Merkez Bankası geçen ay tarihte birinci kere TL cinsinden ticari kredileri yüzde 10 zarurî karşılığa tabi tutarken devamında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ticari kredilerin risk tartısını yüzde 200’e çıkarmıştı. BDDK ve Merkez Bankası yeni uygulamalarını tarım, KOBİ, ihracat ve yatırım kredileri bu kapsamın dışında bıraksa da hem bankacılık dalı hem de gerçek bölüm tarafından bu uygulama kredi faizlerini artırıcı ve kredi verme iştahını azaltıcı tedbirler olarak değerlendirilmişti.
Geçen cuma günü ise BDDK risk tartısı düzenlemesinde değişikliğe gitti ve bankalara gönderdiği yazı ile döviz cinsi ticari kredilerin risk yükünün yine yüzde 100 olarak uygulanacağını duyurdu. Bankacılık dalı kaynakları bu adımın da liralaşma stratejisi kapsamında değerlendirebileceğini belirtti.
Getirilen düzenlemelerle esasen döviz kredisi kullanmak için döviz gelirinin olması gerekirken döviz geliri olmayanlarda ise 15 milyon dolar döviz kredisi bakiyesi olanlara bankalar döviz kredisi kullandırabiliyor. Merkez Bankası ve BDDK’nın yaptığı son düzenlemelerin akabinde ticari kredi faizlerinde bilhassa de rotatif kredi faizlerinde yükseliş yaşanmış ve tekrar yüzde 30’ların üzerine çıkılmıştı. Merkez Bankası datalarına nazaran de ortalama ticari kredi faizleri 20 Mayıs haftası itibariyle yüzde 23,23 düzeyine çıktı. Mecburî karşılık ve risk tartısı düzenlemelerinin şimdi devreye girmediği 4 hafta evvel ticari kredi faizleri yüzde 20,65 düzeylerinde bulunuyordu.
Bankacılık kaynakları döviz kredisi ile ticari müşterilerin TL kredi çekerek yahut kendi kaynaklarını kullanarak piyasadan döviz talebi yaratmanın da önüne geçebileceğini, böylelikle son günlerde ticari talebin büyük tesiriyle yükselen döviz kurlarına da bir sakinlik getirebileceğini lisana getirdi. Kaynaklar, bankaların zati döviz mevduat hesaplarının büyüklüğünden kaynaklanan döviz kredisine dönüştürülebilecek kaynağa sahip olduğuna işaret ederken BDDK’nın bu adımının da liralaşma stratejisi kapsamında değerlendirilebileceğini vurguladı.
Döviz cinsi kredi faizlerinde de yükseliş var
Merkez Bankası’nın 20 Mayıs haftası itibariyle datalarına nazaran dolar cinsi ticari kredi faizi yüzde 5,63 düzeyindeyken Euro cinsi ticari kredi faizi yüzde 4,32 düzeyinde bulunuyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık datalarına nazaran de 20 Mayıs haftası itibariyle döviz cinsi kredi hacminin TL karşılığı 3 milyar 401 milyon lira düzeyinde bulunuyor.
Dünya/Şebnem Turhan