Eğer uçağa bindiyseniz, uçak pencerelerindeki küçük ‘deliği’ fark etmiş olabilirsiniz. Bu deliğe kanama deliği ya da nefes deliği üzere isimler veriliyor. Pekala fakat bu deliğin ne işe yaradığını hiç merak ettiniz mi?
UÇAK PENCERELERİNDEKİ DELİK NE İŞE YARIYOR?
Havacılık uzmanlarına nazaran, ticari yolcu uçaklarının penceresindeki nefes deliği olarak bilinen küçük açıklık aslında değerli bir güvenlik özelliği. Delik, kabinden pencere camlarına ne kadar basınç uygulanacağını düzenlemeye yardımcı oluyor ve cam kırılacaksa öncelikle dış camın kırılmasını sağlıyor.
Orta bölmedeki delik, kabin basıncını dış bölmeye yönlendirmeye yardımcı olur. Dış cam patlarsa yahut çatlarsa, iç cam bu basıncı koruyabilir.
Insider ise FAA’nın bu hususta şu karşılığı verdiğini söylüyor:
Uçaklar, kabin içindeki hava basıncını inançlı düzeyde tutmak için tasarlanmıştır. Kabin içi ve kabin dışı hava basıncındaki fark ise uçak penceresine çok fazla fizikî baskı uygular.
Uçak pencereleri üç farklı bölmeden oluşur. En dış kısım bu hava basıncı farkıyla ilgilenir ve bu hususta orta kısımdaki “kanama deliği” olarak bilinen minik deliklerden faydalanır. Birincil hedefi hava basıncını dengelemektir. Orta ve dış camlar ortasında küçük bir boşluk vardır.
Nefes deliği ya da öteki ismiyle kanama deliği yolcu kabini ile hava boşluğu ortasındaki basıncın dengelenmesini sağlar. Yani dış bölme basıncı üstlenirken orta bölme arıza emniyeti vazifesi görür. İç taraftaki cam tabakanın vazifesi ise orta ve dış bölmelerin yolcuların neden olduğu hasarlardan korunmasına yardımcı olmaktır. Yani kendisinden sonra gelen katmanları korur. “Hava deliği” ayrıyeten hava boşluğundan nemi özgür bırakır. Bu, camın buğulanmasını yahut buzlanmasını önler.
Bu yüzden, işini düzgün bir biçimde yapması için, hava alma deliğine dokunmamak yahut rastgele bir formda örtmemek gerekiyor.
Bu sorunun tekrar gündeme gelmesi ise iO9’dan Robbie Gonzalez tarafından GKN Aerospace’den teknoloji yöneticisi Marlowe Moncur’a yöneltilmesiyle oldu.
Daimlerchrysler Aerospace Airbus tarafından 1997’de dosyalanan bir patent, bu “hava kanalının” camların içindeki “dış atmosfer basıncının” korunmasına yardımcı olduğunu açıklıyor. Hava, uçakta bulunan bir dizi fan boyunca hareket ederken onu sıkıştıran motorlar tarafından basınçlandırılır. Yüksek irtifalarda bile kabin basıncını korumak için bu gelen hava, bir çıkış valfi kullanılarak kabin içinde tutulur.
Bu sistemi arabalarda bir lastiğin şişirilme biçimine benzetebilirsiniz. Yüksek basınçlı hava kabine “pompalanır” ve bu hava motorların sıkıştırma etabından gelir.
Sensörler, kabinde ne kadar basınç olduğunu ölçer ve bu valf, bu basıncı koruyan bir oranda havayı hür bırakır. Örneğin uçak hareketsizken bu valf açıktır. Yalnızca uçak kalkarken kapanmaya başlar. Yüksek irtifalarda oksijen eksikliğinden ötürü, uçağın yolcular için konforlu ve inançlı olmasını sağlayacak halde basınçlandırılması gerekir.