Bugün Merkez Bankası Para Siyaseti Konseyi faiz kararını açıklayacak. Pekala ne karar verecek? Beklenti faizde rastgele bir değişikliğe gitmemesi istikametinde. Lakin sorun sizce bu mu?
Hayır; gündemdeki asıl konuşulması gereken tespit bu değil. Kimsenin faiz konusunda ne karar alınacağını umursamıyor olması burada kıymetli olan konu. Yani Merkez Bankası’ndan çıkacak kararla ilgili varsayım var; lakin önemseyen yok.
Bunun bir kaç nedeni bulunuyor. Öncelikle uzun vakittir telaffuzları, öngörüleri, beklentileri ve hususa ait yaklaşımları nedeniyle yükünü yitirdi. Bunda art geriye misyondan alınan MB Liderleri aksiyonunun de tesiri var.
Zira birtakımı faizi yükselttiği, birtakımı düşürdüğü için misyondan alınıyorsa, vazifeden alınmış olmasının getirdiği tesir bile bunun yanında değersiz hale dönüşüyor. Çünkü bu tutum erkin iktisada yönelik bir siyasetinin olmadığını ya da büyük baş karışıklıkları içinde savrulduğunu gösteriyor.
20 ayda dört Lider değişince iş ciddiyetini de yitirdi. Birinci 2 misyondan alma birinde umut, başkasında şok tesiri yarattı. Lakin sonrasında herkeste gerçek ya da yanlış şu kanaat oluştu: Merkez Bankası Başkanı’nın kim olduğu değerli değil; tesir yaratamıyor.
Son Merkez Bankası Lideri ile yapılanlara tekrar döneceğim. Fakat toplantının kimsenin umurunda olmamasının bir öbür nedeni daha var. Faiz ile enflasyon ortasındaki makas açılmadı; uçurum oldu. CDS’ler 720’lerin üzerine çıktı ve faiz silahı, telaffuz gücü de büsbütün elde kaçtı.
Mesela diyelim ki karar değişse ve faiz arttırılsa kaç puan artış yapabileceksiniz? Açıklanan siyaset faizi yüzde 14, resmi açıklanan istatistiklerle enflasyon yüzde 70. Ortadaki yüzde 56’yı bu saatten sonra kapatmanız mümkün olmadığı üzere, mantıklı da değil.
Düşürmesinin de çok manası yok; zira tesiri yok. Ayrıyeten açıklanan faiz oranı kamu bankaları nezdinde ve konut dalı ile hudutlu uygulandığı için geçerliliği de yok. Tersine bütçe açığını misyon ziyanı münasebetiyle patlatıyor.
İşte bu iki faktör nedeniyle herkes Merkez Bankası’nın faiz kararında sabit kalacağını düşünüyor. Çünkü şu an için iktisatta alınacak karar etkisiz eleman kıvamında. Lakin tüm bunların içinde verilmesi gereken bir hesap var.
Siyaset faizi diye konuşulan yüzde 14, aslında çekirdek enflasyon baz alınarak ve münasebet gösterilerek yaratıldı. Yani besin ve güç fiyatlarındaki artış yok sayıldı. Birinci faiz indirimi bu münasebetle yapıldı.
Sonra çekirdek enflasyon da faizin üzerinde kalmaya başladı. Aralık 2021 itibariyle çekirdek enflasyon neydi? Aralık 2021’de çekirdek enflasyon yıllık yüzde 17,62 açıklandı. Yüzde 69,9 enflasyon açıklanan Nisan ayında, yani yalnızca 4 ay sonra çekirdek enflasyon neydi? Yüzde 52,37…
Artık kimsenin konuşmadığı yan bu. Çekirdek enflasyon münasebet gösterilerek düşürülen faiz, bugün çekirdek enflasyonun yüzde 38,3 altında kaldı. Madem faiz siyasetinde çekirdek enflasyonu baz alıyoruz; şu an en yeterli ihtimalle faizin yüzde 53 olması gerekiyor. Olağan enflasyonu da baz alsanız yüzde 72’lerde. Öbür türlü mevduat toplayamazsınız.
Yapılmalı mı? Yapılamaz; zira iflaslar başta olmak üzere farklı tesirleri olur. Lakin bir şey tartışılmalı. Hani faiz fikir enflasyon düşüyordu. Faizi düşürdük; enflasyon tanımlamasında hülle yaptık; hülle yaptığımız enflasyon bile resmi sayılarla yüzde 52,37. Demek ki faiz fikir enflasyon düşmüyormuş.
Sizce de bu tezi savunanların çıkıp bir açıklama yapması gerekmiyor mu?
[email protected]
Merkez Bankası kararına hakikat: Faizin akıbeti seçim tarihine bağlı
Dolarda dejavu mu yaşıyoruz? & Bütçe bu yükü kaldırır mı? | Cihan Bolgün
Döviz süreçlerini “boğarsanız” olacağı bu: Otellere döviz uyarısı!