Organize besin perakende bölümünün en büyük tertibi olan Milletlerarası Mahallî Zincirler Buluşuyor Konferansı ve Fuarı (YZB) 2022, Ticaret Bakan Yardımcısı Sezai Uçarmak’ın iştirakiyle 13’üncü kere ağır bir iştirakle kapılarını açtı.
Son 25 yılda perakende dalındaki gelişime işaret eden Sezai Uçarmak, “Gelişim aslında yaşadığımız toplumsal değişiklerle ve teknolojik gelişmelerle paralel ilerliyor. Bakanlığımız organize perakendenin hem üretim alanında hem de ticarileştirme alanında çalışıyor. ‘Bizim aklımıza bir şey geldi, en doğrusu bu’ üzere bir yaklaşım sergilemeden dalın tüm temsilcileri ve işletmecileri ile sık sık bir ortaya geliyoruz, akademik çalışmalardan da faydalanıyoruz. Perakende ticaretiyle ilgili birtakım düzenlemeler üzerinde çalışıyoruz” dedi.
Bu yıl “Yeniden Yerele” temasıyla düzenlenen tepenin açılışında konuşan Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) İdare Heyeti Lideri Ömer Düzgün; “Müthiş bir mağaza enflasyonu ile karşı karşıyayız. Ülkemizde 42 bin ulusal ve discount market vatandaşlarımıza hizmet veriyor. Son 10 yılda yüzde 395 artış gösteren discount market zincirlerinin daldaki hissesi yüzde 79’a çıktı. Önümüzdeki 5 yıl içinde 13 binin üzerinde yeni mağaza açılması bekleniyor. Discount marketlerin besin perakendesindeki hissesinin ise yüzde 81’e ulaşması öngörülüyor. Bu durum yalnızca lokal işletmecilere değil, üreticiye de tüketiciye de ziyan verecek. Mağaza sayısı 55 bine ulaşmadan Perakende Yasası ile tedbir alınmalı.” dedi.
Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) tarafından düzenlenen Lokal Zincirler Buluşuyor (YZB) 2022, “Yeniden Yerele” teması ile kapılarını açtı. İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde bu sene 13’üncü kere düzenlenen tepenin açılışı Ticaret Bakan Yardımcısı Sezai Uçarmak ve TPF İdare Heyeti Başkan’ı Ömer Düzgün’ün iştirakiyle kapılarını açtı.
YZB açılışında pandemi sonrasındaki gelişmelere değinen Sezai Uçarmak, dünyada emtia fiyatlarının iddia edilemeyecek düzeye ulaştığını belirterek, “Bu süreçte mahallî yahut ulusal seviyedeki organize perakendede çalışan marketlerimizin yalnızca fiyat artışıyla gündeme gelmesi beğenilen değil. Onlar, üretilen eserlerin tüketiciye ulaştırılmasında en kıymetli kanallar” dedi.
“20 SENE EVVELKİ TÜKETİCİ PROFİLİ YOK”
Konuşmasında perakende bölümünün 25 yıllık gelişimine değinen Uçarmak, “Sektördeki değişim ve gelişim aslında yaşadığımız toplumsal değişiklerle ve teknolojik gelişmelerle paralel ilerliyor. Geçmişte esnaf işletmeleriyle lokal zincirlerin karşı karşıya gelmesine şahit olduk. Sonrasında hem esnaf işletmeleri hem mahallî marketlerle organize perakendekilerin ortasındaki tansiyona şahit oluyoruz. Öteki taraftan artık hepsinin karşısında bir de elektronik ticaret var. Ülkemizin iç ticarete bakış açısı muhakkak. Son derece liberal bir anlayış çerçevesinde bir yaklaşım mevcut. Yalnızca rekabetle ilgili alanlar, rekabetin bozulmasının önüne geçilmek için çalışılıyor. Şu anda da organize perakendenin sahip olduğu güç nedeniyle, natürel ki doğal olarak üreticinin doğal ki kimi şikayetleri var. Tüm bunlar bakanlığımızın düzenleme alanında. Üretim ve ticarileştirme alanında bakanlığımızın çalışmaları devam ediyor. Tüm taraflarla çok sık bir ortaya geliyoruz. Bilhassa dernek, tertip, federasyon temsilcileri, işletmecileri sık sık bakanlığımıza davet ediyoruz. Perakendenin gelişim çizgisine baktığımızda, bugün 20 sene evvelki tüketici profili yok. Bunu içtenlikle hepimizin düşünmesi lazım. Bugün tüketici seçici, kırılgan ve de sabırsız. Bu üçüne kim daha rahat karşılık verebiliyorsa aslında onun bahtı her vakit daha çok olacak. Bilhassa perakende ticaretiyle ilgili olarak haksız rekabetle ilgili kimi düzenlemelerimiz var” açıklamasını yaptı.
Sektördeki en yüklü sorunlardan biri olan ödeme konusuna da değinen Bakan Yardımcısı Sezai Uçarmak; “6 ay vadeli eser ticareti olmaz. Vakit zaman bunlar uzun vadeli çekler vermek suretiyle bu tıp ticaretlerin yapıldığını görebiliyoruz. Avrupa Birliği bilhassa pandemi nedeniyle besin alanını farklı bir yere koydu. Diyor ki, 1 aydan az mühlet sağlam olan, meyve zerzevat dahil üzere eserlerde ödeme müddeti 1 aydır, başka eserlerde de 2 ay. Biz bunu uygulamamız gerektiğini düşünüyoruz. Bölümde bunun tek istikametli olmadığını biliyorum, kesinlikle diğer alanda fedakârlık edilmesi gerekiyor. Oralarda da kimi çalışmalarımız var. Son vakitlerde bilhassa meyve-sebze piyasamız fiyat nedeniyle gündeme geldi ancak meyve sebzede büyük ölçüde üretimden kaynaklanan sorunlar var. Zira arzda sorun olmaması lazım ki, onun ticarileştirilmesinde de bir sorun olmasın. Yerli üretim havzalarını sık sık ziyaret ediyoruz. Üretimde kış aylarında yalnızca aşikâr bölgelere bağımlı kaldığımız için, bilhassa son vakitlerde nakliye ve gibisi alanlardaki fiyat artışlarıyla nedeniyle bizi zorlayan yerler oldu. Bunlarla ilgili de kimi düzenlemeler yapma gereksinimi var” dedi.
Zorlukların aşılması ve tıkanıkların giderilmesi için bakanlığın kapılarının sonuna kadar açık olduğunu belirten Sezai Uçarmak şöyle konuştu; “Ülke menfaatine uygun ne olacaksa biz de bunları görüyoruz. Natürel bu mevzuda bir tarafta doğruyu yaparken, öbür tarafı bozmamak lazım, bunları ortak bir noktada yapmamız lazım. Bunların hepsi memleketin bir kıymetidir. Onun için buna çok dikkat etmek gerektiğini düşünüyoruz. Bakanlığımızın çalışmalarının devam ettiğini bir sefer daha tabir etmek isterim.”
“YENİDEN YERELE DEMENİN TAM ZAMANI”
Organizasyonun açılışında konuşan TPF İdare Şurası Lideri Ömer Düzgün; “Geride bıraktığımız 2 yıllık pandemi sürecinde gerek toplumsal gerek ekonomik taraftan büyük bir imtihan verdik. Global çapta ekonomik çalkantılar devam ediyor. Bu tablodan en az seviyede etkilenmek, Türkiye iktisadına katkı sağlamak, istihdamın artmasına takviye olmak, yoksulluğu azaltmak, dış borç yükünden kurtulmak için yereli, yerli işletmecileri ve yerli üretimi topyekun desteklemeliyiz” dedi.
Pandemiyle birlikte hayatın pek çok alanında büyük değişimler yaşandığına, bu değişimlerin başında ise alışveriş alışkanlıklarının geldiğine dikkat çeken Düzgün, “Daha sağlıklı ve güzel bir yaşama odaklandık. Dijitalin değeri giderek büyüdü, kesimler dönüştü. Global ölçekteki aksilikler iktisatta bir domino tesiri yaratıyor. Hammaddeden üretime, lojistikten müşteri temasına kadar geçen süreç birbirini iten ya da yavaşlatan faktörlerin bir bütünü. Enflasyon ve besin fiyatlarındaki artışın yanı sıra tarım ve hayvancılıktaki meselelerle birlikte 7’den 70’e bugün kendine yeten bir ülke olmayı her zamankinden daha çok istiyoruz. Yaşanan gelişmeler vatandaşlarımızı maalesef ki endişelendirdi. Bugün yerli üretime, yerli esere her zamankinden daha fazla erişmek istiyoruz. İşte bu yüzden yine yerele demenin tam vakti. Daha fazla vakit kaybetmeden geleceğimizi bugünden konuşmalı, atılması gereken adımları tüm taraflarıyla belirlemeli, tasalarımızı bir tarafa bırakıp tek yürek halinde hareket etmeliyiz. Tarladan çatala tüm besin güvenliğimizi yine kurgulamalıyız.” açıklamasını yaptı.
“FAHİŞ FİYATLA ESER SATANIN CEZASINI HEM TÜKETİCİ HEM DE PİYASA VERİR”
Konuşmasında yılbaşından günümüze gerçekleşen besin fiyat artışlarıyla ilgili mevzulara da değinen TPF Lideri Ömer Düzgün şunları kaydetti: “Bir taraftan büyük bir rekabetle boğuşurken, öbür taraftan da bizden kaynaklı olmayan fiyat artışı hususlarında müşterilerimizle karşı karşıya kaldık. Bizler zincirin son halkasıyız. Yaşanan bu durumlar müşterilerimizin bize duyduğu inanca ziyan veriyor. Maliyetlerin her geçen gün arttığı, karlılıkların düştüğü, büyük bir rekabet girdabında kürek çekiyoruz. Mahallî zincirler olarak yaşanan bu ağır rekabet şartlarına karşın ülkemize kıymet yaratmak için vatandaşlarımızın alım gücünü odağımıza alarak çalışıyoruz ve çalışmaktan vazgeçmeyeceğiz. Mahallî zincirler olarak bizlerin fiyat artırmak üzere bir lüksü yok. Bu ekonomik ortamda fahiş, haksız, rakiplerinden yüksek fiyatla eser satan bir üretici ya da satıcının cezasını herkesten evvel hem tüketiciler hem de piyasa verir.”
“5 YIL İÇİNDE 13 BİNİN ÜZERİNDE YENİ MAĞAZA AÇILMASI BEKLENİYOR”
Binlerce dal profesyonelini 13’üncü sefer bir ortaya getiren YZB açılışında, Perakende Yasası’nda var olan eksik ayaklar nedeniyle rekabet ortamının dalı artık sıkıntı bir duruma sürüklediğini kaydeden Ömer Düzgün; “Mağaza açma kriterleri başta olmak üzere private label eserlere ilişkin sonlandırma üzere Perakende Yasası’ndaki eksik ayakları gündeme getirmeye devam edeceğiz. Bugün fevkalade bir mağaza enflasyonu ile karşı karşıyayız. Yayımlanan raporlara nazaran ülkemizde 42 bin ulusal ve discount market vatandaşlarımıza hizmet veriyor. Discount market zincirlerinin toplam market sayısı son 10 yılda yüzde 395 artış gösterirken daldaki hisseleri yüzde 79’a kadar çıktı. Önümüzdeki 5 yıl içinde 13 binin üzerinde yeni mağaza açılması bekleniyor. Yeniden bu tabloda discount marketlerin besin perakendesindeki hissesinin yüzde 81’e ulaşması öngörülüyor. Maalesef ki bu gidişat şuna işaret ediyor, önümüzdeki süreçte yan yana, alt alta, üst üste market açılışları devam edecek. Bu durum yalnızca besin perakendesindeki işletmecileri değil, üreticiye de tüketiciye de ziyan verecek. Discount ve ulusal marketlerin mağaza sayıları 55 bine ulaşmadan Perakende Yasası ile tedbir alınmalı” dedi.
“TEK BİR MAĞAZADA 20-25 HEMŞEHRİMİZE İSTİHDAM SAĞLIYORUZ”
Türkiye’nin 81 vilayetinde 5 ve üzeri 5 bini aşkın lokal zincirlerin tek bir mağazasında 20-25 bireye istihdam sağlandığını belirten Düzgün sözlerini şöyle sürdürdü; “Perakende maddesindeki eksik ayaklar giderilmezse mahallî zincirler rekabet gücünü kaybetmeye devam edecek. Mahallî üretici ve mahallî perakendeci ülkemizde besin dalının sigortası ve teminatı. Bizler tek bir mağazamızda 3-5 değil, 20-25 hemşerimize istihdam sağlıyoruz. Mahallî zincirlerin, mahallî üreticinin, lokal markaların büyümesi demek Türkiye’nin büyümesi demek. Tüketici harcamalarının devam ettiği, iktisada olan inancın sürdüğü bir ortam demek. Tüm bunların yanı sıra istihdama ve ülke iktisadına katkımızın artması demek. Devraldığımız bayrağı daha ileri taşımak, bulunduğumuz ilçelere, kentlere, ülkemize daha fazla katma paha sağlamak, yeni muvaffakiyet öyküleri yazmak için 100 bini aşkın çalışanımızla biz hazırız.”