Tahlilin en sonunda söyleyeceğimi baştan yumurtlayıp, sizi meraktan kurtaralım: Erdoğan ve Bahçeli erken seçime niyetli, lakin oyun planları yol ortasında çöker.
AKP-MHP’nin erken seçime hazırlandığına dair ne cins “alametler” var? Nuray Babacan suyun üstünde görünenleri çok hoş özetlemiş:
“Seçimin erkene alınacağını tez edenler, hükümette son devirde yapılan birtakım hazırlıklara atıf yapıyor. Artan fiyatları denetim etmek için yapılan birtakım çalışmaları, 3600 gösterge ve EYT’lilerle ilgili hazırlıkları, esnaf, emekliler ve taban ücretlilerle ilgili düzgünleştirme savlarını seçime hazırlık olarak gösteriyorlar. Ekonomik göstergeler daha kötüleşmeden, kıştan çıkan seçmenin olumsuz psikolojisi de hesaba katılarak plan yapıldığı argüman ediliyor”.
Babacan’ın saydığı icraatlar, Hazine’ye değerliye malolacak, fakat enflasyonun seyrine nazaran düşük gelirli vatandaşın acısına kısmen de olsa bir kaç ay deva olur. Bakın, yıl-ortası artırımları ve EYT – 3600 ek gösterge üzere kanayan yaraların tedavisi YALNIZCA bir sefere mahsus oy getireceği için, enflasyon tesirlerini aşındırmadan sandığı kurmak kural.
Bu hazırlıklara artık “folklorik” nitelik kazanmış bir kaç icraatı FÖŞ eklesin:
- Üniversite öğrencilerine af
- Bakaya kalanlara bedelli askerlik imkanı
- Covid-19 nedeniyle kurallı tahliye edilenlerin tutukevlerine dönmesinin ötelenmesi
İsveç’in NATO üyeliğini veto etmek için en azından milliyetçi-muhafazakar seçmene akılcı gelen bir dizi neden var. Yakında başlayacağı argüman edilen Suriye’de Fırat’ın Kuzey-Doğusuna askeri harekat ise buram buram erken seçim kokuyor. Zira Batı Türkiye’nin Suriye’de Kürt nüfus ve siyasi-askeri oluşumu imha etmek için bu çeşit yolları denediği görüşünde. Yani, şayet seçim kazanmak uğruna yapılmıyorsa operasyonun getirisi az, götürüsü çok.
Örneğin, Kongre F-16 siparişinin reddi yanında, Türkiye aleyhinde yaptırım histerisine de tutulabilir.
Erken seçim çağrışımı yapan 2 büyük kozumu en sona sakladım. Bunlardan birincisi, İmamoğlu’na karşı açılan 2 hakaret davası. Her ikisinde de siyaset yasağı talebi var. Erdoğan, İmamoğlu’nda çekiniyor, lakin Kılıçdaroğlu’nu “kolay lokma” görüyor. İmamoğlu’na Haziran’da siyaset yasağı gelecek.
AYM’deki HDP davası da Başsavcı’nın sunduğu ek kanıtlara karşı savunma almak için bir kere daha geciktirildi. AYM’in kararını Ekim-Kasım aylarında vermesi bekleniyor. Bu karar %100 değil, lakin büyük olasılıkla partinin kapatılması istikametinde olacak. Şayet YSK erken seçim tarihini dava sonlanmadan ilan ederse, Kürt Hareketi çok güç durumda kalır. Evvel partiyi feshetmekle dava sonucunu beklemek ortasında kararsız kalır. Sonra da, bağımsız olarak gösterseler de bir çok adayın AYM tarafından siyasi yasaklı ilan edilmesi muhtemel.
Tüm bunlar güzel de, Erdoğan ve AKP içtenlikle seçim kazanacaklarını düşünecek kadar saf olabilir mi? Şayet partiye mahsus anketlere güveniyorlarsa, muhakkak EVET. Erdoğan ve AKP’nin dikkate aldığı anketlerin ortalamalardan çok değişik sonuçlar verdiğini bir kere daha Mayıs Genar’la kanıtlayayım:
Genar Araştırma Şirketi’nin 17- 23 Mayıs tarihleri ortasında, 17 vilayette ve bu vilayetlere bağlı 215 ilçede gerçekleştirdiği seçim anketine 2 bin 175 kişi katıldı. “Türkiye Seçime Gidiyor” isimli araştırmada iştirakçilere “Bu pazar bir milletvekili Genel Seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz” sorusu yöneltildi.
Yanıtlar şöyle:
Artık bu sonucu bizim grubun anket ortalamaları tablosu ile karşılaştıralım:
Daha da ilginci, Genar anketlerine nazaran, vatandaş nezdinde “terör ve Kürt” sorunu nerdeyse ekonomik ezalar kadar tesirli:
Öbür şirketlerin anketlerinde terör 125ci sırada filan yer alıyor.
İşte bu derin ve özgün tahlil, FÖŞ’e Erdoğan ve Bahçeli’nin Kasım’da erken seçime NİYET ettiğini düşündürüyor. Ancak, durun, erken seçim çantada keklik değil. Zira, “gelmekte olan” döviz krizi çorbada yüzen sinek!
Seçmen iktisadın sıhhatini TL’nin gücüyle ölçer. Bu mevzuda en taze ankete nazaran, iştirakçilerin %60’ı kur istikrarsızlığından hükümeti sorumlu tutuyor. “Dış güçlerin marifeti” tezine AKP seçmeninin bile yalnızca yarısı inanıyor.
Yaz esnasında 21 Aralık 2021 gibisi bir facianın tekrarlanması, yalnız resesyon ve 3 haneli enflasyona yol açmakla kalmaz, resmen sermaye denetimleri (kapalı kambiyo rejimi) zorunluluğunu getirerek, AKP-MHP’den büyük çapta kopmalara neden olur.
Bunları Erdoğan ve Bahçeli bilmiyor mu yani? Dolar/TL 16.50’yle flört ederken seçim kararı alınır mı? Alınmaz, fakat linkte “Erdal Sağlam: Erken seçim olmazsa bu yılın bitmesi çok zor!” görüntüsünü kesinlikle izleyin. Çünkü AKP kaynakları Sağlam’a akıllara ziyan bir senaryo üfürüyor. Bu senaryoya nazaran, hükümet yaz sonuna kadar doların yükselmesini, hatta tahminen dolar/TL’de 18.00 seviyesine bile müsamaha gösterecek. Erken seçim ilanıyla eş vakitli olarak, süper-bono ihraç edilip döviz fazlası emilecek. TCMB bu kaynaktan gelen döviz ve elinde kullanılabilir imkan olan $30 milyarla piyasaya buldozer üzere girerek dolar/TL’yi “birkaç TL” düşürecek. Yani, yaz devaluasyonun ağızlardaki acı tadı seçime 60 gün kala yapılan bu operasyonla silinecek, yerini sonsuz bir seçmen minnettarlığı alacak.
Yahu, 18’e yükselecek doların iktisada ve seçmen inancına vereceği geri çevrilemez ziyanı anlamaz mu kurt siyasetçiler? Dolar/TL’nin bir ay dahi 18 seviyesinde seyretmesi ithalatın çökmesine neden olarak, temel tüketim unsurlarında kıtlığa bile neden olabilir. Artık devaluasyon hem maliyet geçişkenliği, hem de psikoloji yoluyla enflasyonu üst itiyor. Yaz sonunda %100’e tırmanacak enflasyonu, sonra TL’in pahalanması yoluyla 60 günlük bir mühlet zarfında seçmene unutturmak imkansız.
Durun, bu sinema şimdi sonlanmadı. AKP-MHP’yi siyasetten silecek bir orta senaryo da var. Bu da döviz kurunun erken seçim kararı alınmasından sonra denetimden çıkması olur. Yani, TCMB şirket ve bankalara yalvararak, ya da tehdit ederek seçim kararına kadar dövizi yatay fiyat. Akabinde siyasi ortamın gerginleşmesi ve SADAT’nın seçim çalacağı üzere ahmakça söylentiler kur şokunun pimini çeker.
Ne güzel olur fakat değil mi? Tam bir ava giden avlanır sineması. Bence hükümet ya Haziran sonunda seçim kararı alır, ya da bu mevtayı bir yıl daha morgda bekletiriz.