Şeker fiyatlarına mart ayında yüzde 31 artırım yapan Türkşeker, yüzde 67’ye varan bir artırım daha yaptı. Raflarda ve hammadde olarak şekerin kullanıldığı eser fiyatlarının bayram öncesi yine zamlanması bekleniyor.
Şeker fiyatlarına artırım üstüne artırım gelmeye devam ediyor. Mart ayında yüzde 31 oranında artırım yapan Türkşeker, bu ay prestijiyle yüzde 36,3 ila yüzde 66,6 oranlarında yeni bir artırım daha yapıldığını açıkladı. Son artırımla şekerin raf fiyatı ve hammadde olarak kullanıldığı alanlarda da fiyat artışları bekleniyor.
Türkşeker’den yapılan açıklamada şunlar kaydedildi: “50 kilogramlık polipropilen torbada ambalajlı kristal şekerin fabrika çıkış satış fiyatı, halkımızın market raflarından kristal şekere uygun fiyata erişimini teminen 27.06.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Türkşeker Tarım ve Besin Sanayi A.Ş. ve Tarım Kredi Birlik A.Ş. için KDV hariç 13 TL/kg, öbür tüm müşterilerimiz için KDV hariç 15 TL/kg olarak yine belirlenmiştir.”
Diğer müşteriler için ise 50 kg şekerin çuval fiyatı yüzde 36,4 artırımla 500 liradan 750 liraya yükseldi.
ŞEKER KRİZİ NEDEN YAŞANIYOR?
AKP iktidarının uyguladığı tarım siyasetleri nedeniyle ülkede şeker fiyatları artarken üretim de giderek azaldı, ithalat kapıları ise sonuna kadar açıldı. Pancar ekim alanları 2002 yılında 3,7 milyon dekarken 2021’de 3,3 milyon dekara geriledi.
2002-2003 yılında 3 bin 982 ton olan şeker ithalatı, 2019-2020 devrinde 70 kattan fazla artarak 283 bin 662 tona çıktı.
TÜİK datalarına nazaran 2020 yılında 21 milyon ton olan üretim ise kuraklığın da tesiriyle 2021 yılında yüzde 15,3 azalarak 19,5 milyon tona geriledi.
2001 yılında çıkarılan Şeker Yasası ile şeker üreticilerine kota getirildi. Çiftçiler, şeker pancarı üretiminden giderek vazgeçmeye başladı yahut mukavelelerle şirketlere bağlandı. Artan girdi fiyatları nedeniyle kontratlı şeker pancarı üreticisi sayısı 93 bine kadar düştü.
Şeker fiyatları yükselirken şirketlerin kârları arttı, marketlerde şeker kuyrukları oluştu, Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 400 bin ton şekerin gümrüksüz ithalatı için düğmeye basıldı. Çiftçiler ve tüketiciler kaybederken kazanan şirketler oldu.
Türkşeker bünyesindeki 25 şeker fabrikasının 10’u 2018 yılında özelleştirildi. Türkşeker özelleştirmeler öncesi pancardan şeker üreten şirketler içerisinde yüzde 65 hisseye sahipken, bu oran günümüzde yüzde 35’e geriledi. 2020-2021 üretim periyodunda Türkşeker yaklaşık 1,1 milyon ton şeker üretmiş, bu ölçü kooperatif ve özel kesim fabrikalarının üretimiyle birlikte toplam 3,1 milyon tonu buldu.
MART AYINDA NE OLMUŞTU?
Şekerdeki fiyat ve tedarik sıkıntıları mart ayında başlamıştı. Türkşeker’in piyasaya gereğince şeker sunamaması nedeniyle şekerin girdi olarak kullanıldığı kesimlerde problem yaşandı, market raflarında şeker kota ile satılmaya başladı. Türkşeker 50 kiloluk çuvalını 270 liraya satarken toptancılarda şeker adeta karaborsaya düştü. 50 kiloluk şeker çuvalının fiyatı 700 liraya kadar çıktı. Daha sonra Türkşeker, 2022 Mart prestijiyle yüzde 31 oranında artırım yaparak 50 kilogramlık şekerin çuval fiyatını KDV dâhil 550 TL’ye yükseltti ve imalatçılara tekrar şeker arzına başlandığını duyurdu.
Ancak Türkşeker’in atılımı yetersiz kaldı. Nisanda marketlerdeki toz şekerin fiyatı 12 ile 15 TL ortasında değişirken, mayısta ortalama şeker fiyatları 24 liraya, haziranda ise 26 liraya kadar yükseldi.
***
Maliyetine yakın bir duruma geldi
Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği (PANKOBİRLİK), Türkşeker’in açıkladığı şekerin fabrika çıkış fiyatlarına yaptığı artırım ile ilgili açıklama yaptı. PANKOBİRLİK, açıklamasında,
Birgün