Fed FOMC’den çıkan 75 baz puan artırımı yanında nakdî sıkılaştırma yoluyla enflasyonla odunsuz çaba edileceği iletisi evvel yatırımcılar tarafından optimist yorumlandı. Ancak, kısa müddet sonra yatırımcılar Fed’in iktisatta resesyon yaratmadan enflasyonla uğraş edemeyeceği algısına kapıldılar. Bu algı pay senetlerinde sert bir satış dalgası başlatırken, bono-tahvil pazarı ise resesyondan çok stagflasyondan korkuyor.
Fed FOMC sonrası Powell’in yaptığı açıklamalar para siyasetinin yol haritasını netleştirmek yerine, baş karışıklığına yol açtı. Fed enflasyonu büyük ölçüde güç ve besin fiyatlarında artış üzere denetimi dışında nedenlere bağlarken, öte yanda da enflasyon amaç olan %2’ye gerilemeden nakdî sıkılaştırmadan vazgeçmeyeceğinin altını çizdi.
Fakat, mali sıkılaştırma ve arz şokları eşzamanlı gerçekleştiğinde, iktisadın resesyona girmesi nerdeyse kaçınılmaz. Zati, ABD’den gelen perakende satışlar, tüketici inancı ve konut-inşaat kesimine ilişkin datalarda önemli bir zayıflama var. Elimizdeki en yeni küresel varsayımları üreten Fitch ise dünya iktisadının 2022-2023 periyodunda yüksek enflasyon ve atıl kapasite yaratan büyüme temposunda seyredeceğini söylüyor.
Fed’in enflasyonla uğraşının yanlış maksatlara odaklandığı kuşkusu borsalarda satışın esas nedeni. Şayet enflasyonun nedeni arz şoklarıysa, para siyasetinin faal olduğu iç talebi yavaşlatarak sorunu çözmek sıkıntı ve vakit alacak. Somut olarak, sorun iktisadın arz istikametinden kaynaklanırken, çabayı talep cephesinde vermek, evvel derin bir resesyona, akabinde da uzun soluklu stagflasyona neden olur.
Borsalar bu görüntüde birinci adım olan resesyonu fiyatlıyor. Resesyonda şirket karları düşerek, pay senedi değerlemelerini aşağı istikamette baskılar. Ek olarak, daima yükselen kısa ve uzun vadeli faizler mevduat, likit fonlar ve tahvilleri paylara kıyasla avantajlı kılar.
Bono-tahvil pazarı ise görüntünün son perdesini, yakın stagflasyonu fiyatlıyor. Yani, enflasyonun güçlü mali sıkılaştırmaya karşın uzun müddet Fed gayesinin üstünde seyredeceği tasasıyla 10-30 yıl vadeli tahvil getirileri yüksek düzeyde seyrediyor.
Sonuçta, resesyon-stagflasyon senaryolarından hangisine inanırsak inanalım, pay senetleri açısından kısa vadede optimist sürpriz çok güç. Wall Street’in yaz boyunca ayı pazarında kalması en yüksek olasılıklı senaryo. Wall Street’ten yayılan riskten kaçışın Türkiye’nin de içinde bulunduğu Gelişmekte Olan Piyasalar’dan (GOP, Ülkeler = GOÜ) süratli çıkışlara neden olması tüm dünya piyasalarının ufkunu karartıyor. GOP açısından yaz aylarına mahsus en yüksek risk, piyasaların gerilemesinden çok, süratli ve yüksek ölçekte sıcak para kaçışının yaratacağı ekonomik yıkım. Yani kuru korumak için faizlerin çok yükseltilmesi ve sonucunda doğacak ekonomik duraksama periyodu.
Yaz boyunca Dolar Endeksi’nin Euro, JYeni bir bir kaç istisna dışında tüm GOÜ FX’e karşı paha kazanması bekleniyor.
Tüm dünya için borçlanma kıstası olan ABD 10 yıl vadeli tahvil getirisinde ise şimdi kesin bir patika belirlenemiyor. Yaz aylarında açıklanacak dataların stagflasyonu işaret etmesi, anılan getirinin %4 üzere Türkiye de dahil tüm GOÜ için kabus sayılacak seviyeye yükselmesi en olasılıklı senaryo. Ama, ABD ve Avrupa ekonomilerinin mali sıkılaştırma baskısı altında birdenbire irtifa kaybettiğine dair bilgiler, ABD ve Alman 10 yıl vadeli tahvillerine alım getirir.
Türkiye’de artık kaçacak sıcak para kalmadığı için, Fed-AMB cephesinde yaşanacak gelişmeler ekonomiyi dış borçlanma kanalından etkileyecek. Süratle artan kredi riski ve finansman maliyetleri nedeniyle, Haziran’dan itibaren finansal kurumlar ve özel kesimin izafi olarak net dış borçlanmayı azaltması korkutucu bir senaryo. Bu durumda, TCMB’nin FX rezervleri kullanılacak.
Öte yanda, dış borç yenilemesi risk iştahında çalkantıya göre çok daha yavaş bir süreç. Yani, yaz aylarında BİST ve DİBS piyasaları dünya trendinden kopuk hareket edecek.
FÖŞ
New York Borsası artan resesyon endişelerinin tesiriyle sert düşüşle kapandı
TCMB net rezervlerinde kıymetli düşüş
Kerim Rota yazdı: 4×4