜSİAD Lideri Orhan Turan, enflasyonist baskıların çabucak hemen tüm dünyada besin ve gücün de ötesine yayıldığına dikkat çekti. Turan, şunları söyledi:
“GLOBAL EKONOMİLER SAKİNLİĞE GERÇEK İLERLİYOR”
Geride bıraktığımız son 3 yılda küresel iktisat, kıymetli arz şoklarına maruz kaldı. Covid-19 pandemisinin akabinde Rusya-Ukrayna Savaşı’nın arz zinciri üzerinde yarattığı tahribatlara şahit oluyoruz. 2023 yılına yaklaştığımız bugünlerde küresel ekonomiler, bir taraftan epey yüksek enflasyonla uğraş ederken öteki taraftan da sakinliğe yanlışsız ilerliyor.
FED’İN ŞAHİN DURUŞUNU İZLİYORUZ
Son periyotta enflasyonun beklenenden çok daha uzun bir müddet ısrarlı halde yüksek seyretmesi, ABD Merkez Bankası başta olmak üzere tüm majör merkez bankalarının para siyasetinde uzun soluklu olacağını gösteriyor. Bu da sıkılaşmaya gidileceği iddiamızı kuvvetlendiriyor. Bilhassa FED’in, resesyon muhtemelliğine karşın fiyat istikrarını önceleyen şahin duruşunu izliyoruz. Unutmayalım ki fiyat istikrarı olmadan iktisat işlemez, hiçbir paydaşa da yarar sağlamaz. Münasebetiyle sağlıklı işleyen, tüm kısımların yarar sağladığı bir iktisat hedefliyorsak birinci önceliğimiz enflasyonla uğraş olmalı. G-20 ülkelerinin tamamında enflasyonla savaşın öne çıktığı faiz artırımlarına şahit oluyoruz.
ABD’DE ENFLASYONİST BASKILAR TÜM DÜNYAYA YAYILIYOR
Enflasyonist baskılar, çabucak hemen tüm dünyada besin ve gücün de ötesine yayılıyor. Hizmet bölümüne de yansıyor. İşletmeler, daha yüksek güç, lojistik ve iş gücü maliyetleriyle karşı karşıya kalıyor. 2022’nin başlarında ABD’de belirginleşmeye başlayan enflasyonist baskılar, artık Euro Bölgesi ve Birleşik Krallık’ta da görülüyor ve tüm dünyaya yayılıyor. Bu vakit zarfında Rusya-Ukrayna savaşını bir kenara koyarsak global büyümeyi yavaşlatan kıymetli bir öbür faktör, gerçekleşen enflasyonun gayelerin çok daha üstünde olması nedeniyle para siyasetlerinin agresif formda sıkılaştırılması. Elbette küresel iktisatta finansal şartların süratli sıkılaşması ve doların değer kazanmasının pek çok iktisat üzerinde kalıcı tesirleri olacaktır.
RİSK PİRİMİ YÜKSEK EKONOMİLER DAHA ÇOK BASKI ALTINDA KALMA RİSKİ TAŞIYOR
İktisadi emelleri güçlü, risk primi düşük, bilançoları sağlam olan ekonomiler bu süreçten çok daha rahat çıkacaklardır. Öte yandan bu sürece hali hazırda risk pirimi yüksek giren ekonomiler, dış borçlanma maliyetleri ve kredi kanalı vasıtasıyla daha çok baskı altında kalma riski taşımaktalar.
TÜRKİYE, AKRANLARININ BİLAKİS FARKLI BİR SİYASET TERCİHİ ORTAYA KOYDU
Covid-19 krizinin birinci çıktığı 2020 başından bu yana geride kalan son 3 yıla baktığımızda, küresel büyümede bariz bir dalgalanmaya şahit oluyoruz. Son bir yılda Covid-19 olaylarının düşmesiyle birlikte ekonomik aktivitedeki artışa karşın OECD varsayımlarına nazaran küresel büyümenin 2022’nin 2. yarısında yavaşlamaya devam etmesi ve 2023’te yıllık yalnızca yüzde 2,2’lik bir düzeyde kalması bekleniyor. Global iktisatta bol para periyodunun azaldığı ve finansman şartlarının geçmişe kıyasla daha güç olacağı bir periyoda çoktan girdik. Bu süreç, en başta hesaplanandan daha uzun soluklu olabilir. Türkiye, bu periyotta akranlarının bilakis farklı bir siyaset tercihi ortaya koydu. Unutmayalım ki yakın geçmişte yaşadığımız ekonomik zorluk periyodu, küresel rüzgarların gerimizden estiği devirlerdi. Artık küresel görünüm ve küresel finansal şartlar da lehimize değil.” (ANKA)