Merhaba Sevgili Okurlar,
Yaşı yetenin hatırlayacağı bir televizyon programı vardı. Artık ismini yazının başlığında okuduğunuz için hatırlayanlarınız vardır. Lakin ben hani şu meşhur kırk yaş altı kitle için ….
Dur yahu çok riskli oldu bu.
Yaşı daha genç olan kitle için anlatıyorum.
Boran Kaya’nın sunduğu bir müsabaka programıydı. Yarışmacılar asansörlü bir platform üzerinde yeteneklerini ya da yeteneksizliklerini sergilerlerdi. Seyirci ise alkışlardı. Alkış ne kadar çoksa platform o kadar üst çıkar ve yarışmacı elenmekten kurtulur aksi durumda platform aşağı inince yarışmacı programa veda ederdi.
Şimdi diyeceksiniz natürel. Bu adam bir müddettir yazmıyor demek ekonomiyi bıraktı tanınan kültür yazacak ona da gitti 90’lı yıllardan başladı. Çekeceğimiz var.
Yok yahu…
Saçma gelecek size fakat tam bağımsız Merkez Bankamızın aldığı faiz kararı beni bu programa götürdü. Faizin açıklanacağı her ayın ilgili gününde ve hatta haftasında kestirimler beklentiler havada uçuşur. Beklentiyi satın alan piyasa istikametini buna nazaran tayin eder. Ve faiz kararını atlatan piyasa sonraki haftalarda daha sakin istikametini tayin eder.
Bu anlattığım bizde olan değil, genel olarak iktisadı belirsizlik içerisinde yer almayan ve beklenti ile gerçekleşenin daha fazla örtüştüğü gelişmiş ülkelerde ve aslında birtakım gelişmekte olan ülkelerde.
Ama muhakkak bizde değil. Ne vakit ne yapacağı aşikâr olmayan ve meçhullüğü kendine yol haritası yapmış sürprizsiz yaşayamayanların ülkesi.
Şöyle düşünün. Uzun müddettir faizin arttırılması beklentisi içinde hareket eden piyasa, faizlerin sabit bırakılmasına alışmıştı aslında. Son beklenti de tam bağımsız Merkez Bankasının faizleri pas geçmesi istikametindeydi. Hatta her toplantı öncesinde olduğu üzere faizlerin arttırılmasının gerekliliği üzerine bir sürü yazılar konuşmalar da yapıldı. Sonra ne oldu?
Çat … 100 baz puan indirim.
Piyasa şok. İmkan olsa bir 100 baz puan daha …. Bir 100 daha… piyasa diyecek ki ne oluyor bunlara … Sonra çil yavrusu üzere dağılacak.
Güzel ülkemin tam bağımsız Merkez Bankası bayağı sürpriz yumurta üzere ne vakit, nasıl, ne yapacağı belirli değil. Ekonomiyi daima dinamik tutuyor. Her şeye hazırlıklı. İşte Türkiye’nin yurt dışında da kıskanılan iktisat hüneri burada yatıyor. Piyasa daima tetikte. Hafta sonları gece yarısı kararnamelerimiz var bizim. Hafta sonu gecenin bir yarısı değişen sonra hafta içi yanlış oldu denilip tekrar düzenlenen karşılık oranlarımız var bizim. Bunu Almanya kıskanmasın, Hollanda çıldırmasın, İngiltere hop oturup hop kalkmasın da ne yapsın.?
Adamlar biliyor ki piyasa daima sürprizler ile ilerliyor. O denli enflasyon falan biz de kıssa. Avrupa %5’in üzerine çıktı diye yöneticisi sokağa çıkamaz ancak biz de ışıltılı gözler ile bir bakış akaryakıt motorin 27 tl.
Ne uzattım fakat.
“İner misin Çıkar mısın?” anlatacaktım. Husus tekrar nereye bağlandı.
O değil de aklımda iki soru kaldı benim. Eylül ayına girdik. Bizim tam bağımsız Merkez Bankası yapar mı önemli ciddi bir 100 baz puan daha indirim. Seçim yaklaşıyor nasıl olsa. Yazı bitirdik. Turizm gelirleri maksatlardan aslında uzak. Döviz yok ortada yalnızca anlatılan Suudi Arabistan’dan, Katar’dan gelecek dolarlar. Gerçi tam bağımsız Merkez Bankasının net kusur noksan kalemi rekor kırmaya devam ediyor. Bir döviz var lakin kaynağı da bilinmeyen. Döviz borcu ödemelerinde kısa vadeli hale gelen borçlarda artış var. Yıl sonu yaklaşırken kapamalar gerçekleşecek. Giden gidecek kalanlar içeride. Bağımsızlığından zerre kuşku duymadığım Merkez Bankası yıl başında açıkladığı amaçların yakınına yaklaşamıyor aşikâr oldu. Daima revize edilmeye başlandı sayılar.
Eeee bir faiz indirimi daha gelir mi?
Unutmadan, bahsettim ya bu iner misin çıkar mısın da seyirci alkışları ile o hidrolik platform yarışmacıyı ya üst çıkartıyor ya aşağı indiriyordu. Bu faiz indirimi ile şahlanan iktisadın yöneticileri seçim yaklaşırken alana inmeye başladılar. Her gün toplumsal medyadan görüyoruz. Lakin bir şey daha görülüyor o alanda. Cebindeki iktisadı sürprizler ve belirsizlikler ile paramparça olmuş halk alkışlamıyor artık. Bilakis seçimi bekliyormuşçasına tutumunu koyuyor.
Acaba bu sefer de alkış sesi olmayınca o platform inecek ve eleyecek mi?
Prof Esfender Korkmaz: AKP iktidarı panik içinde
İris Cibre: Orman Kanunu der ki; büyük balık küçük balığı yer
TCMB’den bir “Liraizasyon” atılımı daha